Vatikan

Vatikan Şehir Devleti
Stato della Città del Vaticano[1]
Vatikan Şehri
Bayrak Arma
Marşı: "Inno e Marcia Pontificale"  (İtalyanca)
"Pontifical Anthem and March"
Kraliyet marşı: 
 Vatikan konumu  (yeşil)Avrupa'da  (koyu gri)
BaşkentVatikan Şehri[lower-alpha 1]
41°54′K 12°27′D / 41.9°K 12.45°D / 41.9; 12.45
En büyük Başkent
Resmî diller İtalyanca[lower-alpha 2]
Etnik gruplar İtalyan, İsviçreli (Vatikan İsviçre Muhafızları), diğer [2]
Hükûmet Dini[3],
Papazlık - Monarşi[4],
Mutlak veya Seçmeli Monarşi[5]
ya da Teokrasi[6]
 •  Papa I. Franciscus (Jorge Mario Bergoglio)[7]
 •  Devlet Komisyonu Başkanı Giuseppe Bertello
Yasama organı Papalık Komisyonu
Kuruluşu
 •  Laterano Antlaşması 11 Ocak 1929 
Yüzölçümü
 •  Toplam 0,44 km2 (251.)
0,17 mil2
Nüfus
 •  2015 tahmini 1,000[8] (240.)
Para birimi Euro (€)[9][lower-alpha 3] (EUR)
Zaman dilimi CET (UTC+1)
 •  Yaz (SU) CEST (UTC+2)
Trafik akışı sağ[lower-alpha 4]
Telefon kodu +379[lower-alpha 5]
Internet TLD .va

Vatikan, ya da Vatikan Şehir Devleti, İtalya'nın Roma şehrinde bulunan, Hıristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan devlet. Yerleşik nüfus 930 civarındadır. Fakat Vatikan turistik bir yer olduğundan bu nüfus turistlerle 1.500'ü aşmaktadır. Çevresi yüksek duvarlarla kaplıdır ve kameralarla izlenmektedir. Dünyanın yüzölçümü olarak en küçük ülkesidir. Mutlak monarşiye dayalı bir yönetim uygulanır. Devlet başkanı olarak Papa'nın sözleri yasa hükmündedir. Papa, hem devlet başkanı, hem de Katolik mezhebinin ruhani lideridir. Katolik kilisesinin genel başkanı, Vatikan Devleti'nin de başkanı olur. Papa yasama, yürütme ve yargının da başkanıdır. Vatikan'ın, 100 kişilik İsviçre vatandaşı ve Katolik olması şart olan geleneksel giysili muhafızlardan oluşan küçük bir ordusu vardır.

Tarih

Antik Roma mozaikleri, Sala Rotonda, Vatikan Müzeleri

İtalya'nın tarihiyle hemen hemen aynı tarihe sahip olan dünya Katolik dininin merkezi kabul edilen 0.44 km karelik alana sahiptir. Pontificio ruhban sınıfı tarafından yönetilir. Devlet başkanı Papa'dır.

Vatikan içinde sunak

1929'da İtalya Devleti'yle Kilise arasında Laterano Antlaşması antlaşması imzalandı. Bu antlaşmayla ülkenin resmi dininin Katolik dini olduğu ve Roma'nın kutsal bir şehir olduğu ilan edildi.

Papa'nın kabul günü

Aziz Petrus Bazilikası
Aziz Petrus Meydanı, Vatikan

Papa'nın kabul günü genellikle kışın haftada bir kez çarşamba günleri Vatikan şehrinde, yazın ise Roma'ya yaklaşık 40 km. uzaklıktaki Castel Gondolfo'da gerçekleştirilir. Bu genel kabul gününe katılmak için Prefetto della Casa Pontificia, 00120 Città del Vaticano adresinde bulunan büroya başvurmak gerekir. Katolik dinine mensup olanların bağlı olduğu kiliseden bir yazı getirmesi istenmektedir. Papa'nın kabul gününe katılacak kadınların, uzun kollu, başı kapalı, koyu renkli veya dikkati çekmeyen sade giysilerle; erkeklerin ise koyu renkli ceket ve kravatla katılmaları gerekmektedir.

Ekonomi

Vatikan’ın doğrudan ya da dolaylı olarak sahibi olduğu veya yönlendirdiği günlük, haftalık ve aylık 200’den fazla gazete ve dergi, 154 radyo istasyonu veya emisyonu, 49 TV kanalı veya kablolu yayını bulunmaktadır.

Bütçesi; katoliklerden kesilen kilise vergisi, aidatlar, bağışlar, şirket gelirleri, hisse senedi-tahvil-bono gelirleri, bankacılık ve faiz gelirleri, hediyelik eşya satışlarından elde edilen gelirlerle basın yayından elde edilen reklâm gelirlerinden oluşmaktadır.

