Euro

Euro
ευρώ (Yunanca), евро (Bulgarca)
€5 banknot ön yüzü €1 madenî para ortak yüzü (arka)
ISO 4217 Kodu	EUR (sayı 978)
Kullanıcı(lar)	Euro bölgesi (19)  Almanya  Avusturya  Belçika  Estonya  Finlandiya  Fransa[not 1]  Hollanda[not 2]  İrlanda  İspanya  İtalya[not 3]  Kıbrıs Cumhuriyeti[not 4]  Letonya  Litvanya  Lüksemburg  Malta  Portekiz  Slovakya  Slovenya  Yunanistan AB dışında (9)  Andorra[not 5]  Monako[not 6]  San Marino[not 7]  Vatikan[not 8] Ağrotur ve Dikelya (Birleşik Krallık)[not 9] Clipperton Adası (Fransa) Saint Barthélemy (Fransa) Fransız Güney ve Antarktika Toprakları (Fransa) Saint Pierre ve Miquelon (Fransa)[not 10]
Resmi olmayan	3 diğer kullanıcı Kosova[not 11]  Karadağ[not 12]  Zimbabve[not 13]
Enflasyon	%1,4 (Aralık 2012)
Kaynak	ECB, Haziran 2009
Metod	UTFE
Altbirim
1/100	Sent
Sembol	€
Madeni paralar	1s, 2s, 5s, 10s, 20s, 50s, €1, €2
Banknotlar	€5, €10, €20, €50, €100, €200, €500
Merkez bankası	Avrupa Merkez Bankası
Website	www.ecb.europa.eu
Yazıcı	Birçok Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato Banco de Portugal Bank of Greece Banque de France Bundesdruckerei Central Bank and Financial Services Authority of Ireland De La Rue Fábrica Nacional de Moneda y Timbre François-Charles Oberthur Giesecke & Devrient Royal Joh. Enschedé National Bank of Belgium Oesterreichische Banknoten- und Sicherheitsdruck GmbH Setec Oy
Website	[http:// Birçok Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato Banco de Portugal – Imprensa Nacional / Casa da Moeda Bank of Greece Banque de France Bundesdruckerei Central Bank and Financial Services Authority of Ireland De La Rue Fábrica Nacional de Moneda y Timbre François-Charles Oberthur Giesecke & Devrient Royal Joh. Enschedé National Bank of Belgium Oesterreichische Banknoten- und Sicherheitsdruck GmbH Setec Oy Birçok Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato Banco de Portugal – Imprensa Nacional / Casa da Moeda Bank of Greece Banque de France Bundesdruckerei Central Bank and Financial Services Authority of Ireland De La Rue Fábrica Nacional de Moneda y Timbre François-Charles Oberthur Giesecke & Devrient Royal Joh. Enschedé National Bank of Belgium Oesterreichische Banknoten- und Sicherheitsdruck GmbH Setec Oy ]
Darphane	Birçok Bayerisches Hauptmünzamt, Münih (D) Currency Centre Fábrica Nacional de Moneda y Timbre Hamburgische Münze (J) Imprensa Nacional Casa da Moeda SA Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato Koninklijke Nederlandse Munt Koninklijke Munt van België/Monnaie Royale de Belgique Mincovňa Kremnica Monnaie de Paris Münze Österreich Rahapaja Oy/Myntverket i Finland Ab Staatliche Münze Berlin (A) Staatliche Münze Karlsruhe (G) Staatliche Münze Stuttgart (F)
Website	[http:// Birçok Munich mint Currency Centre Fábrica Nacional de Moneda y Timbre Hamburg mint Imprensa Nacional – Casa da Moeda SA Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato Koninklijke Nederlandse Munt Koninklijke Munt van België/Monnaie Royale de Belgique Monnaie de Paris Münze Österreich Rahapaja Oy/Myntverket i Finland Ab Berlin mint Karlsruhe-Stuttgart mints Birçok Munich mint Currency Centre Fábrica Nacional de Moneda y Timbre Hamburg mint Imprensa Nacional – Casa da Moeda SA Istituto Poligrafico e Zecca dello Stato Koninklijke Nederlandse Munt Koninklijke Munt van België/Monnaie Royale de Belgique Monnaie de Paris Münze Österreich Rahapaja Oy/Myntverket i Finland Ab Berlin mint Karlsruhe-Stuttgart mints ]

Euro veya Avro (simge: €; kod: EUR), Avrupa Birliği'nin kurumları tarafından kullanılan ve Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ile Yunanistan'ın oluşturduğu euro bölgesinin resmî para birimi.^[1][2]

Ayrıca dört Avrupa ülkesinde (Andorra, Monako, San Marino ve Vatikan) daha kullanımda olan euro, 2013 itibarıyla her gün yaklaşık 334 milyon Avrupalı tarafından kullanılmaktadır.^[3] Ek olarak 2013 itibarıyla dünya genelinde 210 milyon insan -Afrika'daki 182 milyon insan dahil- euroya sabitlenmiş para birimlerini kullanmaktadır.

