II. Devlet Giray
II. Devlet Giray (1648 - 1718), Kırım Hanı. 1699-1702 ve 1709-1713 yılları arasında olmak üzere iki kez Kırım Hanlığı yaptı. Hanlık donemi iki kez toplamda 8 yıl 5 aydı.
Hayatı
I. Selim Giray Han’ın büyük oğludur. Önce Nureddin ve 1683'de kalgay oldu ve 1691'de azledildi. İlk kez I. Selim Giray ve ikinci kez Kaplan Giray saltanatlarının ardından Kırım tahtına oturmuştur.
İlk saltanatı devrinde Rusların Osmanlı sınırlarına kaleler yaptırarak Polonyalılarla birlikte İstanbul’a karşı büyük bir saldırı hazırlığı içerisinde olduğuna ilişkin gönderdiği raporlar, Rus Elçisi tarafından resmen yalanlanınca 1702 yılında Padişah II. Mustafa tarafından azledilerek yerine babası I. Selim Giray IV. kez han ilan edilmiştir. II. Devlet Giray bunun üzerine Kuban’a geçerek Çerkezlere sığındı.
1703 yılında Sultan II. Mustafa’nın yerine III. Ahmet'in yerine tahta geçmesinin ardından 1709 yılında ikici defa Kırım Hanı oldu. 1711 yılında Sultan III. Ahmet devrinde, sadrazam Baltacı Mehmet Paşa komutasında Ruslarla yapılan Prut Savaşı'nda Kırım kuvvetlerine komuta etmiştir. Rus Çarı Büyük Petro ve Rus Orduları Başkomutanı Boris Petroviç Şeremetev komutasındaki Rus kuvvetlerinin mevkilerinin savaştan once belirlenerek, oğlu Kalgay Mehmet Giray tarafından kuşatılmalarında büyük bir rol oynadı. Prut Savaşında Rus ordusu mağlup olmasına karşın, Prut anlaşması Kırım Hanı tarafından, zaferin şanına yaraşmadığı gerekçesi ile kabul edilmedi. Prut anlaşması ile başlayan tartışmalar neticesinde Baltacı Mehmet Paşa, Kethüdası Osman Ağa ve Mektupçusu Osman Efendi idama mahkûm edildi.
Prut Savaşından sonra Kırım’ı çevreleyen yeni yapılan Rus kalelerinin yıkılması sağlandığı gibi, Ruslar Anapa bölgesinden çekilmeyi kabul etti. II. Devlet Giray 1713 yılında Prut Anlaşması ile başlayan tartışmalar neticesinde Sultan III. Ahmet tarafından azledildi ve yerine kardeşi Kaplan Giray han oldu.
II. Devlet Giray azlinden sonra Rodos'da oturtuldu. Sonra Vize'de oturmasina izin verildi. Orada iken 1718 yılında 70 yaşında öldü.[1] Cesur ve sert olarak değerlendirilmektedir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.II say.341
- Howorth, Henry Hoyle. () History of the Mongols, from the 9th to the 19th Century.
- "Hansaray" websitesinde Giray Hanedanıi Kırım Hanları (İngilizce)
Önce gelen: I. Selim Giray |
Kırım Hanı 1699 — 1702 |
Sonra gelen: I. Selim Giray |
Önce gelen: I. Kaplan Giray |
Kırım Hanı 1709 — 1713 |
Sonra gelen: I. Kaplan Giray |
|