Pekin

Koordinatlar: 39°54′50″K 116°23′30″D / 39.91389°K 116.39167°D / 39.91389; 116.39167

Pekin
北京
Běijīng
—  Doğrudan yönetilen şehir  —
Pekin Belediyesi • 北京市

Saat yönünde: Tiananmen, Cennet Tapınağı, Ulusal Performans Sanatları Merkezi, Pekin Ulusal Stadyumu
Pekin Belediyesi'nin Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki konumu
Koordinatlar: 39°54′50″K 116°23′30″D / 39.91389°K 116.39167°D / 39.91389; 116.39167
Ülke Çin Halk Cumhuriyeti Çin
Doğrudan yönetilen belediye Pekin
Kuruluş tarihi MÖ 473
İdari birimler 16 bucak
2 ilçe
Yönetim
 - Tür Belediye
 - ÇKP parti sekreteri Liu Qi
 - Belediye başkanı Guo Jinlong (ÇKP)
Yüzölçümü
 - Toplam 16.801,25 km2 (6.487 mi2)
Rakım 43 m (141 ft)
Nüfus (2010)
 - Toplam 22.000.000
 - Yoğunluk 1.309,4/km² (3.391,3/sq mi)
  [1][2]
Zaman dilimi ÇSZ (+8)
Posta kodu 100000 - 102629
Alan kodu 10
İnternet sitesi: beijing.gov.cn

Pekin (Çince: 北京; pinyin: Běijīng), veya Peking, Çin Halk Cumhuriyeti'nin başkenti ve Şanghay'dan sonra ülkenin ikinci büyük metropol alanıdır. Merkezî yönetim tarafından, doğrudan yönetilen belediye olarak sınıflandırılan kent, kuzeyde, batıda, güneyde Hebei iline; güneybatıda Tianjin iline komşudur.[3] Pekin ayrıca Çin'in dört büyük başkentinden biridir.

Moğol İmparatoru ve aynı zamanda Çin'deki Yuan Hanedanı'nın kurucusu Kubilay Han'ın burayı siyasal merkez edindiği 1272'den başlayarak, kısa aralıklar dışında Çin'in sürekli başkenti olmuştur. Ming Hanedanı (1368-1644) döneminde, "Kuzey Başkenti" anlamına gelen bugünkü adını aldığı 1420'de resmi başkent oldu. Dünyanın en eski başkentlerinden biri olarak sekiz yüzyıl boyunca Çin'in tarihinde belirleyici bir yer tutan Pekin, zengin Çin tarihine ait birçok eseri barındırır.[4]

Çin'in kuzeydoğusunda, Sarı Denizin Bo Hai Körfezinden yaklaşık 160 km içeride, üçgen biçimli Kuzey Çin Ovasının kuzey ucunda yer alır. 14 kentsel semte ve 2 kırsal ilçeye ayrılan Pekin'in kent alanı 4.567 km², metropoliten alanı 16,801 km²'dir.[5]

Dünyadaki en büyük metropol alanlardan biri olan kent, Çin'in ulaşım merkezi olarak, birçok demiryolu ve karayolunun merkezidir. Kent ayrıca ülkeye dışarıdan gelen uçuşların birçoğunun gerçekleştiği bir merkezdir. Pekin, ülkenin siyaset, eğitim ve kültür merkezi olarak tanımlansa da,[6] Şanghay ve Hong Kong, ekonomik alanda kentin önündedir.[7][8][9] Pekin, 2008 Yaz Olimpiyatları'na ev sahipliği yapmıştır.

Beijing kelimesinin anlamı

"Beijing", birçok Uzak Asya ülkesindeki isimlendirme geleneğine benzer şekilde "kuzey başkenti" anlamına gelir. Buna benzer isme sahip diğer kentler arasında Çin'de "güney başkenti" anlamına gelen Nanjing; "doğu başkenti" anlamına gelen Japonya'daki Tokyo, Vietnam'daki Hanoi'nin eski adı Đông Kinh; "başkent" anlamına gelen Japonya'daki Kyoto ve Güney Kore'deki Seul'un eski adı Gyeongseong yer alır.

