Grönland

Koordinatlar: 72°00′K 40°00′B / 72°K 40°B / 72; -40

Grönland
Kalaallit Nunaat
Grönland
Bayrak Arma
Marşı: Nunarput utoqqarsuanngoravit (Grönlandca)
BaşkentNuuk
64°10′K 51°44′B / 64.167°K 51.733°B / 64.167; -51.733
En büyük Başkent
Resmî diller Grönlandca (Kalaallisut)
Etnik gruplar %88 Inuit (Danimarkalı melez)
%12 Avrupalı,
Çoğunlukla Danimarkalı
Hükûmet Parlamenter demokrasi ve anayasal monarşi
   Kraliçe II. Margrethe
   Yüksek Komiser Mikaela Engell
   Başbakan Kim Kielsen
Kuruluşu
   Norveç egemenliği[a] 1261 
   İletişimin yeniden kuruluşu 1721 
   Danimarka'ya Devri[b] 14 Ocak 1814 
   İdari bölünme 5 Haziran 1953 
   Özerklik 1 Mayıs 1979 
   Kendi kendini tayin etme hakkının verilmesi 21 Haziran 2009[1] 
   Su (%) 83.1[c]
Nüfus
   Ocak 2010 tahmini 56.452[2]
GSYH (SAGP) 2001 tahmini
   Toplam 1,1 milyar $ (not ranked)
   Kişi başına 20.000 $[d] (not ranked)
İGE (1998)0.927[3]
Hata: Geçersiz İGE değeri · n/a
Para birimi Danimarka Kronu (DKK)
Zaman dilimi GMT (UTC+0 to -4)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu +299
Internet TLD .gl

Grönland; Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka'ya bağlı özerk bölge.

Bu buz tabakası 3 km. kalınlığında ve tabanı da deniz düzeyinin altında bulunur. Adanın kuzeyinde Kuzey Buz Denizi (Arktik Deniz), güneydoğusunda İzlanda, batısında Kanada'nın Ellesmere Adası ve Baffin Körfezi yer alır.

Grönland, yüzölçümü açısından dünyanın en büyük adası konumundadır. Adanın % 81'i buzullarla kaplıdır.

Grönland'da yaşayan nüfus 57.500 civarındadır. Nüfusun büyük kesimi batı kıyısındaki küçük kasabalarda yaşar.

Grönlandlılar, hem Kalaallit (Grönland İnuitleri), hem İskandinavya kökenlerini taşımaktadırlar ve Grönlandça (Greenlandic=Kalaallisut) dilini konuşurlar. Adanın iki önemli şehri; başkent Godthab (Nuuk) ile Godhavn'dır.

Ortalama sıcaklığın -7oC olmasına karşın iklim kuru ve güneşlidir. Kışlar soğuktur ve buzlu bölgelerde sıcaklık yazın bile donma noktasının altındadır.

[4] Danimarka'nın özerk bölgesi olan Grönland'in, yerli Kalaallisut dilindeki adı Kalaallit Nunaat'dır.

Tarih

900 yılında Gunnbjorn Ulfsson Grönland'ı keşfetmiştir. 986 yılında ise Kızıl Erik, Grönland'da bir Viking sömürgesi kurdu. 1985 yılında AB'den ayrılmıştır.

İsim

Grönland Adası, adanın yerli halkı Kalaallit dilinde: Kalaallit Nunaat, anlamı "Kalaallit'lerin ülkesi" demektir. Ayrıca, Danca olarak bakıldığında ise Grønland sözcüğü ise, "Yeşil Ülke" anlamına gelmektedir.

Özelliği

Atlas Okyanusu'nda bulunan Grönland, Kuzey Amerika kıtasına bitişik olmakla birlikte tarihsel olarak Avrupa ile bağları daha fazladır. Her ne kadar geniş özerklikleri olsa da, Danimarka Kraliyet Birliği'nin bir parçasıdır. Danimarka'ya bağlı olarak 1973 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu'na dahil olan Grönland, 23 Şubat 1983 tarihinde yapmış olduğu bir halk oylaması sonucunda AET'den ayrılma kararı alır ve gelişmelerin ardından 1 Şubat 1985'de Grönland kendi isteğiyle topluluktan ayrılır; halen Avrupa Birliği'nin dışındadır.

Grönland Kronu

Grönland Kronu, Grönland'da gelecekte kullanılması düşünülen para birimidir. Günümüzde Danimarka kronu kullanılmaktadır. Mayıs 2007'de Danimarka'da çıkan yasaya göre Grönland'a Danimarka kronunun Grönland versiyonunun basılmasına izin verildi.

Kaynaklar

  1. "Self-rule introduced in Greenland". BBC News. 2009-06-21. http://news.bbc.co.uk/2/hi/8111292.stm. Erişim tarihi: 2010-05-04.
  2. Statistics Greenland, Greenland in Figures, 2010
  3. United Nations Island Directory
  4. Greenland Has Experienced A Significant Loss Of Ice, NASA Research Shows, issued by NASA/Goddard Space Flight Center, Çev: Kader Demirpehlivan, 30/5/2007.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Grönland ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Grönland haritası
Grönland fotoğrafları
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/7/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.