II. Abbas (Mısır)

II. Abbas Hilmi Paşa
Mısır ve Sudan Hidivi
Hüküm süresi 8 Ocak 1892 – 19 Aralık 1914
Önce gelen Tevfik Paşa
Sonra gelen Hüseyin Kamil (Sultan olarak)
Hanedan Kavalalılar Hanedanı
Babası Tevfik Paşa
Annesi Emine İbrahim Hanımsultan
Doğum 15 Temmuz 1874
İskenderiye, Mısır Hidivliği
Ölüm 19 Aralık 1944 (70 yaşında)
Cenevre, İsviçre
Dini Sünni İslam

II. Abbas veya II. Abbas Hilmi Paşa (d. 14 Temmuz 1874, İskenderiye – ö. 19 Aralık 1944, Cenevre), son Mısır hidividir.

Osmanlı İmparatorluğu'nun fermanı ile 1893'te Mısır hidivi olarak atandı. İmparatorluğun I. Dünya Savaşı'na girmesinden sonra İngiltere'nin onu hidiv olarak tanımadığını ilan etmesiyle fiilen, Lozan Anlaşması'nın imzalanması ile de resmen hidivliği sona erdi.

Yaşamı

Babası Hidiv Tevfik Paşa, annesi Emine Valide Paşa'dır. (“Paşa” ünvanı, Emine Hanım'a II. Abdülhamit tarafından verilmiştir.)[1] Mısır’daki saray okulunda başladığı eğitimini önce İsviçre'de ve Viyana Harp Akademisi’nde sürdürdü.[2]

Babasının ölümü üzerine 1892'de on sekiz yaşında iken Osmanlı Devleti’nin fermanı ile hidivliğe getirildi. Genç ve tecrübesiz olması nedeniyle Osmanlı Devleti kendisine Ahmet Muhtar Paşa’yı danışman tayin etti.[3]

1893 yılında İstanbul’a gidip II. Abdülhamit ile görüşen Abbas Hilmi Paşa, ertesi sene Avrupa seyahatlerine çıkmaya karar verdi. Osmanlı Devleti’nin Mısır’da otorite boşluğunun doğabileceği endişesiyle çıkacağı seyahatlere engel olmak istemesine rağmen bu kararından vazgeçmedi. Bunun üzerine Osmanlı Devleti, tüm seyahatlerinde onu yakından takip etmeye çalıştı.[3]

Abbas Hilmi Paşa, hidivliğinin ilk yıllarında İngiliz idaresine muhalif bir tutum izlese de bu durum uzun sürmedi. Ahmet Muhtar Paşa’nın bütün gayretine rağmen onu hidivliği döneminde İngilizler, Mısır'ın iç işlerine karıştılar ve Osmanlıların Mısır'daki etkisi azaldı. Akabe'nin Hicaz Eyaletine katılmak istenmesi üzerine, İngiltere ile Osmanlı Devleti arasında "Akabe Sorunu" adı verilen anlaşmazlık patlak verdi; İngilizler, sert çıkış yapınca Akabe gene Mısır'a bağlı kaldı.

İzlediği istikrarsız siyaset sonucu pek çok muhalifi olan Abbas Hilmi Paşa, çeşitli suikast girişimlerine maruz kaldı. İlki 1894’te İskenderiye’de gerçekleşti.[3] Sık sık İstanbul'a gelip giden Abbas Hilmi Paşa'nın 1914'te İstanbul'da bulunduğu sırada da bir suikasta uğradı ve yaralandı.

1914’te İstanbul’da bulunduğu sırada Osmanlı Devleti Almanya'nın safında I. Dünya Savaşı savaşına girmişti. Bu gelişme üzerine İngiltere, Osmanlıların Mısır üstündeki haklarını artık tanımadığını ilan edince Abbas Hilmi Paşa'nın hidivliği fiilen sona erdi; yerine amcası Hüseyin Kamil İngilizler tarafından "sultan" ünvanıyla Mısır hükümdarlığına getirildi. Osmanlı hükümeti ise Abbas Hilmi Paşa'yı Sevr Antlaşması'nı imzaladığı 10 Ağustos 1920'ye değin Mısır hidivi olarak tanımaya devam etti. 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile hidivliği resmen sona erdi.

1914’ten sonra tekrar Mısır’a dönemeyen Abbas Hilmi Paşa, 1922’de Hüseyin Kamil'in yerine I. Fuad'ın kral olması ile hidivlik haklarını tamamen kaybetti. 1931’de Mısır’a girmesi yasaklandı. Son günlerini geçirdiği Cenevre'de 20 Aralık 1944’te hayatını kaybetti. Kahire'deki Afifi Türbesi'ne defnedildi.[2]

Hidiv Abbas Hilmi Paşa'nın Mısır hidivi olduğu süredeki hatıralarını yazdığı bir de kitabı bulunmaktadır. Eser Arapçadır. Daruş Şuruk tarafından neşredilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ Mahmut Sami Şimşek, Osmanlı'da Paşa unvânını alan tek kadın: Emine Valide Paşa, Yeni Şafak Gazetesi, 22.07.2010
  2. 1 2 His Highness Hidiv II. Abbas Hilmi Paşa Hidiv of Misir (Egypt), Sudan and Taşoz, oocities.org sitesi, Erişim tarihi:12.04.2012
  3. 1 2 3 Dallog.net sitesi, Abbas Hilmi Paşa, Erişim tarihi:13.04.2012
II. Abbas (Mısır)
Doğumu: 14 Temmuz 1874 Ölümü: 20 Aralık 1844
Önce gelen:
Tevfik Paşa		 Mısır ve Sudan Hidivi
1892-1914		 Sonra gelen:
Hüseyin Kamil (Sultan olarak)
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/2/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.