Tarih

Savaşan Krallıklar Zamanında (MÖ 4.-3. yüzyıl) Ci adıyla, Yenler'in başlıca kentiydi. Şu Huangdi zamanında yıkıldı (MÖ 226). Han Hanedanı döneminde Yen adıyla yeniden kuruldu. Kuzey Çin'in geri kalan bölümü gibi MS 4.-6. yüzyıl arasında bozkır halkları tarafından işgal edildi ve Mujonglar'ın başkenti haline geldi (350-357). Sueiler (581-618) ve Tanglar (618-907) döneminde Kuzey Çin'in, Moğollar'dan daha tehlikeli hale gelen Kuzeydoğu Halklarına karşı başlıca kalesiyidi. Çinli aile Hou Çin'in Çitanlar'a bıraktığı (936) kenti Çitanlar 938'de Güney'in başkenti yaptılar (Nancing). Kenti 1122'de Curçenler işgal ettiler, Songlar'a bıraktılar (1123), yeniden aldılar (1125) ve 1153'te Merkez'in başkenti ve başlıca ikametgahları haline getirdiler.

Cengiz Han'ın Moğolları kenti 1215'te alarak yıktılar. 1260'ta Kubilay Han bölgeye yerleşti ve kentin kuzeydoğusunda yeni bir kent kurdurdu (1264-67); Tai du (Çince, "Büyük Başkent") ya da Hanbalık ("Han kenti"). Çin'in merkezi olan bu kent Marco Polo'nun büyük hanla görüştüğü ve anılarında Cambaluc adını verdiği kenttir. Pekin'i büyük kanala bağlayan (13. yüzyıl sonu) bir kanal, başkente Yangzi yoluyla pirinç getirilmesini sağlıyordu. Nancing'i başkent yapan (1368-1416'ya doğru) ilk Ming İmparatoru Pekin'e Beiping ("Kuzey Başkenti") adını verdi. Üçüncü Ming İmparatoru Yonglı (1403-1424) bu kente yerleşerek adını Beijing'e çevirdi ve Yasak Kent ile Gökyüzü Tapınağı'nı kurdu. Ciaşing, bunlara Tarım Tapınağı'nı yaptırdı ve kenti yeniden başkent durumuna getirdi. Kent 1928'e kadar başkent olarak kaldı. Mançular'ın zaferinden kısa süre önce yakılan (1644) Pekin geleneksel ölçülere göre yeniden kuruldu ve yeni hanedan tarafından güzelleştirildi (Göksel Barış Kapısı, Yüce Uyum Sarayı, kentin kuzeybatısında yazlık saray). 17. ve 18. yüzyıllarda Kangşi (1662-1722) ve Çienlong (1736-1796) dönemlerinde, güneybatı kesiminde misyonerler (özellikle Cizvitler) ve Avrupalı teknisyenler yaşıyordu.

1860'ta, II. Afyon Savaşı sırasında Fransız-Britanya seferinde yaz sarayının yanmasından sonra Pekin'deki yabancı temsilcilerin oturduğu ayrıcalıklı bir semt kuruldu. Bu temsilciliklere Boxerların silahlı saldırısı (Haziran 1900), kente, 1901'de uluslararası bir garnizon yerleştirilmesine yol açtı. İmparatorluğun yıkılmasından (1912) sonra "Savaş Ağaları"nın eline geçen Pekin'i Kuomintangçılar işgal ettiler (1928) ve yeniden Beiping diye adlandırdılar (başkent Nancing'e nakledilmişti). Japonları'ın ele geçirdiği (Temmuz 1937) kent, 1945'e kadar onların desteklediği bir hükümet tarafından yönetildi. Ocak 1949'da komünistler tarafından yeniden ele geçirildi. 1 Ekim 1949'da da Tiananmen'de Mao Zedong tarafından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşu ilan edildi, aynı zamanda eski adını aldı ve yeniden başkent oldu.

Pekin'de düzenlenen 2008 Yaz Olimpiyatları Açılış Töreni.

