İnguşetya
İnguşetya Cumhuriyeti Республика Ингушетия (Rusça) ГӀалгӀай Мохк (İnguşça) | |||||
| |||||
Milli Marş: İnguşetya Cumhuriyeti Millî Marşı | |||||
Konum | |||||
İnguşetya | |||||
Yönetim | |||||
Ülke: | Rusya | ||||
Federal Bölge: | Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi | ||||
Ekonomik Bölge: | Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesi | ||||
Başkent: | Magas | ||||
Cumhurbaşkanı: | |||||
Genel bilgiler | |||||
Yüzölçüm: | 3.513 km² (1.356 sq mi) | ||||
Nüfus: | 412.529 | ||||
- Yoğunluk: | 117 /km² (304 /sq mi) | ||||
Diğer bilgiler | |||||
Dili: | İnguşça, Çeçence | ||||
Kuruluş tarihi: | 1993 | ||||
Kodu: | 06 |
İnguşetya Cumhuriyeti, İnguşya olarak da bilinir (İnguşça: ГIалгIай Мохк; Rusça: Респу́блика Ингуше́тия / Respublika İnguşetya ), Kuzey Kafkasya’da, Rusya Federasyonu'na bağlı federe cumhuriyet. Başkenti Magas'tır. Rusya Federasyonu’nun en küçük federal birimidir. İnguşya’nın yerli halkı İnguşlardır ve Vaynah halklarından biridir.
İnguşetya adının, eski bir köy olan Enguşt'en (1944’te Kuzey Osetya’ya barıkılmıştır) geldiği kabul edilir. Bu adın sonuna Gürcüce –eti eki eklenmiş ve ortaya İnguşların ülkesi anlamında Enguşeti / İnguşeti çıkmıştır.
İnguşetya, Rusya’nın en fakir bölgelerinden biridir. Sovyetler Birliği döneminde Çeçen-İnguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin bir parçasıydı. Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde Çeçenya’da yaşanan kanlı savaştan İnguşetya da büyük zarar gördü. Ardından İnguşetya, Çeçenya’dan ayrılarak ayrı bir cumhuriyet haline geldi.
İnguşetya, Çeçenistan dışındaki en yoğun mülteci nufüsunun bulunduğu bölgedir.
Coğrafya
İnguşetya Kafkasya'nın kuzey yamaçlarında yer almaktadır. Güneyinde ve orta kesimlerinde büyük Kafkas Sıradağları kuzeyde ise düz step alanlar bulunmaktadır. Küçük bir yer olmasına rağmen İnguşetya zengin bitki örtüsü ve doğal kaynaklarıyla önemli bir yerdir. Çeçenistan'ın yanında yer almasından dolayıda petrol yönünden zengindir.
Nehirler
Büyük nehirler şunlardır:
- Terek Nehri
- Assa Nehri
- Sunja Nehri
Doğal kaynaklar
İnguşetya mermer, ahşap, dolomit, alçı, kireçtaşı, çakıl, granit, kil, jeotermal enerji tıbbi su, metal,maden suyu, Petrol (60 milyar ton) ve doğal gaz rezervleri ile çeşitli ve zengindir.
İklim
İnguşetya iklimi çoğunlukla karasaldır. Yazları step alanlar kuru ve güneşli, kışları soğuk ve yağışlı, dağlık iklimde ise Yazları sıcak kışları ise soğuk ve karlıdır. İnguşetya Kafkas Sıradağlarının ortasında olduğundan geçilemez ve ulaşılmaz bir bölgededir. Bu yüzden ulaşım yoktur. Dağlık alanlar tamamen karlıdır.Kışınları -20 ile -30 arasındadır.
Etimoloji
İnguşlar yerli bir Kafkasya halkıdır. Daha çok İnguşetya Cumhuriyeti'nde yaşamaktadırlar. Onlar kendilerini Galgay olarak nitelendirmektedir. İnguşlar aynı zamanda Çeçenlerle akraba olup Nah kabilesindendir. Vaynah Etnografyası üzerinde bulunurlar.
Kökeni
İnguşlar %89 J2 dünyada bilinen en yüksek frekans Y-DNA ve J2 ile yakından ilişkilidir. İnguşlar Berektli Hilal'den göç etmiştir. İnguşların ataları Mezopotamya'dan göç ederek Kafkas Sıradağları'na gelmiş ve buraya yerleşmiştir. Aynı zamanda İnguşlar'da genlerinde Çeçenlerden dolayı Urartu kalıntıları vardır ki zaten Urartu Mezopotamya birbirine yakındır.
Etnik Gruplar
Ethnic group |
1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Toplam | % | Toplam | % | Toplam | % | Toplam | % | Toplam | % | Toplam | % | Toplam | % | Toplam | % | |
İnguşlar | 47.280 | %61,6 | 79,462 | %58 | 44.634 | %40,6 | 99.060 | %66 | 113.889 | %74,2 | 138.626 | %74,5 | 361.057 | %77,3 | 385.537 | %94,1 |
Çeçenler | 2.553 | %3,3 | 7.746 | %5,7 | 5.643 | %5,1 | 8.724 | %5,8 | 9.182 | %6 | 19.195 | %10,3 | 95.403 | %20,4 | 18,765 | %4,6 |
Ruslar | 24.185 | %31,5 | 43.389 | %31,7 | 51.549 | %46,9 | 37.258 | %24,8 | 26.965 | %17,6 | 24.641 | %13,2 | 5.559 | %1,2 | 3.321 | %0,8 |
Ukraynalılar | 1.501 | %2 | 1.921 | %1,4 | 1.763 | %1,6 | 1.068 | %0,7 | 687 | %0,4 | 753 | %0,4 | 189 | %0,0 | 2.009 | %0,5 |
diğer | 1.215 | %1,6 | 4.549 | %3,3 | 6.438 | %5,9 | 3.978 | %2,7 | 2.852 | %1,9 | 2.781 | %1,5 | 5.086 | %1,1 | ||
Kaynakça
|