Francesco Sforza

Francesco Sforza
Francesco Sforza, Bonifacio Bembo'nun yaptığı portre Brera pinakoteki, Milano
Milano Dükü
Hüküm süresi	1450–1456
Önce gelen	Filippo Maria Visconti
Sonra gelen	Galeazzo Maria Sforza
Eş(leri)	Bianca Maria Visconti
Hanedan	Sforza
Babası	Muzio Attendolo Sforza
Doğum	23 Temmuz 1401
Ölüm	23 Temmuz 1401 (-65 yaşında)

Francesco Sforza (23 Temmuz 1401, San Miniato, Toscana - 8 Mart 1466, Milano), Sforza ailesinden ilk Milano dükü, condottieri.

Condottiere (paralı asker komutanı) Muzio Attendolo Sforza'nın evlilik dışı oğluydu. Ferrara'da sarayda büyüdü. Napoli kralı Ladislao'nun hizmetine giren babasıyla birlikte Napoli'ye gitti. Babasının eski rakibi Braccio da Montone'ye karşı çarpışırken ölmesine (1424) değin onun bölüğünde görev aldı. Daha sonra komutan oldu; Braccio'yu Roma'nın kuzeydoğusundaki L'Aquila'da yenilgiye uğratarak ağır yaraladı. Ardından Venedik ve Papa IV. Eugenius'a karşı Milano dükü Filippo Maria Visconti'nin hizmetine girdi ve 1433'te evlilik dışı kızı ve tek çocuğu Bianca Maria ile nişanlandı. Ertesi yıl Cosimo de' Medici'yle anlaşarak Floransa condottiere'si oldu. 1438'de Floransa-Venedik Birliği adına Milano'ya karşı çarpıştı ve Verona'yı ele geçirdi. İki yıl sonra Floransa yakınındaki Anghiari'de Milanoluları daha ağır bir yenilgiye uğrattı. Dükle ilişkilerini düzelttiği 1441'de nişanlısıyla evlendi. Ama kayınpederi tarafından savaşlardan uzakta tutulunca Venedik'e yaklaştı, 1443'te yeniden kayınpederiyle savaşmaya başladı.

1447'de ağır bir hastalığa yakalanan Visconti, Milano'yu tehdit eden Venedik ordusuna karşı damadını yardıma çağırdı. Sforza, Milano yolunda dükün öldüğünü ve kendisini değil, Napoli kralı Aragonlu Alfonso'yu vâris seçtiğini öğrendi. Bu fırsattan yararlanarak ayaklanan Milanolular, cumhuriyet ilan ederek Sforza'yı milis komutanı yaptılar. Milanoluların 1449'da kendisinden habersiz Venedik'le barış yapması üzerine kenti kuşatan Sforza, Şubat 1450'de Milano dükü olarak kente girdi. Ertesi yıl Venedik, Napoli, Savoia ve Monferrato'nun kendisine karşı güç birliği yapması üzerine, Floransa'yla ittifaka yönelerek Lodi Barışı'nı (1454) gerçekleştirdi ve böylece Milano'daki iktidarını pekiştirdi.

Despot bir asker olmasına karşın sanatı ve sanatçıları korudu, Milano'nun mimari bakımdan güzelleşmesine katkıda bulundu. Milano'nun gelişmesini destekledi, kenti yapılar ve yapıtlarla güzelleştirdi (canale della Martesana, Ospedala Maggiore) ve bilginleri, edebiyatçıları, özellikle İstanbul'un fethinden sonra kaçan Yunanları (Konstantinos Laskaris) sarayında topladı.

Kaynaklar

• Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki Francesco Sforza maddelerinden yararlanılmıştır.

Resmî unvanlar
Önce gelen: Filippo Maria Visconti	Milano Dükü 1450-1456	Sonra gelen: Galeazzo Maria Sforza