1950'lerde eski şehrin dışına doğru büyümeye başlayan şehir, kuzeyde konut alanları, batıda da ağır sanayi yerleşmeleriyle çevrelendi. 1960'larda metro ve İkinci Çevre Yolu inşaatları için şehir surlarının bir kısmı yıkıldı. Kültür Devrimi sırasında, 18 Ağustos 1966 günü ise Pekin'de, Mao'nun başkanlık ettiği ve bir milyon kişinin katıldığı bir açık hava toplantısı yapıldı. Nisan 1976'da, Dörtlü Çete ve Kültür Devrimi'ne karşı Tiananmen Meydanı'nda toplanan geniş bir halk topluluğu zorla dağıtıldı. Aynı yılın ekim ayında Dörtlü Çete tutuklandı ve Kültür Devrimi sona erdirildi.

1980'lerde Pekin'in kentsel alanı, yapımı 1981'de tamamlanan İkinci Çevre Yolu ve arkasından onun inşaatını takip eden çevreyolları sayesinde büyüme gösterdi. Bu dönemden 2000'li yılların ortalarına kadar şehir eski şehrin yaklaşık 1,5 katı büyüdü. Wangfujing ve Xidan gözalıcı olarak gelişen ticaret bölgeleri olurken, Zhongguancun, Çin'in elektronik merkezi oldu.

Ancak bu gelişmenin faturası olarak Pekin, yoğun trafik, düşük hava kalitesi, tarihi semtlerin yok olması ve ülkenin daha az gelişmiş bölgelerinden gelen göç dalgasıyla karşı karşıya kaldı. Nisan-Haziran 1989'da, Tiananmen Meydanı'nda öğrencilerin, aydınların ve işçilerin önderliğinde gerçekleşen gösterilerin ve bu gösterilmesin bastırılması gibi yakın Çin tarihindeki olaylara da evsahipliği yapan Pekin, dünyanın en büyük spor organizasyonu olan 2008 Yaz Olimpiyatları'na da evsahipliği yaptı.

Coğrafya

Pekin metropoliten alanı ve onu çevreleyen koyu kahverengi renkteki dağların uydu fotoğrafı.

Pekin'in kurulu olduğu 30–40 m yüksekliğindeki düzlüğün kuzey kenarını Moğolistan Platosu, kuzeydoğu kenarını ise Yan Dağları oluşturur. Jeologların "Pekin Koyu" adını verdiği çukur alan kenti kuzeydoğudan güneybatıya doğru kuşatır, güney ve doğuda da asıl büyük ovaya açılır.

Önemli dağ geçitlerinin güneydeki kesişme noktasında yer alan Pekin, Kuzey Çin Ovasını kuzeydeki sıradağ, ova ve platolara bağlayan ulaşım hattı üzerinde doğal bir geçit konumundadır. Bu stratejik öneminden dolayı 700 yılı aşkın bir süre genil Orta Asya hinterlandına açılan kervan yollarının başlangıç noktası olmuştur.

İklim

Pekin'de, ılıman kuşakta görülen karasal bir muson iklimi hüküm sürer. Kışlar, Moğolistan Platosu'ndan gelen Sibirya hava kütlelerinin etkisiyle uzun, soğuk ve kurak geçer. En soğuk ay olan ocakta ortalama sıcaklık -4 °C'yi bulur. Yaz aylarında genellikle güneybatıdan Kuzey Çin'e giren sıcak ve nemli hava yağışlara yol açar. Yıllık yağış miktarının (635 mm) büyük bölümü bu mevsimde düşer. Temmuz ortalama 26 °C ile en sıcak aydır.

Yönetim

Pekin Belediyesi, Tianjin Belediyesiyle sınırdaş olduğu iki nokta dışında, Hebei yönetim bölgesiyle çevrilidir. Pekin kenti ve çevresinin dev bir metropoliten alan olarak düzenlenmesinin geçmişi 15. yüzyıl başlarına değin uzanır. Bugünkü metropoliten alan, kent merkezinde ve banliyölerde olan 14 semt ile çevredeki iki ilçeyi (xian) kapsar.

