Fahri Kopuz
Mehmed Fahri Kopuz. (1882, İstanbul - 7 Ocak 1968, Ankara), Türk Bestekâr ve ud virtüözüdür.
Gümrük memuru olan babası Kadri Bey orta derecede ud çalardı. Kendisi de 15 yaşlarında önce Kanuna heves etti, daha sonra bunu bırakıp uda geçti. Abdülkadir Töre, Hoca Ziya Bey, Hacı Kirami Efendi, Tanburi Cemil Bey gibi ustalardan musiki öğrendi. 1903 yılında Vefa İdadisi’nden mezun oldu ve memuriyete başladı. Harbiye Nezaretinde görevli iken Çanakkale Savaşı’na katıldı ve savaşın bitimine kadar orada kaldı.
1908 yılında Muallim İsmail Hakkı Bey'in başkanlığında bazı arkadaşları ile "Mûsikî-i Osmanî Cemiyeti"ni kurdu. 1916 yılında Darüttalimi Mûsikî Cemiyetini kurdular. 1931 yılında bu topluluk dağıldı; Fahri Kopuz'un gayreti ile 1934 yılında yeniden açıldı; çalışmalarını 1939'da Ankara Radyosu'na tayin edilinceye kadar sürdürdü.
1939'da Ankara Radyosu'nda göreve başlayan Kopuz, Radyoevi'nde nota kütüphanesini kurmakla görevlendirildi. Cevdet Kozanoğlu ile birlikte büyük emeği geçti. "İncesaz" programlarını da yönetiyordu. Daha önce Darüttalimi Mûsikî'de bu tür toplu programların en iyi örneklerinin sunulmasını sağladığından, büyük bir gayretle işe sarıldı; binlerce notayı bizzat yazdı. Bugün bile Ankara Radyosu'nda kullanılan notaların çoğu onun yazmasıdır. Geleneksel bir üslûp içinde güzel fasıl programları sundu ve hocalık etti. 1961 yılında emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra birkaç kez radyoevine davet edilerek kendi bestesi olan "İstanbul Efendisi"nin seslendirilmesine yardımcı oldu. Meraklı gençlere evinde musiki dersleri vererek sayısız öğrenci yetiştirdi.
Hayatı boyunca musikinin içinde olan Fahri Kopuz Tanburi Cemil Bey’den lavta, Hüseyin Sadeddin Arel ve Suphi Ezgi’den armoni, prozodi ve nazariyat, Kanuni Hacı Arif Bey’den saz eserleri, Muallim İsmail Hakkı Bey’den fasıl, Zekaizade Ahmet Irsoy’dan usul öğrendi.
Fahri Kopuz iyi bir bestekârdı. Saz ve söz musikisinde teknik bakımından kusursuz ve duygulu 60'a yakın eser besteledi. Eserlerinin hepsi de belli bir seviyenin üstündedir. Sedat Öztoprak’ın meşhur Suzidil Saz Semaisini birlikte bestelemişlerdir. Aynı zamanda iyi bir lutiye idi; zaman buldukça eski sazları onarır ve ud yapardı. Üstün bir ud icracısı olan Kopuz’un taksimleri Kalan Müzik tarafından çıkarılan Ud CD sinde yayınlanmıştır.
Fahri Kopuz Zatürre hastalığından 7 Ocak 1968 de Ankara’da 86 yaşında vefat etti. Cebeci Asri Mezarlığı’na defnedildi. Hadiye hanımla evli ve birisi kız üç çocuk babası olup büyük oğlu Fethi Kopuz Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrasının eski keman sanatçısıydı. Fahri Kopuz aynı zamanda Türk Sanat Müziği ses sanatçısı İnci Çayırlı’nın da dayısıdır.
Eserleri
- Akşam oldu her tarafı kara matem bürüdü (BİR HASBIHAL)
- Aşıkım dağlara kurulu tahtım (SON DİLEK)
- Bir kâsedir alev dolu gönlüm yana yana
- Çektim de senin aşkını yıllarca derinden
- Çeşm-i nazın süzülüp neşeden olsa handan
- Çobanyıldızı gibi
- Çok zamandır sevdiğim mehcur-i hüsnün olalı
- Elem geçer dedik amma hakikat öyle değil
- Fettan gülüşün her kanayan kalbe devadır
- Gece Leyla’yı ayın ondördü...(NAZAR)
- Gel şu tayyare ile hak-i kederden kaçalım
- Gönlüm yine mahzun seni andım da derinden
- Gözlerinin karşısında ben bir şeyler olurdum
- Gül gibi sinede çift goncelerin saklı iken
- Günler oluyor görmeyeli ruyini mahım
- Hicaz Oyun Havası
- Hülya gibi sessiz süzülüp kalbime aktın
- Isfahan Saz Semaisi
- Kalbimde yanarken sevgin hasretin
- Kalmadı kudret efendim bende artık gayrete
- Karanfil tüfek elde gümüşlü piştov belde
- Karşıdan gel göreyim
- Kendim yanarım aşk ile gayre zararım yok
- Kordonboyunun yosması diller çalan uğru
- Mahur Medhal
- Mavi gözlü sarışın bir gül-i rana tanırım
- Mehcur bırakıp sen beni yad ellere gitme
- Naz ile meclub kıldın kendine dünyayı sen
- Neden bir çift gözün derdiyle çeşmim giryebar oldu
- Nikriz Sirto
- Nişaburek Peşrev
- O fettan dilinin sırrına kandım
- Olsamdı ben sema olsandı sen heva
- Ruhunda senin ruhuma bir tek güzel eş var
- Ruyine saçlar dökülmüş bir demetsin gül gibi
- Rüzgâr uyumuş ay dalıyor her taraf ıssız
- Saçların hayatımın neşesiyle örgülü
- Saki bu gece bezmimizin sazı mükemmel
- Sen ki bana bütün neşe bütün hayattın (HİCRANA DÖNERKEN)
- Sevdiklerimin cümlesi çıktı terelelli
- Sevdim seni ah pak ü saf (Atlı Ases Operetinden)
- Sizi de yaktı mı hicran ateşi (TURNALAR)
- Sunar bir cam-ı memlu bin tehi peymaneden sonra
- Şad olurdum belki bu baht-ı siyahım olmasa
- Tarasam destelesem neşeli sünbüllerini
- Tıfl-ı na-kamın acınmaz nale vü feryadına
- Uyandı bülbülüm dumanlı dağda
- Yasemine güle teşbih ederim sim-tenini
- Yok dünyada refahım
- Zavallı gönlümün yine acıklı bir melali var