Holland
Holland, Hollanda'da tarihsel bölge. 1840'tan sonra Noordholland ve Zuidholland illerine (provincie) bölünmüştür. Adını geçmişte Dordrecht çevresindeki yöre için kullanılan Holtland'dan (Ormanlık Arazi) alır.
12. yüzyıl başlarında Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu'na bağlı bir fief olan Holland, geçmişi 9. yüzyıla değin inen bir kont ailesince yönetiliyordu. Başlangıçta bugünkü Noordholland topraklarını elinde tutan aile, Vikinglerin kıyı bölgesini yakıp yıkmasından sonra, 10. yüzyılda yeniden ortaya çıktı ve kuzeyde Frizlere, doğu ve güneyde ise Utrecht piskoposlarına karşı bir dizi savaşa girişerek topraklarını genişletti. İlk Holland kontlarının üçüncüsü olan III. Dirk, Utrecht piskoposluğundan bugünkü Zuidholland topraklarının büyük bölümünü aldı. Ardından Mense Nehri deltasındaki deniz trafiğinden geçiş vergisi almak için inşa ettiği Vlaardingen'de piskoposların kuvvetleri ile bir imparatorluk ordusunu yenilgiye uğrattı (1018). Dirk'in ardılları dda Utrecht piskoposluğu, Frizler ve Flandre kontlarıyla savaşarak yeni topraklar edindiler. 13. yüzyılda kararlı sınırlara ulaşan Holland, 1323'te Zeeland'ı da topraklarına kattı.
1170'te Zuiderzee'nin oluşumuna yol açan taşkından sonra Holland'ın fiziksel coğrafyası büyük ölçüde değişti. 1247'de IV. Konrad karşıtlarınca Kutsal Roma-Germen imparatorluğuna seçilen Holland kontu II. Willem (hükümdarlığı 1234-56), denizden toprak kazanılmasına önayak olarak suyolları ve setlerin bakımını zorunlu kıldı. Ayrıca kontluk sınırları içindeki kasabalara ticaret eyrıcalıkları tanıyarak kentsel gelişimi destekledi.
Fransa kralı III. Charles'dan (Saf) 922'de alınan fief'te kurulan Holland hanedanı 1299'a değin hüküm sürdü. Hanedanın son temsilcisi I. Jan'ın akrabası olan Hainaut (Henegouwen) kontu I. Jan (Avesnesli), bu tarihte Holland ile Hainaut'u birleştirerek II. Jan unvanını aldı.
Avesnes hanedanı döneminde denizden toprak kazanımının yaygınlaşmasıyla bölgenin ekonomik zenginliği arttı. Kentler ticaret ve balıkçılıktan elde ettikleri gelirlerle daha da büyüdü. IV. Willem'in ölümü (1345) üzerine çıkan veraset anlaşmazlığı, Hoeken (Çengeller) ve Kabeljauwen (Morinalar) olarak bilinen iki rakip hizip arasında uzun süreli bir iç savaşa yol açtı. Hoeken zamanla aristokrasinin, Kabeljauwen de orta sınıfın partisine dönüştü. IV. Willem'in yerine kimin geçeceği sorunu Wittelsbach Hanedanının müdahalesiyle çözüldü. Bu hanedandan gelen Holland, Zeeland ve Hainaut kontları 1433'te bu unvanlarını Burgonya dükü III. Philippe'e bırakmak zorunda kaldılar.
Burgonya kontları döneminde ringa avcılığına ve taşımacılığına dayalı ticaretin gelişmesiyle Holland'ın zenginliği sürekli arttı. Philippe'in oğlu Charles'ın (Cesur) yönetiminde ağır vergilere katlanmak zorunda kalan Holland, Charles'ın ölümünden (1477) sonra öteki Burgonya topraklarıyla birlikte Habsburgların eline geçti (1482). Böylece Felemenk'in bir parçası durumuna gelen Holland, Charles'ın torunu I. Felipe'nin (Yakışıklı Felipe) 1494'te başlayan 12 yıllık yönetiminde büyük bir gelişme gösterdi. Felipe'nin ölümü üzerine, yerine sonradan Kutsal Roma-Germen imparatoru olarak V. Karl adını alan oğlu I. Carlos geçti. V. Karl Felemenk tahtını, daha sonra İspanya kralı olan oğlu II. Felipe'ye bıraktı (1555).
II. Felipe 1559'da Oranje Hanedanından I. Willem (Sessiz Willem) Holland, Zeeland ve Utrecht stadhouder'lığına (valilik) atadı. Willem'in yönetiminde Holland ve Zeeland, 1572'de İspanya'ya karşı başlayan ayaklanmanın merkezi durumuna geldi. Holland, Kuzey Felemenk'teki öteki altı eyaletle birlikte 1581'de İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti. 1587'de Felemenk Cumhuriyeti'nin bir eyaleti haline gelmesinin ardından eski düzenin son izleri de kayboldu. Holland eyaleti 17. ve 18. yüzyıllarda bir meclisçe yönetildi. Bu meclisin üye sayısı 1608'de 19 olarak belirlendi; biri soyluları, 18'i ise kentleri temsil eden bu üyelerin birer oy hakkı vardı. Savaş ve barış, kamu harcamaları ve yeni vergiler gibi önemli sorunlarda karar alınması için oybirliği gerekiyordu. Meclisin toplantıda olmadığı döenmlerde, eyaletin yönetimiyle ilgili işleri bir yönetici danışmanlar kurulu yürütüyordu. Bu kurul eyaletin genel yönetiminden sorumlu olmanın yanı sıra meclisin aldığı kararları uygulamakla da yükümlüydü.
Holland 17. yüzyılda Felemenk Cumhuriyeti'nin en güçlü eyaletiydi. Başkenti Amsterdam sonraki yüzyılda Avrupa'nın en önemli ticaret merkezi oldu.[1]