Bununla birlikte kentsel işlevler açısından birbirini çevreleyen eşmerkezli üç kuşağa ayrılabilir. Surlarla çevrili eski kent merkezini içine alan birinci kuşakta eski saraylar, resmi binalar, alışveriş merkezleri ve eski konut alanları yer alır. Yakın banliyölerden oluşan ikinci kuşakta yeni fabrikalar, okullar, resmi binalar vardır. Bu kuşağın sınırında tarım alanlarının oluşturduğu dar bir şerit bulunur. En dıştaki banliyöleri kapsayan üçüncü kuşak belediye alanının en büyük bölümünü içine alır ve ilk iki kuşaktaki kentsel nüfusa kaynak sağlayan bir ekonomik dayanak işlevi görür.

Ekonomi

Pekin'in finans merkezi.

Kıta Çini'nin ilk sanayi sonrası kenti olan Pekin, hizmet sektörünün (üçüncül sektör) gayri safi yurtiçi hasılasındaki (GSYİH) yüksek payıyla Çin'in en gelişmiş kentlerinden biridir. Fortune Global 500 listesi'ndeki 41 şirkete evsahipliği yapan Pekin, bu listede Tokyo'nun arkasından ikinci sıradadır. Ayrıca en büyük Çin şirketlerinin 100'den fazlası Pekin'de yer alır.

Finans en önemli endüstrilerden biridir. 2007 sonu itibariyle Pekin'de bulunan 751 finans kuruluşu, tüm ülkenin finans gelirinin yüzde 11,6'sına (aynı zamanda şehir GSYİH'sının yüzde 13,8'i) denk gelen, 128,6 milyar RMB gelir yarattı. 2010 yılında Pekin'in nominal GSYİH'sı 1.37 milyar RMB'ye ulaşarak, bir önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 10'luk artış gösterdi. 2009 yılında, Pekin'in birincil (tarım, madencilik), ikincil (inşaat, imalat) ve üçüncül (hizmet) sektörleri sırasıyla 11,83 milyar RMB, 274,31 milyar RMB ve 900,45 milyar RMB değere ulaştı. Kişi başına düşen kentsel harcanabilir gelir, bir önceki yıla göre yüzde 8,1'lik reel artış göstererek 26.738 yuan oldu. 2005 yılında Pekin2in kentli ve kırsal sakinlerinin Engel Katsayısı 2000 yılına göre sırasıyla yüzde 4,5'luk gerilemeyle 31,8 ve yüzde 3,9'luk gerilemeyle 32,8'e ulaştı.

Son yıllarda gayri menkul ve otomotiv sektörlerindeki hızlı büyüme devam etmektedir.

Eski yapılar

Yasak Şehir

Asıl Pekin kenti temelde surlarla çevrili iki kentten oluşur: Kuzeydeki İç Kent (Kabaca Dadu) adlı Moğol kentinin bulunduğu yeri kaplayan "Tatar Kenti" ile güneydeki Dış Kent (Ming Hanedanı döneminde inşa edilen "Çin Kenti"). İç Kent sınırları içinde kalan eski İmparatorluk Kenti'nin bir parçası olan "Yasak Kent"te İmparatorluk Sarayı yer alır.

İç Kent'in düz bir kuzey-güney çizgisi üzerinde kurulu olan simetrik ve dikdörtgen planı, son derece ilginçtir. Bütün kent surları, önemli kent kapıları, başlıca cadde ve sokaklar, dinsel yapılar ve günlük alışveriş merkezleri bu merkezi eksene uygun olarak düzenlenmiştir. Pekin'in planındaki düzen ve uyum dünyada pek az kentte bulunur. Pekin'in bir başka özelliği yeşil alanların ve parkların son derece geniş bir yer tutmasıdır.

Çin'in mimari mirasını en iyi yansıtan Pekin'in bazı kesimlerinin modernleştirilmiş olmasına karşın, geleneksel yerlerin korunması için yüzyıllardır büyük bir özen gösterilmiştir. 1949'dan bu yana kentin görünümünde meydana gelen en büyük değişiklik, eski surların dışında kalan sokakların uzatılmasıdır.