Euro, ABD dolarının ardından dünyada en büyük ikinci rezerv para ve en çok kullanılan ikinci para birimi konumundadır.^[4][5][6] Eylül 2013 itibarıyla dolaşımdaki yaklaşık €943 milyar değerindeki banknot ve madenî parayla birlikte euro, dünyadaki en büyük toplam değere sahip para birimidir.^{[not 14]} Uluslararası Para Fonu'nun çeşitli para birimleri arasında yaptığı 2008 yılı GSYİH ve satın alma gücü paritesi tahminlerine göre, euro bölgesi dünyadaki ikinci büyük ekonomidir.^[7]

Euro adı 16 Aralık 1995'te resmen kabul edildi.^[8] Euro, 1 Ocak 1999'da hesap birimi olarak dünya finans piyasalarına tanıtıldı ve 1:1 (ABD$1,1743) oranı ile ECU'nun yerini aldı. Euro madenî para ve banknotları 1 Ocak 2002'de dolaşıma girdi.^[9]

Euro bölgesi

1.  Almanya
2.  Avusturya
3.  Belçika
4.  Estonya
5.  Finlandiya
6.  Fransa
7.  Hollanda
8.  İrlanda
10. yönlendirme Şablon:ESP
11.  İtalya
12.  Kıbrıs Cumhuriyeti
13.  Letonya
14.  Litvanya
15.  Lüksemburg
16.  Malta
17.  Portekiz
18.  Slovakya
19.  Slovenya
20.  Yunanistan

AB üyesi olmadığı hâlde euro kullanan ülkeler

Andorra, Monako, San Marino ve Vatikan AB üyesi olmamalarına karşın, yapılan antlaşmalar çerçevesinde euro kullanmaktadır. Karadağ, Kosova ve Zimbabve ise AB ile herhangi bir antlaşma imzalamadan euro kullanmaktadır.

Madenî paralar

€ 0,01	€ 0,02	€ 0,05	€ 0,10	€ 0,20	€ 0,50	€ 1,00	€ 2,00

Banknotlar

Değeri	Renk	Uzunluk (mm)	Genişlik (mm)	Ön tarafı	Arka tarafı
€ 5	gri	120	62
€ 10	kırmızı	127	67
€ 20	mavi	133	72
€ 50	turuncu	140	77
€ 100	yeşil	147	82
€ 200	sarı	153	82
€ 500	mor	160	82

Ayrıca bakınız

• Parasal birlik
• Euro ile değiştirilen para birimleri listesi

Notlar

1. Denizaşırı iller dahil.
2. Ülkenin sadece Avrupa'daki toprakları AB'nin parçasıdır ve euro burada kullanılır. Karayip Hollandası 2011'de ABD doları kullanmaya başladı. Curaçao, Sint Maarten ve Aruba ise dolara sabitlenmiş kendi para birimlerini kullanır.
3. İsviçre frangı kullanan Campione d'Italia hariç.
4. Türk lirası kullanan Kuzey Kıbrıs hariç.
5. "Monetary Agreement between the European Union and the Principality of Andorra". Official Journal of the European Union. 17 Aralık 2011. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2011:369:0001:0013:EN:PDF. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. 
6. "By monetary agreement between France (acting for the EC) and Monaco". http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2002:142:0059:0073:EN:PDF. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2010. 
7. "By monetary agreement between Italy (acting for the EC) and San Marino". http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2001:209:0001:0004:EN:PDF. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2010. 
8. "By monetary agreement between Italy (acting for the EC) and Vatican City". http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2001:299:0001:0004:EN:PDF. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2010. 
9. "By the third protocol to the Cyprus adhesion Treaty to EU and British local ordinance" (PDF). 22 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120222123811/http://www.sba.mod.uk/SBA%20Legislation/Ord%202007/Euro%20Ordinance%202007.pdf. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2011. 
10. "By agreement of the EU Council". http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:1999:030:0029:0030:EN:PDF. Erişim tarihi: 30 May 2010. 
11. "By UNMIK administration direction 1999/2". Unmikonline.org. 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130825074203/http://www.unmikonline.org/regulations/admdirect/1999/089%20Final%20%20ADE%201999-02.htm. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2010. 
12. İçsel bir hareketle. Ayrıca bakınız Montenegro ve euro
13. Zimbabve doları (12 Nisan 2009'da tamamen kaldırıldı), ABD$, İngiliz sterlini, Güney Afrika randı ve Botsvana pulası ile birlikte.
14. 26 Nisan 2013 itibarıyla:
    Total EUR currency (coins and banknotes) in circulation 771.5 (banknotes) + 21.032 (coins) =792.53 billion EUR * 1.48 (exchange rate) = 1,080 billion USD
    Total USD currency (coins and banknotes) in circulation 859 billion USD
    • "Table 2: Euro banknotes, values (EUR billions, unless otherwise indicated, not seasonally adjusted)" (PDF). European Central Bank. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140704152846/https://stats.ecb.europa.eu/stats/download/bkn_notes_val/bkn_notes_val/bkn_notes_val.pdf. Erişim tarihi: 13 December 2009. "2009, October: Total banknotes: 771.5 (billion EUR)" 
    • "Table 4: Euro coins, values (EUR millions, unless otherwise indicated, not seasonally adjusted)" (PDF). European Central Bank. 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140106032828/https://stats.ecb.europa.eu/stats/download/bkn_coins_val/bkn_coins_val/bkn_coins_val.pdf. Erişim tarihi: 13 December 2009. "2009, October: Total coins: 21,032 (million EUR)" 
    • "Money Stock Measures". Federal Reserve Statistical Release. Board of Governors of the Federal Reserve System. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150607125941/http://www.federalreserve.gov:80/releases/h6/current/h6.htm. Erişim tarihi: 13 December 2009. "Table 5: Not Seasonally Adjusted Components of M1 (Billions of dollars), not seasonally adjusted, October 2009: Currency: 859.3 (billion USD)" 
    • "Euro foreign exchange reference rates". European Central Bank. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151117020914/http://www.ecb.europa.eu/stats/eurofxref/eurofxref-hist-90d.xml. Erişim tarihi: 13 December 2009. "Exchange rate 2009-10-30: 1 EUR=1.48 USD" 

