Hepatit A

Hepatit A

Hepatit A’nın sebep olduğu bir sarılık vakası
Sınıflandırma ve dış kaynaklar
Uzmanlık bulaşıcı hastalık[*]
ICD-10 B
ICD-9 070.0, 070.1
OMIM 5757
MedlinePlus 000278
eMedicine med/991 ped/977
Patient UK Hepatit A
MeSH D006506

Hepatit A, hepatit A virüsünün (HAV) karaciğerde yol açtığı akut bir bulaşıcı hastalıktır.[1] Çoğu vakada, özellikle küçüklerde çok az belirti verir ya da hiç vermez.[2] Hastalığın bulaşması ile belirtilerin ortaya çıkması arasındaki süre iki ila altı haftadır.[3] Hastalık belirti verdiğinde bu belirtiler tipik olarak sekiz hafta devam eder. Bu belirtiler arasında bulantı, kusma, ishal, sarılık, ateş ve karın ağrısı sayılabilir.[2] Hastaların yaklaşık %10–15’inde hastalığın bulaşmasını izleyen altı ay içerisinde belirtilerin tekrarlandığı görülür.[2] Akut karaciğer yetmezliği nadiren görülür ve daha çok yaşlılarda rastlanır.[2]

Sebepleri

Genellikle hastalık virüsünü içeren dışkının bulaştığı gıdanın yenilmesi ya da suyun içilmesi ile yayılır.[2] Yeterince pişirilmemiş kabuklu deniz ürünleri görece yaygın bir hastalık sebebidir.[4] Hastalığın bulaştığı kişiyle yakın temas yoluyla da yayılabilir.[2] Çocuklara hastalık bulaştığında çoğunlukla belirti görülmemekle birlikte başkalarına bulaştırabilirler.[2] Tek bir bulaşmadan sonra ömür boyu bağışıklık kazanılır.[5] Hastalığın belirtileri diğer bir dizi hastalığa benzediğinden, teşhisi için kan testi gereklidir.[2] Bilinen beş hepatit virüsünden birisidir: A, B, C, D ve E.

Korunma ve Tedavi

Hepatit A aşısı korunmada etkindir.[2][6] Bazı ülkelerde çocuklar için ve daha önce aşılanmamış yüksek risk grubundaki kişiler için rutin olarak önerilir.[2][7] Etkisinin ömür boyu sürdüğü düşünülmektedir.[2] Diğer korunma önlemleri arasında ellerin yıkanması ve yemeğin düzgün pişirilmesi sayılabilir.[2] Özel bir tedavisi olmamakla birlikte, ihtiyaca göre istirahat ve bulantı ile kusmaya yönelik ilaç tedavisi önerilir.[2] Enfeksiyonlar genellikle tamamen ortadan kaybolur ve kalıcı bir karaciğer hastalığına yol açmaz.[2] Eğer akut karaciğer yetmezliği ortaya çıkarsa tedavisi karaciğer naklidir.[2]

Epidemiyoloji

Her yıl dünya genelinde, belirti veren 1,5 milyon vaka ortaya çıkar [2] ve toplam vaka sayısı muhtemelen onlarca milyondur.[8] Dünyanın hıfzıssıhha önlemleri zayıf olan ve yeterli temiz suya sahip olmayan bölgelerinde daha yaygındır.[7] Gelişmekte olan ülkelerde 10 yaşından küçük çocukların yaklaşık %90’ı hastalık virüsünü kapmış ve dolayısıyla erişkinlik döneminden önce bağışıklık kazanmışlardır.[7] Çocukların küçük yaşta hastalıkla karşılaşmadığı ve yaygın aşılamanın yapılmadığı orta seviyedeki gelişmiş ülkelerde sıklıkla salgın şeklinde ortaya çıkar.[7] 2010 yılında akut hepatit A hastalığından dolayı 102.000 kişi ölmüştür.[9] Virüs kaynaklı hepatite dair farkındalık oluşturmak için her sene 28 Temmuz günü Dünya Hepatit Günü olarak ilan edilmiştir.[7]

Kaynakça

  1. ↑ Ryan KJ, Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology (4th bas.). McGraw Hill. s. 541–4. ISBN 0-8385-8529-9.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Matheny, SC; Kingery, JE (1 December 2012). "Hepatitis A.". Am Fam Physician 86 (11): 1027–34; quiz 1010–2. PMID 23198670. http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html.
  3. ↑ Connor BA (2005). "Hepatitis A vaccine in the last-minute traveler". Am. J. Med. 118 (Suppl 10A): 58S–62S. DOI:10.1016/j.amjmed.2005.07.018. PMID 16271543.
  4. ↑ Bellou, M.; Kokkinos, P.; Vantarakis, A. (March 2013). "Shellfish-borne viral outbreaks: a systematic review.". Food Environ Virol 5 (1): 13–23. DOI:10.1007/s12560-012-9097-6. PMID 23412719.
  5. ↑ The Encyclopedia of Hepatitis and Other Liver Diseases. Infobase. 2006. s. 105. ISBN 9780816069903. http://books.google.ca/books?id=HfPU99jIfboC&pg=PA105.
  6. ↑ Irving, GJ.; Holden, J.; Yang, R.; Pope, D. (2012). "Hepatitis A immunisation in persons not previously exposed to hepatitis A.". Cochrane Database Syst Rev 7: CD009051. DOI:10.1002/14651858.CD009051.pub2. PMID 22786522.
  7. 1 2 3 4 5 "Hepatitis A Fact sheet N°328". World Health Organization. July 2013. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150626132441/http://www.who.int:80/mediacentre/factsheets/fs328/en/. Erişim tarihi: 20 February 2014.
  8. ↑ Wasley, A; Fiore, A; Bell, BP (2006). "Hepatitis A in the era of vaccination.". Epidemiol Rev 28: 101–11. DOI:10.1093/epirev/mxj012. PMID 16775039. http://epirev.oxfordjournals.org/content/28/1/101.long.
  9. ↑ Lozano, R (Dec 15, 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet 380 (9859): 2095–128. DOI:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604.
This article is issued from Vikipedi - version of the 8/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.