Pekin'deki tarihsel ve dinsel yapıların başında gelen Tiantan (Cennet Tapınağı), Cennet'in küre, Yer'in ise kare biçiminde olduğuna ilişkin, kökleri çok eskiye uzanan inancı somutlaştıran olağandışı geometrik planıyla, Çin mimarisinin en yetkin örneklerinden biri olarak eşsiz bir güzelliktedir. Qi Nian Dian (Bereketli Hasat İçin Dua Binası), Huang Qiong Yu (İmparatorluk Cennet Tonozu) ve Huan Chui Tan (Dairesel Tepe Sunağı) bu yapı içinde yer alır.

Öteki önemli binalardan biri de kent ekseninin doğu yakasındaki İmparatorluk Ataları Tapınağı'dır (bugün Halk Kültür Parkı). Batıdaki Yer ve Hasat Sunağı (bugün Zhong Shan Parkı) bu binayı dengeler. Kent merkezinde 1949'dan sonra inşa edilen yapılardan biri olan, iki bloktan oluşan Büyük Halk Binası'dır. En yüksek devlet organı Ulusal Halk Kongresi'nin oturumları bu binanın büyük toplantı salonunda yapılır.

Galeri

Demografi

Pekin, Çongçing ve Şanghay'dan sonra Çin'deki üçüncü büyük belediyedir. 2010 itibariyle Pekin'in daimi ve geçici ikamet edenlerle beraber toplam nüfusu 19,612,368'dir.[10] , bu istatistik aynı zamanda kentin nüfusunda son on yıldaki yüzde 44'lük artışa işaret eder.

Etnik dağılım

Pekin nüfusunun büyük kısmını Han Çinlileri oluşturur. Mançular, Huiler, Moğollar, Koreliler ve Tujialar diğer etnik azınlıklardır.

2000 nüfus sayımına göre Pekin'deki etnik gruplar
Ethnik grup Nüfus Yüzde oranı
Han 12.983.696 %95,69
Mançu 250.286 %1,84
Hui 235.837 %1,74
Moğol 37.464 %0.28
Koreli 20.369 %0,15
Tujia 8372 %0,062
Zhuang 7322 %0,054
Miao 5291 %0,039
Uygur 3129 %0,023
Tibetli 2920 %0,022

Eğitim

Pekin'in bir yükseköğretim olma özelliği 1949'dan sonra daha da pekişmiştir. Ünlü Pekin (1898) ve Tsinghua üniversitelerinin çevresinde gelişmiş olan bilim ve eğitim merkezleri semtinde ideolojik eğitim, müzik, tıp ve teknik alanlarla iligili çeşitli uzmanlık kurumları da yer alır. Çin'in en önde gelen araştırma kurumu Çin Bilimler Akademisi (Academia Sinica) de buradadır.

Kültür

Birkaç yüzyıldan beri Çin'in kültür merkezi olan Pekin, ülkenin en seçkin kültür kurumları olan bir dizi kütüphane, müze ve tiyatroyu barındırır. Bu kurumların başında imparatorluk koleksiyonlarını içeren Pekin Kütüphanesi, Pekin İmparatorluk Müzesi ve Çin Tarih Müzesi gelir. Pekin aynı zamanda Çin'in önde gelen yayımcılık ve kitle iletişim araçları merkezidir.

Spor

Pekin Ulusal Kapalı Stadyumu

Etkinlikler

Pekin, aralarından 2008 Yaz Olimpiyatları ve Paralimpik Oyunlarının da olduğu pek çok spor etkinliğine evsahipliği yapmıştır. 1990 Asya Oyunları ile 2001 Yaz Üniversite Oyunları yakın zamanda Pekin'de gerçekleştirilmiş diğer çok sporlu etkinliklerdendir. Diğer organizasyonlar arasında Pekin Maratonu (1981'den beri her yıl), Çin Açık Tenis Turnuvası (2004'ten beri her yıl), ISU Artistik Buz Pateni Büyük Ödülü, Snooker'da Çin Açık (2005'ten beri her yıl), Uluslararası Bisiklet Birliği Pekin Turu (2011'den beri) yer alır. 2015 Dünya Atletizm Şampiyonası Pekin'de gerçekleştirilecektir.