Kaynakça

Genel

• Baldwin, Richard; Wyplosz, Charles (2004). The Economics of European Integration. New York: McGraw Hill. ISBN 0-07-710394-7. 
• Buti, Marco; Deroose, Servaas; Gaspar, Vitor; Nogueira Martins, João (2010). The Euro. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-92-79-09842-0. 
• Jordan, Helmuth (2010). "Fehlschlag Euro". Dorrance Publishing. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151015222051/http://dorrance.stores.yahoo.net/feeurzufleuk.html. 
• Simonazzi, A. and Vianello, F. [2001], “Financial Liberalization, the European Single Currency and the Problem of Unemployment”, in: Franzini, R. and Pizzuti, R.F. (eds.), Globalization, Institutions and Social Cohesion, Springer Verlag, Heidelberg, ISBN 3-540-67741-0.

Özel

1. Rosenberg, Matt (23 Mayıs 2010). "Euro Countries: 22 Countries use the Euro as their Official Currency". About.com. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150906121620/http://geography.about.com/od/lists/a/euro.htm. Erişim tarihi: 27 Aralık 2010. 
2. "EU ministers back Estonia bid to join euro". BBC News. 8 Haziran 2010. http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/10264800.stm. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2010. 
3. Population Reference Bureau. "2013 World Population Data Sheet" (PDF). 26 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150226072048/http://www.prb.org:80/pdf13/2013-population-data-sheet_eng.pdf. Erişim tarihi: 1 Ekim 2013. 
4. "Triennial Central Bank Survey 2007". BIS. 19 Aralık 2007. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151105085940/http://www.bis.org/publ/rpfxf07t.pdf. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009. 
5. Aristovnik, Aleksander; Čeč, Tanja (30 Mart 2009). "Compositional Analysis of Foreign Currency Reserves in the 1999–2007 Period. The Euro vs. The Dollar As Leading Reserve Currency". Munich Personal RePEc Archive, Paper No. 14350. 25 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130825103906/http://mpra.ub.uni-muenchen.de/14350/1/MPRA_paper_14350.pdf. Erişim tarihi: 27 Aralık 2010. 
6. Boesler, Matthew (11 Kasım 2013). "There Are Only Two Real Threats To The US Dollar's Status As The International Reserve Currency". Business Insider. http://www.businessinsider.com/dollar-as-international-reserve-currency-2013-11. Erişim tarihi: 8 Aralık 2013. 
7. "Report for Selected Country Groups and Subjects". Imf.org. 14 Eylül 2006. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151125081230/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=163&s=PPPGDP&grp=1&a=1&pr.x=63&pr.y=7. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.  "Report for Selected Countries and Subjects". Imf.org. 14 Eylül 2006. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151125071439/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=111&s=PPPGDP&grp=0&a=&pr.x=42&pr.y=7. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009.  "Report for Selected Country Groups and Subjects". Imf.org. 14 Eylül 2006. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151125055222/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2008&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=163&s=NGDPD&grp=1&a=1&pr.x=42&pr.y=3. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009. 
8. "Madrid European Council (12/95): Conclusions". European Parliament. 19 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141119014139/http://www.europarl.europa.eu:80/summits/mad1_en.htm. Erişim tarihi: 14 Şubat 2009. 
9. "Initial changeover (2002)". European Central Bank. 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130527210932/http://www.ecb.int:80/euro/changeover/2002/html/index.en.html. Erişim tarihi: 5 Mart 2011. 

Dış bağlantılar

Daha fazla bilgi için Vikipedi'nin kardeş projelerinde ara
	bu maddeyi Vikisözlük'te ara
	bu maddeyi Vikikitap'ta ara
	bu maddeyi Vikisöz'de ara
	bu maddeyi Vikikaynak'ta ara
	bu maddeyi Commons'da ara
	bu maddeyi Vikihaber'de ara
	bu maddeyi Vikiversite'de ara

Resmî siteler

• Resmî site
• The euro – Europa
• Avrupa Merkez Bankası (İngilizce)