Harry Potter
| |
Yazar | J. K. Rowling |
---|---|
Çevirmen | Ülkü Tamer, Sevin Okyay, Kutlukhan Kutlu |
Ülke | İngiltere |
Dil | İngilizce |
Tür |
Fantezi edebiyatı Gizemli roman |
Yayıncı | Yapı Kredi Yayınları |
Yayınlandı | 1997 |
Türkçe yayınlandı | 1998 |
Kitap sayısı | 8 |
Harry Potter, İngiliz yazar J.K. Rowling tarafından sekiz kitap hâlinde yazılan fantastik roman serisi ve bu kitaplardan uyarlanan film serisi. Dünya çapında elde ettiği başarı ve yakaladığı satış rakamlarıyla çığır açmayı başarmış ve edebiyat tarihine geçmiştir. Harry Potter serisinin yedinci kitabı piyasaya çıktığı ilk gün ABD'de 8,5 milyonun üzerinde bir satış rakamı yakalayarak erişilmesi güç bir rekora imza atmıştır.
Harry Potter serisinin ilk kitabı, Harry Potter ve Felsefe Taşı, 1997 yılında piyasaya çıkmıştır. Yedi kitaplık seri, günümüz itibarıyla tümüyle tamamlanıp satışa sunulmuştur. Seriye ek olarak, iki Harry Potter ders kitabı ile Ozan Beedle'ın Hikayeleri satışa sunulmuştur. Rowling tarafından kurgulanan ve Jack Thorne tarafından yazılan Harry Potter ve Lanetli Çocuk, 30 Temmuz 2016'da Londra'da tiyatro oyunu olarak sahneleyenmeye başlamış, sahne metni de kitaplaştırılarak yayımlanmıştır.
Ünlü serinin kitapları, "Dünyanın En Hızlı Satan Kitabı" ve "Dünyanın En Çok Satılan Çocuk Romanı" unvanlarını şimdiden üstlerine almışlardır. Kitap serisi her yaştan okurun ilgisini çekmiştir.[1][2][3][4][5]
Konusu
Harry Potter, 10 yıl boyunca hiçbir zaman sevemediği Petunia teyzesi, Vernon eniştesi ve nefret ettiği ahmak kuzeni Dudley ile yaşamak zorunda kalmıştır. Anne ve babasının bir trafik kazasında öldüğünü sanan Harry, Hogwarts'ta anahtarların ve okul arazisinin bekçisi Rubeus Hagrid'in verdiği mektupla başlayan olaylarla durumun böyle olmadığını anlayacaktır. Harry'nin Muggle (büyücü kanı taşımayan) doğumlu cadı annesi Lily Potter ve büyücü babası James Potter, Harry daha bir yaşındayken Voldemort tarafından öldürülmüşlerdir. Harry, Hogwarts Cadılık ve Büyücülük Okulu'na hiç başvurmamasına rağmen oradan kabul mektubunun gelmesiyle kendisinin de bir büyücü olduğunu anlar. Yedi sene boyunca okuyacağı bu gizemli ve devasa okulda onu bekleyen birbirinden tehlikeli ve heyecanlı serüvenlerle daha ilk senesinde becerikli bir büyücü olup çıkar ve olaylar heyecanlı bir şekilde Harry'i kaderine sürükler.
Hogwarts
Kısa adıyla Hogwarts, İngiltere'de bulunur ve sihir aleminin prestijli okullarından biridir. 11. yüzyılda çağın en önemli 4 büyücüsü tarafından kurulmuştur. Dört okul binası da onların soyadlarını taşır; Godric Gryffindor, Helga Hufflepuff, Rowena Ravenclaw ve Salazar Slytherin.
Yedi yıllık eğitim sürecine başlayacak öğrencilerini on bir yaşından itibaren alır. Öğrenciler Hogwarts Express ile okula gelirler. Hogwarts, her yıl 1 Eylül'de açılmaktadır ve o gün her zaman bir pazartesiye denk gelmektedir. Her yıl 1. sınıfların hangi binaya gideceklerini belirlemek için bir seçme yapılır. Bu seçim "Seçmen Şapka" tarafından yapılır. Bu şapka okula yeni başlayan birinci sınıfların binalarını seçer ancak seçmen şapka öğrencinin isteklerine göre de seçim yapabilir. Bu seçimden sonra öğrenci 7 yıl boyunca binasına bağlı şekilde büyücülük eğitimi görür.
Hogwarts kampüsünün en şatafatlı yapısını oluşturan Hogwarts Şatosu'nun tüm karmaşık oda ve geçitlerini bilen biri yoktur. Katların arasında bulunan merdivenlerin her cuma değişmesi bu hareketli şatonun tamamiyle öğrenilenememesinin nedenlerinden biridir. Fakat Çapulcu Haritası işaretlenemez yerler dışında tüm Hogwarts'ı göstermektedir. Çapulcu Haritası; Aylak (Remus Lupin), Kılkuyruk (Peter Pettigrew), Patiayak (Sirius Black) ve Çatalak (James Potter) tarafından yapılmıştır. Okulun kurulduğu dönemle ilintili olarak 18. yy mimarisinden etkilenen okulun içi, ünlü büyücü ve cadıların heykelleri, portreleri ve yine büyü dünyasıyla ilgili birçok nesneyle süslenmiştir.