Mekanlar

Tamamı kent merkezinin kuzeyindeki Olimpik Yeşil adlı spor kompleksinin içindeki bazı önemli spor tesisleri "Kuş Yuvası" olarak bilinen Pekin Ulusal Stadyumu, Pekin Ulusal Su Sporları Merkezi (Su Küpü), Pekin Ulusal Kapalı Stadyumu'dur. Şehir merkezinin batı kesiminde yer alan Wukesong Kültür ve Spor Merkezi ile İşçiler Stadyumu diğer tesislerdir.

Ulaşım

Pekin Tren İstasyonu

Pekin, Çin Demiryolu Sistemi'nin merkezlerinden biridir. Geleneksel dokuz demiryolu hattı şehirden yayılır; Şanghay (Jinghu Hattı), Guangzhou (Jingguang Hattı), Kowloon (Jingjiu Hattı), Harbin (Jingha Hattı), Baotou (Jingbao Hattı), Qinhuangdao (Jingqin Hattı), Chengde (Jingcheng Hattı), Tongliao, İç Moğolistan (Jingtong Hattı) ve Yuanping, Shanxi (Jingyuan Hattı). Ayrıca Moskova (Rusya), Pyongyang (Kuzey Kore), Ulan Bator (Moğolistan) ve Hanoi (Vietnam) gibi yabancı başkentlere ekspres tren seferleriyle bağlanır. Bunlara ek olarak Pekin iki yüksek hızlı tren hattına sahiptir; 2011'de açılan Pekin-Şanghay Yüksek Hızlı Tren Hattı ile 2008'de hizmete giren Pekin-Tientsin Şehirlerarası Demiryolu.

Pekin merkez tren istasyonu 1959'da açılmıştır; Batı Tren İstasyonu 1996'da, yüksek hızlı tren seferlerinin yapıldığı güney istasyonu istasyonu ise 2008'de yenilerek hizmete girmiştir.

Ulusal bağlantı yolları ağının bir parçası olan Pekin'den çıkan bir düzine kadar otoyol ülkenin çeşitli yerlerine uzanır. Pekin'in şehir içi ulaşımı, Yasak Kent'i merkez alan beş çevre yoluna bağlıdır. 2010 yılı itibariyle şehirde kayıtlı olarak 4 milyon otomobil bulunmaktadır.[11] 2010 yılında haftada ortalama 15.500 aracın trafiğe katılığı Pekin'de, 2010 sonu itibariyle 5 milyon otomobilin olduğu tahmin dilmektedir.[12]

Kentin ana havalimanı olan Pekin Başkent Uluslararası Havalimanı kent merkezinin yaklaşık 20 km kuzeydoğusundadır. Başkent Uluslararası Havalimanı yolcu trafiği olarak dünyanın en yoğun ikinci havalimanıdır. 2008 Yaz Olimpiyatları için yapılan genişletme çalışmalarıyla üç ayrı terminale ulaşan havaalanının, 3. Terminali dünyadaki en büyüklerinden biridir. Pekin'e yapılan dış hat uçuşlarının tamamı ile iç hat uçuşlarının büyük kısmı buradan gerçekleşir. Air China'nın merkezi olan Başkent Uluslararası Havalimanı, China Southern ve Hainan Airlines'ın bir merkezidir.

Kardeş kentler

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Pekin ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Wikimedia Commons'ta Pekin ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

