Herpes simpleks
| Herpes simpleks virüsü | |
|---|---|
 | |
| Genel özellikler | |
| Genom yapısı | Çift iplikli DNA |
| Morfoloji | Örtülü, izometrik |
| Konak | Omurgalılar |
| Sınıflandırma | |
| Baltimore sınıflandırması | |
| Grup I |
dsDNA virüsleri (çift iplikli DNA virüsleri) |
| UVTK sınıflandırması | |
| Takım | Henüz atanmamış |
| Familya | Herpesviridae |
| Cins | Simplexvirus |
| Türler | |
|
Herpes simplex virus 1 (HSV-1) | |
Herpes simpleks, Herpesviridae familyasına ait, uçuk nedeni olan virüs.
Sinir hücrelerine yerleşen bu virüs, birçok insanda görülen uçuk sebebidir. Antik yunan zamanlarından beri tanınan bu virüs sık sık insanları enfekte etmektedir. Bu enfeksiyonlar; hafif komplikasyonsuz mukokutanözif hastalıklardan, ölümcül olan enfeksiyonlara kadar değişebilir.[Herpes simpleks 1] Bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda etkin hale geçer. Uçuk virüsü, bulaşıcıdır. Gelişimini baskılamak üzere uçuğun ilaçla tedavisi mümkündür. Uçuk virüsü, 180-250 nm. boyundadır. Genetik materyali DNA'dan oluşur. İnsanların %80 inin hayatlarında en az bir kez uçuk geçirdiği araştırmalarla görülmüştür. Türkiye'de de her yıl 8 milyon kişinin uçuk geçirdiği tahmin edilmektedir. Brezilya'nın Natal şehrinde yapılan araştırmalara göre kadınlardaki genital uçukların oldukça büyük bir çoğunluğunun herpeks simpleks virüs 1 'den dolayı kaynaklandığı bilinmektedir.[1] HSV nin tip1 ya da tip2 olduğunu anlamak tedavi için oldukça önemlidir. PCR sistemlerinin HSV için özelleştirilmiş hali olan HSV PCR tekniği ya da antijen tanıma sistemleri kullanılarak bu ayrım yapılır.[2]
Belirtileri ve evreleri
- Yaklaşık 0-24 saat önceden uçuk çıkacak bölgede gıdıklanma, karıncalanma, kaşınma, yanma hissi
- Bölgede kızarıklık, şişme, içi sıvı dolu kabarcıklar oluşumu
- Kabarcıkların patlaması ve ağrılar
- Kabarcıklarda kuruma, çatlama ve sızıntı oluşumu
- Kabuklanma
- Kabukların düşmesi, kuru ve gergin deri oluşumu
Uçuk oluşumunu tetikleyen faktörler
- Stres
- Heyecan
- Soğuk algınlığı, grip, ateş
- Ultraviyole ışınlar ve aşırı güneş ışınları
- Yorgunluk ve uykusuzluk
- Aşırı alkol
- Diğer enfeksiyonlar
Risk
- Sık sık veya uzun süreli olarak uçuk çıkıyorsa (Örneğin tedaviye rağmen 10 günden daha uzun süre devam ediyorsa)
- Uçuk, bir bebekte ya da 6 yaşından küçük bir çocukta çıkmışsa
- Dudak, ağız ve burun çevrenizin dışındaki vücut bölgelerinde, özellikle de gözlerinizde, parmaklarınızda ya da cinsel organınızda uçuk çıkmışsa
- Uçuk ile birlikte baş ağrısı, ateş ve kas ağrısı gibi başka şikayetleriniz varsa
- Uçuk sarı renkte cerahatli ise
- Bağışıklık sisteminizi baskı altına alan ilaçlar, örneğin kortizonlu ilaç kullanıyorsanız
- Bağışıklık sisteminizin zayıflığı (yani bulaşıcı hastalıklarla mücadele etme gücünüzün azalmış olması) nedeniyle tıbbi kontrol altındaysanız,
Risk grubu içerisindesiniz.
Tedavi
Günümüzde genel tedavi Asiklovir ilacı tedavi için kullanılır. Bu ilaç virüslerin timidin kinaz enzimi ile fosforillenerek, asiklovir monofosfata, daha sonra da hücresel kinazlarla fosforillenerek asiklovir trifosfata dönüşür. Bu sayede aktif formuna geçen ilaç virüse karşı etki göstermektedir. Fakat yapılan çalışmalara göre Herpes simpleks virüsünün timidin kinaz aktivitesini sağlayan genlerdeki mutasyonu nedeniyle Asiklovir' e karşı direnç gösterdiği gözlemlenmektedir.[3]
Eskiden bazı madde ve ilaçlar uçuğun verdiği rahatsızlığı azaltmak için kullanılırdı:
- Alkol ve antiseptik ilaçlar, Uçuğun üzerindeki bakteri enfeksiyonunun gelişmesini engeller
- Ağrı kesici ilaçlar; Uçuğun sebep olduğu ağrıyı azaltır.
- Buz uygulamak; Ağrı azaltılabilir
Günümüzde etkili tedavide kullanılan antiviral uçuk kremleri, deriden geçerek uçuk virüsüne (Herpes simpleks) etki eder ve deriye zarar vermelerini engeller.