Gözebaşı, Elâzığ
| Gözebaşı | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Elâzığ |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 993 m (3.258 ft) |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 703 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0424 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 23000 |
| İnternet sitesi: | |
Gözebaşı, eski aıyla Kinederiç, Elâzığ ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köyün eski adı Kinederiçtir. Cumhuriyetle birlikte köydeki gözelerin (çeşmeler) bolluğundan dolayı Gözebaşı denmiştir. Harput nihayet malazgirt zaferiyle birlikte anadoluya yerleşmeye başlayan türklerin hakimiyeti altına girmiştir kuzeyden hazar türkleri ilk defa harput bölgesine yerleşmişlerdir h 779-1183-harput ve çevresine alpagut, bayındır, çepni,kıbır, avşar, kayı,salur yerleşmişlerdir.evelce meskun iken zamanla ahalisi osmanlı-safevi çatışmasının demografik yapıda yol açtığı olumsuz değişmelerden dolayı birçok köy viran olduğundan zemin-ha-i hali(boş arazi) olarak nitelendirlmiş arazinin genişligine göre tahmini gelir adı altında harput şeriyeyi sicil no:384 s.227 h.2 karyei(köy)kinederiç sakinlerinden mehmed b. mustafa nam kimesne fevt olup evladı zükur-ı kalmayup tasarrufunda olup hududu malüm olan üç rub sulu susuz toprakları hali ve mu'attal kalup tapuya müstehak olmağın köy(karyei)mezbure sakinlerinden ahmed b. pirameş(?)ve karındaşları ebubekir ve hasan nam kimesnelere ber-vechi iştirak tapuya verilüp ve resmi tapusu kanunu padişa hi üzere alınup yedlerine bu tapu temessüki verildi.1518 yılı köyün nüfüsü müslim hane 8 ferd.2 1523 yılı hane 27 ferd.7 1566 yılı hane 110.ferd.54 olup harputta bulunan şehir merkezinde cami kebir mahlesinde mansuriye zaviyesi halk arasında mansur baba türbesi olarak bilinmektedir. 1518 tarihli defterde zaviye vakfına kinederiç köyü hasılından 1.750 akça tahsis edildiği görülmektedir.1523 te zaviyenin geliri düştüğünden 1.352 akça ya bunun gine 992 akçesi kinederiç köyü gelirinden tahsis edildiği. 1566 yılı zaviyenin geliri artığından 8.980 akça olan gelirin 8.164 akça sı kinederiç köyünün gelirinden karşılanmaktadır.tarım ürünleri üretimi 1518-1566 yılları 1518 yılı buğday(kile)2.500-1566 yılı.10.70 arpa(kile) 1518 yılı2.500.1566 yılı 5.375 mercimek (kile) 1518 yılı 100.- meyve (müdü)1518 yılı.700 kile istanbul kilesi müd.harput müdü. 1.istbul kilesi 25.7 kğ 1.harput müdü -205 kğ. 1566 yılları bağcılık 8.000 kök (devek) alınan resim.400 heryüz kök bağdan 5 akçe hesabı üzere vergi öderdi
Kültür
köyün örf ve aneneleri unutulmuş üzere köyde bir düğün yapıldığında çalğı takımı klarnet ve davul eşliğinde köyde evler tek tek dolaşılır düğüne çağırılırdı genelde köy düğünü yapılır yemekler yapılırdı düğün çalğı takımı cumadan sonra gelirdi genelde pazar günü öğlen ne kadar gelini getirince düğün biterdi düğün sonrası düğün subahası gelin yüzü görmeye gidilirdi. ayrıca damat bezemesi(giydirme ilahi eşliğinde dama veya açık alana hasavan serilip damat giydirilirdi ve köyü gezdirilirdi.gelen misafirleri karşılama yapılırdı çalğıyla köyde düğün yapan kişi köyümüz anenesi liste tutulurdu ev hane başına belirli gelirine göre ücret talep edilirdi.ayrıca mahsul kaldırımında(harmanda bağ kazma işlerinde genelde imece usulu yardımlaşmalar yapılırdı köyümüz türkmen olup konuşulan lehçe dil yöresel olarak -YIL -sene geçen yıla bıldır.bu yıl köşe-ceked bulaşık bezi tehne çocuk beşiği ilincak.merdiven ayakcağ. kase üsküre.tabak sehen.çocuk çağa.yıkanmak çimmek.abi kako.hala bibi.amca eme.anne ana.baba babo.çukur kondik.kazan orta boy beroş.ateş küreği carıt.şimdi hindi. susam küncü.köyümüzde genelde tandır bulunur evlerde ekmek tandır ekmegi.gakırdaklı ve soğanlı ekmek tandırda yapılır. top ekmek (güllük) susamlı.bazlamaç yemekleri içli köfte ,lapa,(yarmadan yapılır) dügürcek çorbası kabak dolması kkuru kabağın içi doldurulup tandıra ateşine gömülür.pilav çeşitleri biber dolması(kofik)isot kebabı ve buna yörsel olarak harput çeşitli yemekleri yapılır.
Coğrafya
Elâzığ merkezine 18;km uzaklıktadır.Yerleşim yeri ilk kurulduğu yerden şehir merkezine doğru ilerlemektedir.Hızla büyümekte olan ama dışa çok göç veren son yıllarda yazlıkçıların tercih ettiği merkeze bağlı gelişmiş bir köydür.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 1994 |
| 2000 | 1001 |
| 1997 | 971 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarımdı fakat şimdilerde tamamen tarim bitmiş yerini işsizlik alıp şehire göç başlamıştır ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır şuan eğitime açık değildir. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur.Sağlık ocağı ve sağlık evi vardır.Köyde 2 adet cami bulunmaktadır.Köye ulaşımı sağlayan yol asfalttır.köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Köyde farklı bölgelerde 3 ayrı kahvehane bulunmaktadır.internet cafe de vardır