Elea Okulu
Elea Okulu, İtalya'nın batı kıyılarında yer alan Alento Irmağı'nın denize döküldüğü yerde kurulan ve bir Yunan kolonisi olan Elea (Elaia) kentinde kurulmuş bir felsefe okulu olduğu için bu adı alan ilk felsefe okullarının en önemlilerinden biridir.
Elea Okulunun, birçok öğrenci yetiştirmiş ve çok önemli felsefi düşüncelerin temsilciliğini yapmış olduğu bilinmekle birlikte, adları felsefe tarihinde her zaman gündeme gelen üç büyük filozofu vardır; bunlar Ksenophanes, Parmenides ve Zenon’dur. Felsefe tarihinde Sokrates öncesi olarak kabul edilen dönemin en önemli okullarından olmuştur. Varlık, varoluş, yanılsama, birlik gibi kavramlarla felsefi tezlerini yürütmüş, mantık ve diyalektik aracılığıyla, varlığın birliği ve bölünemezliği, değişme ve hareketin olanakızlığını kanıtlama yoluna gitmişler, ilk önemli rasyonalist düşünürlerden olmuşlardır.
Parmanides, kendisinden sonra özellikle Sokrates, Platon ve Zenon üzerinde etkili olmuş ve bunlar üzerinden felsefe tarihinde en önemli yönelimlerin ilk halini şekillendirmiştir. Onun başlıca girişiminin Ksenophanes'in, değişen görüntüler ardındaki değişmeyen varlık düşüncesini temellendirmek yönünde olduğunu söyleyebiliriz. Bunu da elbette ancak akıl sayesinde yapabiliriz. Parmanides'e göre "Varlık vardır ve yokluk yoktur"; tek gerçek,sonsuz ve bölünmez olan "Bir"dir. Bilgi konusunda da doğruluk ile sanıların birbirinden ayrıştırılmaya çalışıldığını görürüz.
Zenon da onun yolundan giderek çokluk ve değişim düşüncesinden hareket edenlere karşı Parmanides'in önermelerindeki çelişkilerden ya da zayıflıklardan arınmış bir şekilde değişmezliği ve Bir'liği savunur. Bu konuda geliştirdiği paradokslar felsefe içinde her zaman popüler olagelmiştir. Mantık ve diyalektik aracılığıyla Zenon evrenin madde ile dolu olduğunu ve hareketin olanaksız olduğunu kanıtlamakta zeki yollara başvurur. Onunla birlikte rasyonalizm düşüncesinin Elea Okulu'nda bir anlamda doruk noktasına ulaştığını söylemek mümkün.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Batı Felsefesi Tarihi, Bertrand Russell, Say Yayınları
| ||||||