Evrimde Usul ve Makam
Tempo and Mode in Evolution (Evrimde Usul ve Makam) (1944) George Gaylord Simpson’un paleontoloji unsurlarını genetik ve doğal seçilimle birleştirerek evrimsel senteze büyük katkı yapan kitabı. Simpson populasyon genetiğine ait mikroevrimin, paleontoloji ile gözlenen makroevrimin kalıplarını açıklamaya yeteceğini savundu. Simpson ayrıca usul ve makam arasındaki ayrımın altını çizdi. “Usul”ile kastedilen şey “evrimsel oranlar, bu oranların artıp azalması, aşırı yavaş ya da hızlı evrimleşme koşuları ve durağanlık ve devinirlik ile ilgili olgular”dır. “Makam”ile kastedilen şey ise “usulün temel bir faktör olduğu ama ondan daha kapsamlı olan bir evrimleşme yöntem, biçim ve modeli çalışması”dır. Simpson’un Usul ve Makam’ında şu genellemeler vardır:
- Evrimin usulü, makamı hakkında bilgi verebilir.
- Fosil kayıtlarında birden çok usul bulunabilir (braditelik-standart evrimleşme hızından daha yavaş olan evrimleşme hızı, takitelik-standart evrimleşme hızından daha hızlı olan evrimleşme hızı, horotelik-standart evrimleşme hızı)
- Paleontolojinin bulguları doğal seçilimin genetik teorisi ile uyumludur. Dahası, ortogenez, Lamarkizm, mutasyon baskısı ve makromutasyon gibi teoriler ya yanlıştır ya da rolleri yok denecek kadar azdır.
- Evrimleşmelerin çoğu (onda dokuzu) bütün neslin sabit filetik dönüşümü ile gerçekleşir (anagenez). Ernst Mayr’ın yaptığı populasyonların parçalanması ile türleşme tanımının aksine özellikle allopatrik ve peripatrik türleşme söz konusudur.
- Fosil kayıtlardaki evrimsel geçişlere dair kanıt eksiklikleri için en iyi açıklama jeolojik kayıtlardaki yetersizlik ve kuantum evrimidir (kuantum evrimi “aile, takım ve sınıf gibi yüksek seviyedeki taksonomik birimlerin evriminden sorumludur). Kuantum evrimi Sewall Wright’ın rastgele genetik sürüklenme teorisine dayanır.
Simpson’un kitabının yayınlanmasından elli yıl sonra Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi editörleri Walter M. Fitch ve Francisco J. Ayala olan Evrimde Usul ve Makam: Simpson’dan 50 yıl sonra Genetik ve Paleontoloji (Tempo and Mode in Evolution: Genetics and Paleontology 50 Years After Simpson) adında bir kitabı yayımladı. Bu kitap Ayala, Stephen Jay Gould ve W. Ford Doolittle tarafından yazılan makaleleri de içeriyor.
Kaynaklar
- Eldredge, N. (1995) Reinventing Darwin. New York: John Wiley & Sons. pp. 20-26.
- Fitch, W. M. and F. J. Ayala (1995) Tempo and Mode in Evolution: Genetics and Paleontology 50 Years After Simpson. New York: National Academies Press.
- Gould, S. J. (1980) "G. G. Simpson, Paleontology and the Modern Synthesis." In E. Mayr and W. B. Provine, eds., The Evolutionary Synthesis. Cambridge MA: Harvard University Press, pp. 153–172.
- Gould, S. J. (1983) "The hardening of the Modern Synthesis" In Marjorie Grene, ed., Dimensions of Darwinism. Cambridge UK: Cambridge University Press, pp. 71–93.
- Gould, S. J. (1994) "Tempo and mode in the macroevolutionary reconstruction on Darwinism" PNAS USA 91(15):6764-71.
- Gould, S. J. (2002) The Structure of Evolutionary Theory. Cambridge MA: Belknap Press. pp. 529–31.
- Mayr, E. (1976) Evolution and the Diversity of Life. Cambridge MA: Belknap Press. p. 206.
- Mayr, E. (1982) The Growth of Biological Thought. Cambridge MA: Belknap Press. pp. 555, 609-10.
- Simpson, G. G. (1944) Tempo and Mode in Evolution. New York: Columbia Univ. Press.