Akımlar

Vatikan'da etkileri ve güçleri tartışılamayacak başlıca birkaç akım vardır. Bunlardan ikisi laik, diğerleri dinsel niteliktedir. Laik akımlar Opus Dei (Tanrı’nın Eseri)'yle Malta Şövalyeleri’dir.

Domeniken tarikatı: Domeniken kelimesi latinceden Türkçeye çevrilmiştir, asıl telaffuzu Domenicani'dir. Domenicani kelimesi, üç şekilde kullanmaktadırlar.

Domeniken Tarikatı'ndaki rahip ve rahibeler, kendilerini Meryem'e adamış din adamlarıdır. Bunlar için en önemli husus, kurum olarak Kilise’nin sürekliliğinin korunması ve her koşul altında savunulmasıdır. Dominikenler, Kiliseye öncelik prensibine dayanan tarikattır.

Fransiskenler: Yoksullardan yana, din adına karşılıksız çalışan keşişler topluluğudur. Adlarını kurucusu olan Assisili Aziz Fransua'dan almıştır.

Cizvitler tarikatı: Katolik aleminin entelektüelleri olan Cizvitler için önemli olan Papalık Makamı'dır. Papaların kendileri veya Kilise'nin kendisi değil, Papalık Makamı'nın korunması ve savunulması öncelik taşımaktadır. Ayrıca bu tarikat papalık makamının korunması için kendi bankası olan Dünya Bankası'nı kurup tüm gelirini bu makamı güçlendirmek için kullanmıştır.

Coğrafyası

Vatikan haritası

Güney Avrupa'da, İtalya'da yer alır. Ilıman bir iklime sahiptir ve alçak tepeliklerden oluşur.

Nüfus

Yaklaşık 900-1000 civarı bir nüfus bulunur. Bunların çoğunu çeşitli ülkelerden gelen papazlar ve İsviçreli muhafızlar oluşturur.

Savunma

Ana meydan olan Aziz Petrus Meydanı'nın korumasını İtalyan polisi üstlenmiştir. Vatikan Devleti'nin geriye kalan kısmında orayı koruyacak bir polis ya da askerî güç, İsviçreli Muhafızlar Kıtası dışında yoktur.

Kaynakça

Notlar

  1. ↑ Vatikan Şehri bir şehir-devlettir.
  2. ↑ Şehrin bünyesindeki kurumlarda birçok farklı dil kullanılmaktadır. Kutsal Makam Latince'yi ana resmi dil, İtalyanca'yı ana çalışma dili ve Fransızca'yı ana diplomatik dil olarak kullanır. Ayrıca Sekreterlik İngilizce, Almanca, İtalyanca, Lehçe, Portekizce ve İspanyolca'yı kullanır. İsviçreli Muhafızlar geçit törenindeki komutları Almanca verir, ayrıca Fransızca, İtalyanca ve diğer iki resmi İsviçre dilini de kullanırlar.
  3. ↑ 2002'den önce Vatikan lirası (İtalyan lirasıyla aynı değerde)
  4. ↑ Ziyaretçilerin ve turistlerin özel izni olmadıkça Vatikan'ın içine araçla girmeleri yasaktır. Bu izin normalde sadece Vatikan'da resmi iş için bulunacaklara verilir.
  5. ↑ ITU-T Vatikan Şehri'ne 379 kodunu atamıştır. Yine de, Vatikan Şehri İtalyan telefon numaralama düzenine dahil edilmiştir ve İtalyan ülke kodu 39'u, onun arkasından 06 (Roma'nın kodu) ve 698'i kullanmaktadır.

Dipnotlar

  1. ↑ Treaty between the Holy See and Italy, article 26.
  2. ↑ "CIA - The World Factbook - Holy See (Vatican City)". Cia.gov. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160619023305/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/vt.html. Erişim tarihi: 10.10.2009.
  3. ↑ "Papalık (Vatikan Şehri)". CIA—Dünya Almanağı. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160619023305/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/vt.html. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. (İngilizce)
  4. ↑ "Vatikan Şehri". katolik-sayfalar.com. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160311053206/http://catholic-pages.com/vatican/vatican_city.asp. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. (İngilizce)
  5. ↑ "Vatikan Şehri Resmi Sitesi - Devlet Bölümleri". Vatican City State. http://web.archive.org/web/20110721081033/http://www.vaticanstate.va/EN/State_and_Government/StateDepartments/index.htm. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. (İngilizce)
  6. ↑ Beşeri Coğrafya Uluslararası Ansiklopedisi s.226 (İngilizce)
  7. ↑ "Katolik dünyası yeni papasını seçti". Radikal. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1125065&CategoryID=81. Erişim tarihi: 13 Mart 2013.
  8. ↑ Holy See (Vatican City), The World Factbook, CIA. Retrieved 20 March 2016.
  9. ↑ 2002-01-01'den beri. www.vatican.va Holy See Press office — General Information. Retrieved 2009-10-23

Dış kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/8/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.