Gazi Hüsrev Bey

== Ç O K _ P U Ş T S U N U Z _ A-Q ==

Ç O K _ P U Ş T S U N U Z _ A-Q

== Ç O K _ P U Ş T S U N U Z _ A-Q == Gazi Hüsrev Bey (1480 - 1541), Osmanlı İmparatorluğu Padişahı I. Süleyman devrinde Bosna'da uzun süre görev yapan sancak beyi. Babası Boşnak annesi Türk olup, annesi tarafından Sultan II. Bayezid'in torunudur.

Hayatı

Sarayda iyi bir eğitim gördü. Dayısı Şehzade Mehmed, Kefe sancakbeyi olunca, Hüsrev’i de beraberinde götürdü. Şehzade Mehmed'in elçisi sıfatıyla Moskova'ya gitti. 1521’de Bosna Sancak Beyi oldu. I. Süleyman'ın Belgrad seferine katıldı ve Zemun Kalesini fethetti. Belgrad'ın fethinden sonra Macaristan, Hırvatistan, Erdel ve Dalmaçya'ya Türk akınları devam etti.

Mohaç Muharebesi'ne kadar süren bu akınlara, Sinan ve Bali beylerle birlikte Gazi Hüsrev Bey de katıldı. Mohaç Savaşında emrindeki deli kuvvetleri ile ihtiyat birliği olarak geride durdu. Savaştan sonra Obrovaç Kalesiyle birlikte stratejik önemi olan pek çok kaleyi zapt etti. 1534'te Semendire sancakbeyi olan Gazi Hüsrev Bey, iki yıl sonra tekrar Saraybosna'ya tâyin oldu.

1537’de Venediklilere ait ve bugün Hırvatistan Cumhuriyetine ait Split hinterlandına bağlı Solin, Kilis ve daha birçok kaleyi fethetti. 1539'da Adriyatik sahilindeki Split hinterlandındaki Kastelnovi Kalesi denizden Barbaros Hayreddin Paşa, karadan da Gazi Hüsrev Bey'in sıkıştırmaları sonucu ele geçirildi. Gazi Hüsrev Bey'in hayatı İslam'ı yaymak yolunda geçti. Emri altında bulunan 10 bin kadar deli kuvveti (serdengeçti) ile devamlı olarak hudutlarda cihat hareketine katıldı. Ancak Hüsrev Bey bu sırada idaresi altında bulunan Saraybosna'yı da imar etmekten geri durmadı. Şehirde pek çok cami, mescit, medrese, çarşı ve köprü yaptırdı. Kurşunlu Medrese diye de anılan Gazi Hüsrev Bey Medresesi yıllarca bir ilim ve kültür merkezi olarak hizmet verdi.

Gazi Hüsrev Bey, Bosna'da sancak beyi olarak görev yaparken, I. Süleyman'ın bazı seferlerine katıldı. Mohaç Muharebesi'nde büyük başarı gösterdi. Bosna bölgesinde yaptığı fetihlerle sancağının sınırlarını genişletti.

Toplam 17 yıl Bosna'da sancak beyliği yapmış olan Gazi Hüsrev Bey, 18 Haziran 1541 tarihinde Karadağ'ın Drobnjaci şehrinde çıkan bir Sırp isyanını bastırırken Mokro köyünde vefat etti. İç organları Karadağ'da bugün halen "Hoca Tepesi" (Hodžina glavica) olarak anılan mevkiye, naaşı Saraybosna'ya nakledilerek kendi yaptırdığı Gazi Hüsrev Bey Camii'nin avlusundaki türbeye gömülmüştür.

İsa Bey'den sonra Saraybosna'nın ikinci kurucusu sayılan Gazi Hüsrev Bey, Saraybosna ve çevresinde İslam'ın yayılmasında önemli rol oynayan eserler yaptırdı. Onun inşa ettirdiği külliye asırlarca topluma hizmet verdi. Bu külliyenin kütüphanesinde günümüzde çok sayıda eser bulunmaktadır.