Hava üstünlüğü
Hava üstünlüğü olarak bilinen kavram, askeriyede belirli bir bölgede ve zaman içerisinde, bir hava sahası üzerinde elde edilen hakimiyete verilen addır. Hava üstünlüğü elde eden birimler düşmanın kısıtlaması olmadan bir operasyon gerçekleştirebillir.
Eğer bir askeri birim tamamen bir hava sahsı üzerinde hakimiyet elde ediyorsa, buna hava hakimiyeti de denilebillir.
Geleneksel olarak hava üstünlüğüne ulaşmak için bir askeriye, öncelikle düşman ekibinin hava taşıtlarını, hava sahlarını, hava savunmasını, yönetim tesislerini veya iletişim tesislerini yok etmekle başlar. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra hava üstünlüğü silahlı çatışmalarda hava kuvvetlerinin öncelikli olarak elde etmeye çalıştığı hamledir.
İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarında, Müttefik Devletler Nazi Almanyası üzerinde hava üstünlüğü elde etti ve böylece bu üstünlüğü kullanarak bombardıman uçakları ile Alman şehirlerine saldırdılar ve bunun sonucunda Alman trafik ulaşımına ve yakıt ulaşımına ağır zarar verdiler, kendileri bu hava üstünlüğünü elde ettikleri için bu tür saldırılarda hiçbir zarar almadılar.
Altı Gün Savaşı'nda İsrail 5 Haziran 1967'de Mısır, Ürdün ve Suriye üzerinde elde ettiği hava hakimiyeti sayesinde, askeri hedeflerini büyük bir hasar almadan gerçeleştirebildi, oysaki İsrail'in kara kuvvetlerinin sayısının Mısır, Ürdün ve Suriye'ninkilerine nazaran daha az olduğu halde.
Vietnam Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri hava üstünlüğü elde ettiği halde, askeri ve siyasi anlamda büyük bir yenilgiye uğradı.
Dış bağlantılar
- Defense Technical Information Center
- Australian Department of Defence
- Encyclopædia Britannica
- Col. John A. Warden III. The Air Campaign: Planning for Combat. June 2000.
- Glossary of Nato Definitions
- The Luftwaffe and the battle for air superiority: Blueprint or warning
- RAND Study of U.S. Fighter Design
- Air Power In Peripheral Conflict: The cases of Korea and Vietnam