Hâdi Maksudi
Ahmet Hâdi Maksudi (d. 1868 - ö. 1941), pedagog, dil bilimci, yayıncı.
Tanınmış bir Tatar milliyetçisi olan Hadi Maksudi, Kazan'da "Yuldız" gazetesini çıkarmış ve çeşitli okul kitapları yayımlamıştır. Sadri Maksudi'nin ağabeyidir.
Yaşamı
Kazan'a bağlı Taşsu köyünde molla ailesinde 1868 yılında dünyaya geldi.[1]. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarındaki çeşitli hizmetleri ile tanınmış olan Sadri Maksudi'nin ağabeyidir.
Kazan'da Kulboyu Medresesi'nde öğrenim gördü. 1894 yılında İstanbul’a gitti; öğrenimine altı yıl daha devam etti.
Dönüşünde bir süre Kırım'da kaldı; Bahçesaray’da bulunan Zincirli Medrese'nde Arap Edebiyatı okuttu. Burada İsmail Limanov'tan (1871-1942) Rusça dersi aldı; Limanov'a da Osmanlı (Türk) dili dersi verdi.[1] 1902 yılında Kazan'a geri döndü.
1906-1918 yıllarında "Yuldız" (Yıldız) gazetesini yayınladı ve başyazarlığını sürdürdü. Rusça, Fransızca ve Arapça öğretmek üzere ders kitapları hazırladı. 1927-1928 yıllarında Rusça-Arapça-Tatarca terimler sözlüğü "Fenni Kâmus" isimli 500 sayfalık kitabı basıldı.
1941'de Kazan'da hayatını kaybetti.
Eserleri
- Törkiçe (Tatarça) İmla Kagıydeleri, Kazan, 1910.
- Türkî Sarfı, Kazan, 1910.
- Türkî Nahvi, Kazan, 1910.
- Türkîçe mla Kaideleri, Kazan, 1910.
- Fennî Kâmus-Rusça, Garepçe hem Törkîçe FennîMejmugalar Teg’rif Kılıngan Fennî, Edebî ve Sıynagıy İstıylhlar Kâmusı, Kazan, 1927.
- Fizika Atamaları, Kazan, 1927.
- Usûl-i Savtiyye Buyınça Türkî Elifba, Kazan, (?).
Kaynakça
- 1 2 Ayşe Uslu Bayramlı, Sadri Maksudi’nin Ölümünün 50. Yılı Anısına: Sadri Maksudi’nin Hayatı ve Maksudi’nin Az Bilinen Maişet Romanı Hakkında, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, Haziran 2007
- ↑ Mustafa Toker, Tatar Türkçesi Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 11, Bahar 2002