Hogwarts'ta, şatodan başka bu şatonun çevrelediği bir göl, bir Quidditch sahası ve Bitkibilim (Büyücülük dünyasında bitkileri inceleyen bir bilim dalı) derslikleri bulunur. Okul, öğrencilere yasak olan Yasak Orman ile çevrilidir.
Okulun Latince sloganı "Draco Dormiens Nunquam Titillandus"un Türkçe çevirisi "Uyuyan Bir Ejderhayı Asla Gıdıklama"dır.
Türkiye'de Harry Potter
Serinin ilk kitabı, Türkçe olarak ilk kez 1999 yılında Harry Potter Büyülü Taş adıyla,[6] Mustafa Bayındır'ın çevirisiyle Dost Kitabevi tarafından yayımlandı. Yeterince ilgi görmeyen bu baskıdan sonra serinin yayın haklarını Yapı Kredi Yayınları satın aldı ve ilk kitabı 2001 yılında Harry Potter ve Felsefe Taşı ismiyle ve Ülkü Tamer'in çevirisiyle tekrar yayımladı. Serinin bundan sonraki kitapları Sevin Okyay ve oğlu Kutlukhan Kutlu tarafından Türkçeye kazandırıldı. İkinci ve üçüncü kitaplar gecikmeli olarak Türkçeye çevrilmiş, dördüncü kitaptan itibaren kitaplar dünyayla hemen hemen aynı zamanda Türkiye'de de yayımlanmıştır.
Sevin Okyay ve Kutlukhan Kutlu tarafından yapılan Türkçe çeviriler başarılı bulunmuştur.[7]
Kitabın İngilizcesinde bulunan terimlere tercümanların bulduğu bazı ilginç Türkçe karşılıklar şunlardır:
İngilizce | Türkçe |
Auror | Seherbaz |
Boggart | Böcürt |
Dementor | Ruh emici |
Ghoul | Gulyabani |
Horcrux | Hortkuluk |
Parselmouth | Çatalağız |
Pensieve | Düşünseli |
Wizengamot | Büyüceşura |
Ayrıca kitaplarda "Tom Marvolo Riddle" - "I am Lord Voldemort" anagramının Türkçe'ye sorunsuz aktarılabilmesi için "Marvolo" ismi "Marvoldo" şeklinde çevrilmiştir. Böylece anagram Türkçe çeviriye "Tom Marvoldo Riddle" - "Adım Lord Voldemort" şeklinde yansıtılmıştır.
Kitaplar
- Harry Potter ve Felsefe Taşı (2001)
- Harry Potter ve Sırlar Odası (2001)
- Harry Potter ve Azkaban Tutsağı (2001)
- Harry Potter ve Ateş Kadehi (2001)
- Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı (2003)
- Harry Potter ve Melez Prens (2005)
- Harry Potter ve Ölüm Yadigârları (2007)
Bunlar Harry Potter serisindeki kitaplardır. Harry Potter serisi ilk önce kitap şeklinde yazılmıştır; fakat çok tutulduğu görülünce sinemaya uyarlanmıştır.
- Harry Potter ve Felsefe Taşı (resimli özel baskı - 2015)
- Harry Potter ve Sırlar Odası (resimli özel baskı - 2016)
Bunlar Harry Potter serisindeki ilk iki kitabın resimli özel baskılarıdır.
- Fantastik Canavarlar Nelerdir, Nerede Bulunurlar? (2002)
- Çağlar Boyu Quidditch (2002)
- Ozan Beedle'ın Hikâyeleri (2009)
Bunlar Harry Potter Serisi ek kitapları'dir.
- Harry Potter ve Lanetli Çocuk (2015) romanlaştırılmamıştır, hikayenin on dokuz yıl sonrasını anlatan tiyatro metnidir.
Film uyarlamaları
- Harry Potter ve Felsefe Taşı
- Harry Potter ve Sırlar Odası
- Harry Potter ve Azkaban Tutsağı
- Harry Potter ve Ateş Kadehi
- Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı
- Harry Potter ve Melez Prens
- Harry Potter ve Ölüm Yadigârları: Bölüm 1
- Harry Potter ve Ölüm Yadigârları: Bölüm 2
- Fantastik Canavarlar Nelerdir, Nerede Bulunurlar?
