İsmail Hakkı Berkok
| İsmail Hakkı Berkok | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
1890 Kayseri |
| Ölüm |
1954 Ankara |
| Bağlılığı | Türkiye Cumhuriyeti |
| Hizmet yılları | 1918-1946 |
| Rütbesi | Tuğgeneral |
| Sonraki işi | Milletvekili |
İsmail Hakkı Berkok (d. 1890, Pınarbaşı, Kayseri - ö. 11 Mayıs 1954), Çerkes-Kabartay kökenli Türk generali ve tarih yazarı.
Harp Akademisi mezunudur. İştip Redif Tümeni Kurmay Subaylığı, 13.Kolordu Kurmay Subaylığı, 13.Kolordu 36.Tümen ve 33.Süvari Alayı Subaylığı, 1.Kuvveyi Seferiye Kurmay Subaylığı, 6.Ordu Harekat Şubesi Müdürlüğü, İslam Ordusu Subaylığı, Kuzey Kafkas Kolordusu ve Ordusu Kurmay Başkanlığı ve Komutanlığı, Harp Akademileri Harp Tarihi Öğretmenliği, Merkez Ordusu İstihbarat Şubesi Müdürlüğü, Güney Cephesi 2.Kurmay Başkanlığı, 4.Kolordu Kurmay Başkanlığı, Talimgah Tabiye Öğretmenliği, Harbiye Okulu Tabiye Grubu Başöğretmenliği, 26.Piyade Alay Komutanlığı, 7. Kolordu Kurmay Başkanlığı, Harp Akademisi Erkan Başkanlığı ve Süvari Tugay Komutanlığı, Harp Tarihi Encümeni Başkanlığı, Ordu Dairesi Başkanlığı, Askerî Yargıtay Üyeliği, yazarlık, TBMM IX. ve X. Dönem Kayseri Milletvekilliği (ikinci defa seçildiğinde meclise katılamadan vefat etmiştir) yapmıştır. Harp, Kılıç Liyakat, Kılıç Gümüş İmtiyaz, Kılıçlı Osmani ve İstiklal Madalyası sahibidir. Evli ve üç çocuk babasıdır.[1]
Hayatı
Kayseri ili, Pınarbaşı ilçesi Yağlıpınar köyünde doğmuş ve Londra'da geçirdiği bir ameliyat sonrası ölmüştür. Adigelerce Berkok Paşe (Бэркъукъ пашэ) olarak da bilinir. 1910 yılında Harbiye'yi ve Harp Akademisi'ni bitirdi. Balkan ve I. Dünya Savaşı'na katıldı. Irak ve Kafkas cephelerinde bulundu. 1918 yılı başlarında Kuzey Kafkasya'da, özellikle Dağıstan'da Osmanlı yönetimi adına örgütleyici çalışmalarda bulundu. 11 Mayıs 1918'de, Osmanlı Hükümeti'nin yardımlarıyla bağımsızlık kararı alan Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti için destekleyici görevler üstlendi.
Bu tür çalışmaları 1920 yılına değin sürdü. Daha sonra Kurtuluş Savaşı'na katıldı (1919-22). Harp Okulu'nda Tabiye (Taktik) dersleri verdi, Askerî Yargıtay üyeliğinden 1946'da Tuğgeneral rütbesiyle emekli oldu. 1950-54 arası Demokrat Parti'den Kayseri Milletvekili seçildi. İkinci dönem milletvekili seçilmiş iken rahatsızlandı ve 1954'te öldü. Türkçe ve Adığece yanında Rusça, Fransızca, Arapça ve Farsça da bilirdi.
Başlıca yapıtları
- "Büyük Harpte Şimalî Kafkasya'daki Faaliyetlerimiz ve 15.Fırkanın Harekatı ve Muharebeleri" (Askeri Mecmua,Sayı 94,Tarih bölümü,Eylül 1934)
- Ölümünden sonra yayınlanan "Tarihte Kafkasya" (İstanbul,1958).
- Ayrıca "Kurtuluş Yolu" (İstanbul,1957) adlı İslami-felsefi bir yapıtı da bulunmaktadır.
- Atatürk üzerine bir incelemesi ve daha başka yapıtları da vardır (Daha geniş bilgi için bk.Sefer E.Berzeg,Kafkas Diasporası'nda Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü,Samsun,1995,s.57-59).
Kaynakça
- ↑ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304110644/https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt2/index.html. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.