Notlar

  1. ↑ "Beijing's population exceeds 22 million". China Daily. 26 Şubat 2010. http://www.chinadaily.com.cn/china/2010-02/26/content_9511839.htm.
  2. ↑ "Beijing's population exceeds 22 million". National Population and Family Planning Commission of China. 2 Mart 2010. http://www.npfpc.gov.cn/en/detail.aspx?articleid=100302125224937535.
  3. ↑ "Basic Information". Beijing Municipal Bureau of Statistics. 29 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141229235520/http://www.bjstats.gov.cn/esite/bjsq/jbqk/. Erişim tarihi: 9 Şubat 2008.
  4. ↑ "Beijing". World Book Encyclopedia 2008. 12 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120612223113/http://www.worldbookonline.com/wb/Article?id=ar053300&st=Beijing. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2008.
  5. ↑ Figures based on 2006 statistics published in 2007 National Statistical Yearbook of China and available online at 2006年中国各地区城镇、乡村人口数 中国人口与发展研究中心. Retrieved 21 Nisan 2009.
  6. ↑ "Beijing". The Columbia Encyclopedia (6th edition bas.). 2008. http://www.encyclopedia.com/topic/Beijing.aspx.
  7. ↑ "Hong Kong and Shanghai as Twin Engines for China's Economic Development, says TDC Executive Director". Hong Kong Trade Development Council. 18 Kasım 1996. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304000600/http://info.hktdc.com/tdcnews/9612/96121801.htm. Erişim tarihi: 3 Ekim 2008.
  8. ↑ "Hong Kong and Shanghai vie to be China's financial center". International Herald Tribune. 15 Ocak 2007. 9 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090209034749/http://www.iht.com:80/articles/2007/01/15/business/hong.php. Erişim tarihi: 3 Ekim 2008.
  9. ↑ jxRe7RBZnPxsu4jaitdWgw "Hong Kong and Shanghai Duel for Financial Capital". New York Times. 16 Ocak 2007. http://www.nytimes.com/2007/01/16/business/worldbusiness/16hong.html?_r=1&adxnnl=1&oref=slogin&adxnnlx=1223096967- jxRe7RBZnPxsu4jaitdWgw. Erişim tarihi: 3 Ekim 2008.
  10. ↑ "Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census". National Bureau of Statistics of China. 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130727021210/http://www.stats.gov.cn:80/english/newsandcomingevents/t20110429_402722516.htm.
  11. ↑ "Automobile numbers could be capped". China Daily. 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120107111150/http://www.chinadaily.com.cn/metro/2009-10/19/content_8809166.htm. Erişim tarihi: 13 May 2010.
  12. ↑ "Beijing city to have five mln cars on roads by year end". Gasgoo. 12 May 2010. http://autonews.gasgoo.com/auto-news/1015147/Beijing-city-to-have-five-mln-cars-on-roads-by-year-end.html. Erişim tarihi: 13 May 2010.
  13. ↑ "NYC's Sister Cities". Sister City Program of the City of New York. 2006. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110628222146/http://www.nyc.gov/html/unccp/scp/html/sc/main.shtml. Erişim tarihi: 1 Eylül 2008.
  14. ↑ "Protocol and International Affairs". DC Office of the Secretary. 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120226015903/http://os.dc.gov:80/os/cwp/view,a,1206,q,522336.asp. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  15. ↑ "Twin cities of Riga". Riga City Council. 1 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120601132855/https://www.riga.lv/EN/Channels/Riga_Municipality/Twin_cities_of_Riga/default.htm. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009.
  16. ↑ "International Relations - São Paulo City Hall - Official Sister Cities". Prefeitura.sp.gov.br. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130511050415/http://www.prefeitura.sp.gov.br/cidade/secretarias/relacoes_internacionais/cidadesirmas/index.php?p=1066. Erişim tarihi: 2010-06-01.
  17. ↑ "Canberra's international relationships - Canberra's international relationships". www.cmd.act.gov.au. 12 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20091112024145/http://www.cmd.act.gov.au/international. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.
  18. ↑ "Sister Cities of Manila". © 2008-2009 City Government of Manila. 8 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090808062523/http://www.manila.gov.ph:80/cityhall.htm. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2009.
  19. ↑ "Twinning Cities: International Relations" (PDF). Municipality of Tirana. 24 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20080624200552/http://www.tirana.gov.al/common/images/International%20Relations.pdf. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2009.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Asya başkentleri
Orta Asya
Doğu Asya
Güney Asya
Güneydoğu Asya
Güneybatı Asya
Kuzey Asya
Dünyanın en kalabalık şehirleri
Kaynak: (İngilizce) The Economist Pocket World in Figures - 2011 Edition. Profile Books. 2010. s. s. 20. ISBN 978-1-84668-372-5. 
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/4/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.