Haşimoğulları
Hâşimoğulları veya Hâşimîler (Arapça: هاشمي), Beni Haşim kabilesine bağlı bir Kureyş boyu. Ayrıca kan bağı ve kabile birlikteliği yoluyla Kızıl Deniz boyunca kurulan hanedanların sahibi olan boy. Sülale ismini İslam peygamberi Muhammed'in büyük-büyükbabası Haşim bin Abdimenaf'dan alır. I. Dünya Savaşı esnasında İngiliz desteğiyle Osmanlı Devleti'ne isyan etmiş, Arap Yarımadası'nın kontrolünü eline geçirmiş, fakat birkaç yıl sonra Suudi Hanedanlığı'na yine bir isyanla kaybetmişlerdir.
Tarihi
Haşimilerin soyu İslam peygamberi Muhammed'in büyük-büyükbabası Haşim bin Abdimenafa kadar dayanır.[1] İslam peygamberi Muhammed'in ölümünün ardından halifeliği ele geçirmek için Emevilerle süregelen bir mücadeleye girişmişlerdir. Emeviler, Haşimoğullarıyla aynı kabileden de olsa farklı bir boya bağlıydı. Emevilerin çöküşünün ardından, kökenleri Muhammed'in amcası Abbas bin Abdülmuttalib'e dayanan Abbasiler kendilerini Haşimilerin temsilcileri olarak tanıttılar. İslam peygamberi Muhammed'in babası o doğmadan önce ölmüş, onu aynı zamanda amcası da olan Haşimilerin şefi Ebu Talib bin Abdülmuttalib büyütmüştür.[2]
10. yüzyıldan beri süregelen geleneksel antlaşmalara göre Mekke Şerifi ve Emiri Haşimi soyundan olmalıdır. I. Dünya Savaşından önce Osmanlı kontrolünde olan Hicaz'ı Hüseyin bin Ali yönetmekteydi. 1908 yılında da Mekke Emiri olarak tayin edilmişti.
I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında
Mekke Emiri Hüseyin bin Ali 1908 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Arap Ayaklanmasını başlattı.[3] 1917 ve 1924 yılları arasında bağımsızlığını kazanan Hicaz bölgesini yönetti ve Birleşik Krallığın Dışişlerinden gelen destekle birlikte kendini kral ilan etti. Onun destekçileri kimi zaman Şerifyanlar olarak anıldı. Rakibi Abdülaziz El Suud 1925 yılında Hicaz'ı kendi topraklarına dahil etti. Öz oğlu Faysal bin Abdül Aziz'i de vali olarak atadı. Bölge daha sonra bugünkü Suudi Arabistan topraklarına katıldı.
Hüseyin bin Ali 5 oğla sahipti:
- Hicaz tahtına Suudların eline geçene kadar oturmayı başaran Ali bin Hüseyin.
- Ürdün Kralı olan I. Abdullah.
- Önce Suriye ardından da Irak Kralı olan Faysal bin Hüseyin.
- Ürdüne II. Faysal'ın yanına giden Prens Zeyid.
- Genç yaşta ölen Hasan.
Günümüzde Haşimoğulları
Pek çok Müslüman ülkesini yöneten Haşimiler bugün Orta doğunun pek çok ülkesinde yaşamaktadır. Çoğunluğunun unvanı Seyiddir. Benu Haşimin soyundan gelenler yüzde yüz Arap kanı taşımakta ve dünyanın pek çok ülkesinde yaşamaktadır. Ancak belli bir kayıt altına alınamamaktadır. Fas Kraliyet ailesi soyunu Ali bin Ebu Talib'e dayandırmakta ancak Hanedan isminde Haşimoğulları ibaresini kullanmamaktadır.
Aile mensupları
- Haşim bin Abdimenaf: Peygamberin büyük-büyükbabası
- Abdülmuttalib bin Haşim: Peygamberin büyükbabası
- Abdullah bin Abdulmuttalib: Peygamberin babası
- Abbas bin Abdulmuttalib: Peygamberin amcası
- Ebu Talib (İmran): Peygamberin amcası
- Muhammed bin Abdullah: İslam peygamberi
- Ali bin Ebu Talib: Ebu Talib'in oğlu, peygamberin kuzeni ve damadı
- Zeynep bint Muhammed: Peygamberin kızı,
- Ümmü Gülsüm bint Muhammed: Peygamberin kızı,
- Rukiyye bint Muhammed: Peygamberin kızı,
- Fatıma Zehra: Peygamberin kızı, Ali'nin eşi
- Talib bin Ebu Talib: Ebu Talib'in oğlu, Ali'nin kardeşi.
- Akil bin Ebu Talib: Ebu Talib'in oğlu, Ali'nin kardeşi.
- Cafer bin Ebu Talib: Ebu Talib'in oğlu, Ali'nin kardeşi.
- Hasan bin Ali: Ali ve Fatıma'nın oğlu, peygamberin torunu.
- Hüseyin bin Ali: Ali ve Fatıma'nın oğlu, peygamberin torunu.
- Muhsin bin Ali: Ali ve Fatıma'nın oğlu, peygamberin torunu.
- Zeyneb bint Ali: Ali ve Fatıma'nın kızı, peygamberin torunu.
- Ümmü Gülsüm bint Ali: Ali ve Fatıma'nın kızı, peygamberin torunu.
- Ali bin Hüseyin: Hüseyin'in oğlu, Halife Ali'nin torunu.
- Ali Asgar bin Hüseyin: Hüseyin'in oğlu, Halife Ali'nin torunu.
Kaynaklar
- ↑ http://www.kinghussein.gov.jo/hashemites.html
- ↑ Time-Life Books, What Life Was Like: In the Land of the Prophet, p. 17
- ↑ T. E. Lawrence (1926), Seven Pillars of Wisdom, reprinted 2000 Penguin classics, p. 53