Höömey

Hömey (Tuva Türkçesi: хөөмей / höömey) - Tıva Türklerinin ve dolaydaki Türk ve Moğol toplumlarının boğazdan söyledikleri müzik tarzı.

Tuva Türklerindeki bu söz başka dillere de geçmiştir. (İngilizce: Kömey (Hömey) (Moğolca: Хөөмэй) adı verilen gırtlak şarkıları Altay ve Sayan dağları dolayında yaşayan Türk halklarında söylenir.

Sözkökü

Höömey sözü Kumay, hömeylemek ise kumayler, kumaylar (Rusça: кумайлер ) sözünden değişerek gelmiştir. 19. asırdan sonra tanınmaya başlamıştır[1].


Sıgıt-höömey stilleri

Höömey araştırmacıları

Tıva hömeyinin tarihi 20. yüzyılda başlamıştır. Bunun hakkında etnograf araştırmacısı Y. K. Yakovlev, Y.G. Grumm-Grjimaylo “Batı Moğolistan ve Uranhay yöresi” adlı kitabında höömey hakkında ilk açıklamalar yer alır.

Önemli hömeyciler

Eski feodal dönem Tıva'da höömey kültürel bir aktarım olarak devam etmiştir. A. Aksenov'un “Tıva halkının türküleri ” adlı kitabında bilinen hömeyci Soruktu Kırgızkızı çok etkili bir höömey yaptığını anlatır. Tuva Cumhuriyetinde Möngün Tayga bölgesinde yaşayan hömeyci Angırool Hertek, anası hömeyi doşpuluur ile birlikte daha güzel bir müziğe bürümüştür. Bütün bunları kendisi “Hömeycinin yaşamı” adlı kitabına yazmıştır.

Günümüzde Valentina Çüldüm (yurtdışı ve özellikle Avrupa ülkelerinde tanınan önemli hömeyci) ,Tıva ulusal orkestrasının üyelerinden Damıran Aylan, Şonçalay Oorjak ve “Tıva kızı” bölüğünün (grubu) üyelerinden Çoduraa Tumat ve başka hömeyciler ilk akla gelenlerdir.

Tuva Cumhuriyetinin ünlü hömeyci bölükleri (grupları) dünyaca da tanınmış olan “Hün-Hürtü”, “Çirgilçin”, “Tıva”, “Alaş”, “Çangı-Haya”, “Tıva kızı”.

Müziklerini höömeylendiren müzik grupları

Referanslar

  1. Badırgı M. Tıva höömey./Sübedey. №1.-Mayıs, 2010.

Kaynakça

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 2/9/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.