Gişe başarısı
Film | Çıkış tarihi | Yönetmen | Süre | Hasılat |
---|---|---|---|---|
Harry Potter ve Felsefe Taşı | 16 Kasım 2001 | Chris Columbus | 152 dakika[8] | 974.775.550 $ |
Harry Potter ve Sırlar Odası | 15 Kasım 2002 | 161 dakika[9] | 878.979.634 $ | |
Harry Potter ve Azkaban Tutsağı | 18 Eylül 2004 | Alfonso Cuarón | 151 dakika[10] | 895.913.036 $ |
Harry Potter ve Ateş Kadehi | 31 Ağustos 2005 | Mike Newell | 157 dakika[11] | 795.638.952 $ |
Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı | 27 Temmuz 2007 | David Yates | 138 dakika[12] | 938.468.864 $ |
Harry Potter ve Melez Prens | 15 Temmuz 2009 | 154 dakika | 933.959.197 $ | |
Harry Potter ve Ölüm Yadigârları: Bölüm 1 | 17 Kasım 2010[13] | 146 dakika | 952.241.071 $ | |
Harry Potter ve Ölüm Yadigârları: Bölüm 2 | 13 Temmuz 2011 [13] | 166 dakika | 1.328.111.219 $ | |
Toplam Filmler 1-8 | 1205 dakika[14] | 7.701.234.647 $ |
Video oyunları
- Harry Potter ve Felsefe Taşı
- Harry Potter ve Sırlar Odası
- Harry Potter ve Azkaban Tutsağı
- Harry Potter ve Ateş Kadehi
- Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı
- Harry Potter ve Melez Prens
- Harry Potter ve Ölüm Yadigarları: Bölüm 1
- Harry Potter ve Ölüm Yadigarları: Bölüm 2
- Fantastik Canavarlar Nelerdir, Nerede Bulunurlar?
Film müzikleri
- Harry Potter ve Felsefe Taşı
- Harry Potter ve Sırlar Odası
- Harry Potter ve Azkaban Tutsağı
- Harry Potter ve Ateş Kadehi
- Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı
- Harry Potter ve Melez Prens.
- Harry Potter ve Ölüm Yadigârları: Bölüm 1
- Harry Potter ve Ölüm Yadigârları: Bölüm 2
- Fantastik Canavarlar Nelerdir, Nerede Bulunurlar?
Ayrıca bakınız
- Harry Potter karakterleri listesi
- Harry Potter serisindeki mekânlar
- Harry Potter'daki büyüler listesi
Kaynakça
- ↑ Fry, Stephen (10 December 2005). "Living with Harry Potter". BBC Radio 4. 2 June 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090602092002/http://www.accio-quote.org/articles/2005/1205-bbc-fry.html. Erişim tarihi: 10 December 2005.
- ↑ Jenson, Jeff (7 September 2000). "Harry Up!". Entertainment Weekly. http://www.ew.com/ew/article/0,,85524~5~0~,00.html. Erişim tarihi: 20 September 2007.
- ↑ Nancy Carpentier Brown (2007). "The Last Chapter". Our Sunday Visitor. 6 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130406105533/http://www.osv.com/Portals/0/images/pdf/TheLastChapter.pdf. Erişim tarihi: 28 April 2009.
- ↑ J. K. Rowling. "J. K. Rowling at the Edinburgh Book Festival". 20 August 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20060820213620/http://www.jkrowling.com/textonly/en/news_view.cfm?id=80. Erişim tarihi: 10 October 2006.
- ↑ Geordie Greig (11 January 2006). "'There would be so much to tell her...'". The Daily Telegraph (London). http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2006/01/10/nrowl110.xml. Erişim tarihi: 4 April 2007.
- ↑ Rowling, J.K. (1999). Harry Potter Büyülü Taş. Ankara: Dost Kitabevi yayınları. ISBN 9-7575-0195-6. http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=32346. Erişim tarihi: Eylül 4, 2012.
- ↑ "Harry Potter serisini çeviriyorsanız; halk kültürüne, edebiyata, İngiliz kültürüne, İngilizceye (ve bizim durumumuzda) Türkçeye hakim olmalısınız. Böcürtler ve Patlar Uçlu Kelekerlere Türkçe karşılıklar bulmanız gerekir. Hagrid'in farklı aksanını atlayamazsınız. Bulanıklara ve Melezlere dikkat etmelidir. Hem orijinal hem de Türkçe kitapların bir okuru olarak, Türkçe konuşsaydı Rowling'in (çeviriyle) gurur duyacağını söyleyebilirim" ("If you're translating Harry Potter books, you have to have a full grasp of popular culture, literature, British culture, English children's books, and English and Turkish in our case. You need to find Turkish equivalents of boggarts and blast-ended skrewts. You cannot lose the distinctive voice of Hagrid. You have to be careful with Mudbloods and Half-bloods. As a reader of both original and Turkish versions, I can say that Rowling would be proud if she spoke Turkish") Güler, Emrah, Not lost in translation: Harry Potter in Turkish, Turkish Daily News
- ↑ "Philosophers Stone Running time, see Product Details"
- ↑ "Chamber of Secrets Running time, see Product Details"
- ↑ "Goblet of Fire running time, see DVD Features in description"
- ↑ http://bbfc.co.uk/releases/harry-potter-and-goblet-fire-0
- ↑ http://bbfc.co.uk/releases/harry-potter-and-order-phoenix-film-0
- 1 2 "Final 'Harry Potter' book will spawn two movies". Los Angeles Times. 2008-03-12. http://www.latimes.com/entertainment/news/movies/la-et-potter13mar13,0,7162166.story. Erişim tarihi: 2008-03-12.
- ↑ "Harry Potter 1-5 running time, see Product details, bottom of page"
|