Avrupa Birliği coğrafyası
Avrupa Birliği coğrafyası, genel olarak birliğe üye yirmi sekiz ülke ve onların gerek Avrupa kıtasındaki, gerekse Avrupa kıtası dışındaki topraklarının coğrafi özelliklerinden oluşmaktadır. Avrupa Birliği toprakları Batı ve Orta Avrupa'nın büyük bölümünü ve Doğu Avrupa'nın bir kısmını ve bazı üye ülkelerin denizaşırı aidiyetlerini kaplar. Bu hâlde Avrupa Birliği'nin toplam yüzölçümü 4.422.773 kilometrekaredir. Birlik toprakları, kıta Avrupasında kuzeydoğuda Finlandiya'dan kuzeybatıda İrlanda'ya, güneydoğuda Kıbrıs Cumhuriyeti'nden kuzeydoğuda İber Yarımadası'na uzanır. Avrupa Birliği tek bir ülke olarak sayıldığında dünyanın en büyük yedinci toprak parçasıdır.
Ülkelere göre coğrafya
Avrupa Birliği coğrafyası onu oluşturan yirmi sekiz ülkenin coğrafyasından müteşekkildir. Avrupa Birliği coğrafyasını ayrıntılı bir biçimde incelemek için:
|
|
|
Birlik coğrafyası
Avrupa Birliği, Avrupa kıtasını büyük ölçüde kaplıyor olsa da Avrupa kıtasında yer alan pek çok ülke birliğe dâhil değildir. Norveç, İsviçre, Rusya ve bazı Balkan ülkeleri Avrupa kıtasında olmalarına karşın henüz birlik üyesi değillerdir. Avrupa Birliği'nin toplam yirmi bir değişik ülkeyle kara sınırı bulunmaktadır.
Avrupa Birliği'nin kıyılarının toplam uzunluğunun 66 bin kilometre olduğu sanılmaktadır.[1] Bu kıyılar, Akdeniz, Atlas Okyanusu, Karadeniz, Baltık Denizi ve Adriyatik Denizi boyunca uzanır. Alpler, Karpat Dağları, Balkan Dağları ve İskandinav Dağları Avrupa Birliği içinde bulunan yüksek yer şekilleridir. Avrupa Birliği'nin en yüksek dağı Mont Blanc'tır.
Avrupa Birliği üyesi ülkelerin pek çok denizaşırı bölge ve toprağı da resmî olarak Avrupa Birliği üyesi sayılır. Azorlar, Kanarya Adaları, Fransız Guyanası, Guadeloupe, Madeira, Martinique, Réunion, Saint Barthélemy ve Saint Martin gibi coğrafi olarak Avrupa toprakları içinde olmasa da ait oldukları ülkeler aracılığıyla birliğe dâhil sayılmaktadır. Bununla birlikte, bazı üye ülkelerin de topraklarının bir bölümünü oluşturan yerler; örneğin Danimarka'nın Faroe Adaları ve Birleşik Krallık'ın Manş Adaları, birliğin dışındadır. Birliğin üyelerine bağlı, coğrafi olarak Avrupa dışında kalan, Grönland, Aruba ve Hollanda Antilleri gibi pek çok bölge de birliğin dışındadır.[2][3][4]
Denizaşırı ülke toprakları da işin içine katıldığında Avrupa genel olarak kutup ikliminden tropikal iklime kadar geniş yelpazeye yayılan bir iklim çeşitliliği yaşar. Bu durum da Avrupa için genel bir iklimsel değerlendirme yapmayı olanaksız kılar. Nüfusun hemen hemen hepsi ya Akdeniz ikliminin (Güney Avrupa) ya okyanusal iklimin (Batı Avrupa) ya da kuzey iklimine geçiş öncesi karasal iklimin egemen olduğu bölgelerde (Kuzey Avrupa) yaşar.[5]
En büyük kentler
_06.jpg)
| Avrupa Birliği'nde nüfusu 2 milyonu aşan şehir bölgeleri | Kentsel bölge 2007 nüfusu(tahminî) |
Şehir merkezi 2007 nüfusu (tahminî) |
|---|---|---|
| Londra (Birleşik Krallık) | 12 577 000 | 7 554 000 |
| Paris (Fransa) | 11 367 000 | 2 153 000 |
| Milano (İtalya) | 7 320 000 | 1 324 000 |
| Madrid (İspanya) | 6 098 000 | 3 183 000 |
| Barselona (İspanya) | 4 853 000 | 1 606 000 |
| Liverpool-Manchester megapolü Liverpool (Birleşik Krallık) Manchester (Birleşik Krallık) |
4 209 000 - - | 468 000 433 000 |
| Berlin (Almanya) | 4 026 000 | 3 405 000 |
| Napoli (İtalya) | 3 833 000 | 978 000 |
| Atina (Yunanistan) | 3 799 000 | 721 000 |
| Roma (İtalya) | 3 776 000 | 2 548 000 |
| Hamburg (Almanya) | 3 280 000 | 1 748 000 |
| Birmingham (Birleşik Krallık) | 3 250 000 | 989 000 |
| Amsterdam (Hollanda) | 2 310 000 | 751 329 |
| Lizbon (Portekiz) | 2 800 000 | 564 000 |
| Budapeşte (Macaristan) | 2 572 000 | 1 692 000 |
| Katowice (Polonya) | 2 566 000 | 312 000 |
| Kopenhag-Malmö megapolü Kopenhag (Danimarka) Malmö (İsveç) |
2 379 000 - - | 1 094 000 249 000 |
| Ştutgart (Almanya) | 2 344 000 | 591 000 |
| Münih (Almanya) | 2 325 000 | 1 282 000 |
| Varşova (Polonya) | 2 251 000 | 1 619 000 |
| Bükreş (Romanya) | 2 209 000 | 1 849 000 |
| Brüksel (Belçika) | 2 129 000 | 1 044 000 |
| Viyana (Avusturya) | 2 082 000 | 1 573 000 |
Kaynaklar
- ↑ European Union CIA World Factbook
- ↑ EUR-Lex: Official Journal. "Treaty of Amsterdam". Europa. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140222001005/http://eur-lex.europa.eu:80/en/treaties/dat/11997D/htm/11997D.html. Erişim tarihi: 2007-06-29.
- ↑ EUR-Lex. "Consolidated Treaties on European Union and establishing the European Community". Europa. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2006:321E:0001:0331:EN:pdf. Erişim tarihi: 2007-06-25.
- ↑ "Where is the euro legal tender?" (PDF). European Central Bank. 2006. 15 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081015235348/http://www.ecb.int:80/bc/faqbc/circulation/html/index.en.html. Erişim tarihi: 2007-06-25.
- ↑ "Humid Continental Climate". The physical environment. University of Wisconsin-Stevens Point. 2007. 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131015104304/http://www4.uwsp.edu/geo/faculty/ritter/geog101/textbook/climate_systems/humid_continental.html. Erişim tarihi: 2007-06-29.
Ayrıca bakınız
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
