Feyzullah Hocayev
Feyzullah Ubeydullayeviç Hocayev Rusça: Файзулла́ Губайдулла́евич Ходжа́ев Persçe: فیضالله خواجه | |
---|---|
Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti Başkanı | |
Görev süresi 2 Eylül 1920 - 27 Ekim 1924 | |
Yerine geldiği | Yok (Makam oluşturuldu) |
Yerine gelen | Yok (Makam feshedildi) |
Özbekistan SSC Halk Komiserliği Konseyi Başkanı | |
Görev süresi 27 Ekim 1924 - 17 Haziran 1937 | |
Yerine geldiği | Yok (Makam oluşturuldu) |
Yerine gelen | Kerimov Abdullah Kerimoviç |
SSCB adına Özbekistan SSC Merkez Yürütme Komitesi Başkanı | |
Görev süresi 21 Mayıs 1925 - 17 Haziran 1937 | |
Yerine geldiği | Yok (Makam oluşturuldu) |
Yerine gelen | Yok (Makam Merkez Yürütme Komitesi'nden Yüksek Sovyet'e dönüştürüldü) |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1896 Buhara, Buhara Emirliği, Rusya İmparatorluğu |
Ölüm | 13 Mart 1938 Moskova, Rusya SFSC, Sovyetler Birliği |
Partisi | Tüm-Birlik Komünist Partisi/Bolşevik Genç Buharalılar |
Mesleği | Siyasetçi |
Askerî hizmeti | |
Ödülleri | |
Feyzullah Ubeydullayeviç Hocayev (Rusça: Файзулла́ Губайдулла́евич Ходжа́ев, Persçe: فیضالله خواجه d. Buhara 1896- 13 Mart 1938 Moskova) Buharalı politikacı.
Erken dönemler
Özbek bir ailenin çocuğu olarak Buhara Emirliği döneminde Buhara'da doğdu. 1907 yılında babası tarafından Moskova'ya gönderildi. 1916'da Pan-Türkist Cedid hareketine katıldı ve babasının desteğiyle Genç Buharalılar Partisi'ni kurdu. 1917'deki Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'ni bir şans olarak görüp hareketi Bolşevikler'e katıldı ve Taşkent Sovyeti'ne girdiler. Buhara Emirliği'ni 1917'de güç kullanarak devirmeye çalıştılar. Bu girişim başarısız olunca Hocayev Taşkent'ten kaçtı ve ancak bir daha Eylül 1920'de Kızıl Ordu'nun Buhara'yı bombalayıp ele geçirmesiyle geri dönebildi.
İktidar yılları
Haziran-Ağustos 1920'de Rusya Komünist Partisi (Bolşevik)'ne katılmasıyla Eylül 1920'de Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti'nin başına getirildi. Bu dönemde Basmacı Ayaklanması lideri Enver Paşa tarafından suikastten kurtuldu. Sovyet Orta Asyası'nın tekrar şekillenmesi üzerine yeni oluşturulan Özbek Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 'ne girdi ve 1923-1924'de Özbek milliyetçilerinin temizlenmesinden sonra 5 Kasım 1924'te Hocayev Özbek SSC'nin Devrimci Komitesi'nin başkanı oldu. 17 Ocak 1925'te Halk Komiserliği Konseyi'nin başkanı oldu. 21 Mayıs 1925'te Özbekistan SSC Merkezi Yürütme Komitesi başkanı oldu ve Özbekistan SSC resmen SSCB'nin bir federal parçası haline geldi.
Çöküşü
Politik temizleme dalgaları Hocayev'i de vurdu. Özbekistan Komünist Partisi 7. Kongresi'nde parti Hocayev'i halk düşmanı ilan etti. 17 Haziran 1937'de bütün mevkilerden alındı. 9 Temmuz 1937'de tutuklandı. Mart 1938'te Anti-Sovyet "Sağcılar ve Troçkistler Bloğu" Davası'nda Sağcılık vede Troçkistlik suçlamalarından Moskova'da yargılandı ve 13 Mart 1938'te idam edildi.
Mirası
Resmi olarak 1966 yılında onuru iade edildi ve modern Özbekistan'ın en tartışılan kişilerinden oldu. Kimilerine göre vatanını Sovyetlere satmış bir hain, kimilerine göre ise Türkistan'ın özgürlüğü vede modernleşmesi için mücadele vermiş ama kontrolü dışındaki güçlerce durdurulmuş bir idealist olarak görülmüştür.
|