Hunca

Hunca
Ana dili olanlar Büyük Hun İmparatorluğu, Ak Hun İmparatorluğu, Avrupa Hun İmparatorluğu
Konuşan sayısı (bilinmiyor)
Dil aileleri
Varsayılan
  • Hunca
Dil kodları
ISO 639-3 xhc

Hunca veya Hun dili, ölü bir dil veya dil dönemidir. Ölü lehçe olarak varsayılır. Huncanın ölü bir Türk lehçesi olan Bulgarca ve bugün de konuşulan Çuvaşçaya yakın bir lehçe olduğu sanılır. Bu lehçe, Türk lehçelerinin Ogur grubu öbeğine bağlı Hazarca ve Avarca ile birlikte sınıflandırılır.[1][2][3][4][5][6][7][8]

Etimolojik olarak Attila adının Etil-li adından türemiş olduğu düşünülmüştür. İdil ırmağının bir varyantı olan İtil (Etil)'dir. Attila (Atilla, Atila) kelimesi de İtil bölgesinden çıkma anlamıyla buradan çıkmış olabilir. Hunların o bölgelerden batıya göç ettikleri biliniyor.

Söz varlığı

Hunlara ait birçok kelime Çincede, bu dile özgü biçimleriyle tespit edilmiş ve bu kelime biçimleri farklı araştırmacılar tarafından Türkçe olarak açıklanmıştır. Türkolog Talat Tekin, sözü edilen kelimelerde 17’sini görüşleriyle beraber belirtmiştir:[9]

Yukarıdaki sözlerden son dokuzu Tabgaç dönemine (MS 338-557) aittir. Çincede /r/ sesi bulunmadığı için Türkçe sözlerdeki /r/, ya /l/ ile gösterilir veya hiç gösterilmez: çeng-li / tengri, king-lu / kıngrak, wo-lu-to / ordu vb.[10]

Kaynakça

  1. ↑ "It is assumed that the Huns also were speakers of an l- and r- type Turkic language and that their migration was responsible for the appearance of this language in the West." Johanson (1998); cf. Johanson (2000, 2007) and the articles pertaining to the subject in Johanson & Csató (ed., 1998).
  2. ↑ Pritsak, Omeljan. 1982 "The Hunnic Language of the Attila Clan." Harvard Ukrainian Studies, vol. 6, pp. 428–476.
  3. ↑ Dybo A.V., "Linguistic contacts of early Türks. Lexical fund: Pra-Türkic period" Moscow, 2007, p. 103, ISBN 98-5-02-036320-5 (In Russian)
  4. ↑ Dybo A.V., "Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks", Moskow, 2007, p. 786, (In Russian)
  5. ↑ Starostin S.A. (project "Tower of Babel"), the database includes Sinicisms borrowed into the Pra-Türkic (i.e., present in both Pra-Türkic and Bulgar branches)
  6. ↑ Murdak O.A. "Pra-Türkic metallurgical lexicon", “Monumenta Altaica”,
  7. ↑ Tzvetkov P.S., "The Turks, Slavs and the Origin of the Bulgarians"//The Turks, Vol 1, pp. 562–567, Ankara, 2002, ISBN 975-6782-55-2, 975-6782-56-0
  8. ↑ Shervashidxe I.N., "Fragment of Ancient Türkic lexicon. Titles"//Problems of Linguistics, No 3, pp. 81–91, (In Russian)
  9. ↑ Talat Tekin, Hunların Dili, Doruk Yayınları, Ankara 1993
  10. ↑ Ahmet Bican Ercilasun, Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara 2010, s. 60. ISBN 978-975-338-589-3

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/11/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.