Kolbastı
Kolbastı, Faroz Kesmesi ya da Hoptek Trabzon il merkezinde oynanılan bir halk dansının adıdır. Horon olarak adlandırılan geleneksel Karadeniz oyunlarından birisi değildir. Kolbastının popülerleşmesiyle birçok kolbastı ekibi kurulmaya başlanmıştır. Trabzon oyunun patentini almıştır.
Tarihçe
Bir anlatıya göre 1930'lu yıllarda ağaların ve dayıların olduğu bir dönemde ortaya çıkmıştır.O dönemde Trabzon'da mağaralar bulunurmuş. Faroz'da, Değirmendere'de, Arafilboyun'da, Boztepe'de. O mağaralarda ağalar dayılar alem yaparlarmış. O dönemde askerlerin kolluk kuvvetleri varmış, kolluk kuvvetleri bu alemlere baskın yaparmış. Alemcilerde basılmayalım diye kapıya erketeler koyarlarmış, gözcüler yani. Erketeler kolluk kuvvetlerini gördüğü an içeri haber getirirlermiş, içerdekilerde haberi aldıklarında seslerini kısarlarmış. Başlarlarmışlar söylemeye kısık sesle "GELDİLER, BASTILAR, VURDULAR". Kol kuvvetleri böyle baskınlar yaptığı için oyuna kolbastı denildiği iddia edilmektedir. Bununla birlikte Anadolu'nun neredeyse her yerinde Kol oyunu, Kol horonu, Kol havası adlarıyla oynanılan halk oyunlarının varlığı bu tezin bir yakıştırma olduğunu düşündürmektedir.
Bir diğer anlatı ise, Faroz'lu balıkçıların bereketli avlardan sonra düzenledikleri eğlencelerde hoptek adıyla oynanılan sonradan Faroz kesmesi adı verilen oyunun 1970'lerde Erkan Ocaklı'nın okuduğu Kolbastı türküsünden sonra popüler olması üzerinedir. Oyunun en eski adı olan Hoptek kelimesinin kökeni bilinmemekte Slav dilleriyle ilişkili olduğu ileri sürülmektedir[1].
Müzik
Kolbastı adlı ezgi Nejat Buhara tarafından Trabzon’da derlenmiş ve müzik repertuarına Trabzon ezgisi olarak geçmiştir. İlk kolbastı kaydı ise taşplağa Trabzon havalarını da okuyan Osman Gökçe tarafından 1943 yılında yapılmış olup bugün bilinen ezgilerin tümünden farklıdır ve hoptek oyununun orijinal kaydesi olması muhtemeldir.
Bununla birlikte Karadeniz’de 9/8 lik kol oyunu havaları, 7/8lik kol horonları, Trabzon'da Kolbasti/ Hoptek, Giresun'da metelik olarak dereboyu kavaklar adlandırılan müziklerin tümüyle kolbastı oynanılabilmektedir.
Oyun
Bugün kolbastı adıyla oynanılan oyun Anadolu'da kol oyunu olarak bilinen oyunlardan hem çok daha hızlı hem de figürsel ve adımlama tekniği açısından farklıdır. Kolbastıda yöreye uygun kürek çekme, yüzme, ağ atma, olta atma, ağ çekme, balık tutma gibi yerli insanların uğraşlarını simgelediği iddia edilen gelişi güzel hareketler vardır. Ama son yıllarda oyunun popülerlik kazanmasıyla daha da hareketli bir hal almıştır. Özellikle Avrupa Türkleri bu oyunu, oyuna yeni hareketler ekleyerek geliştirmişlerdir. Oynaması zevkli, hareketleri komik ama zor, izlemesi keyif veren bir oyun olan kolbastı, son dönemde Trabzonlu üniversite öğrencilerinin Youtube sitesinde yayımlanan klipleri ve 1. Karadeniz Oyunları ile birlikte tanınmaya başlanmıştır. Ayrıca; Trabzon Gençlik Merkezi bünyesinde keşan ve peştemalden yapılan giysilerle donatılan 30 kişiden oluşan bir grup kurulmuştur. Trabzonspor'lu futbolcularında bazı galibiyetlerin ardından sahada sergiledikleri kolbastı gösterileride artı olarak bu oyunun yayılmasını sağlamaktadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Trabzon Gençlik Merkezi Kolbastı Ekibi
- Bütün bir millet kolbastı oynuyor
- Zülfü Livaneli'nin Köşesinden Kolbastı Hakkında