Jan Steen
|
Otoportre, 1670 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Doğum adı | Jan Havickszoon Steen |
| Doğum |
yak. 1626 Leiden, Hollanda |
| Ölüm |
1679 Leiden, Hollanda |
| Janr resmi kariyeri | |
| Alanı | Janr resmi |
| Etkin yıllar | 1648 - 1679 |
| Ünlü yapıtları | Aziz Nikolas Yortusu |
Jan Havickszoon Steen (yak. 1626 – gömülüşü 3 Şubat 1679), Hollanda Altın Çağı olarak isimlendirilen dönemde yaşamış, Hollandalı janr ressamıydı. Eserlerinin karakteristik özellikleri psikolojik derinlik, mizahi öğeler ve aşırı renk kullanımıdır.
Hayatı
Steen, Leiden'de, birçok kuşaktan beri "Kırmızı Mızrak" isimli bir han işletmekte olan zengin bir Katolik ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Kendisinden çok daha ünlü olan dönemdaşı Rembrandt van Rijn (1606–1669) gibi Steen de, dönemin yaygın eğitim kurumu olan "latince okulunda" eğitim gördü. Ressamlık eğitimini Utrecht'te, tarihî ve figüratif sahneleri içeren resimler yapan Alman bir ressam olan Nicolaes Knupfer'den (1603–1660) aldı. Knupfer'in etkisi Steen'in resimlerinin kompozisyonunda ve renk kullanımında görülebilir. Bir başka ilham kaynağı ise, Haarlem'de yaşayan ve kırsal alan resimleri çizen Adriaen van Ostade (1610–1685) idi. Steen'in Ostande'nin öğrencisi olup olmadığı kesin değildir.
Jan Steen 1648'de Leiden'deki Aziz Luka Loncası'nın ressamlar bölümüne katıldı. Kısa süre sonra ünlü manzara ressamı Jan van Goyen'in (1596–1656) asistanı oldu ve ressamın Lahey'deki evine taşındı. 3 Ekim 1649'da van Goyen'in kızı Margriet ile evlendi. Ressamın ilk eşinden sekiz çocuğu oldu. van Goyen ile 1654'e kadar çalışan Steen daha sonra Delft'e taşındı. Orada, De Roscam (Kaşağı) isimli bir birahane işletmeye başladı ancak fazla başarılı olamadı. 1656 - 1660 arasında Warmond'da, 1660 - 1670 arasında ise Haarlem'de yaşadı ve oldukça üretken bir dönem geçirdi. 1669'da eşi, 1670'te ise babası öldükten sonra Steen, Leiden'e geri döndü ve hayatının kalanını bu şehirde geçirdi. Nisan 1673'te Maria van Egmont ile ikinci evliliğini yaptı ve bir çocuğu daha oldu. 1674'te Aziz Luka Loncası'nın başkanı oldu. 1679'da Leiden'de öldü ve Pieterskerk'teki aile mezarlığına gömüldü.
Eserleri
Jan Steen'in eserlerindeki ana tema günlük yaşamdı. Çizdiği birçok janr resminde karmaşa ve neşe dolu ortamları canlı bir şekilde betimledi. Öyle ki, Jan Steen evi gibi (een huishouden van Jan Steen) sözü Hollanda'da bir atasözüne dönüştü. Resimler izleyiciyi bu davranışları tekrarlamaya davet etmenin aksine, onları uyarır bir tarz içeriyordu. Eserlerinin çoğunda eski Hollanda atasözlerine ya da edebi metinlerine göndermeler vardı. Ressam çoğunlukla kendi aile fertlerini model olarak kullandı. Steen az sayıda otoportre de çizdi ancak bunlarda hiçbir zaman gururlu veya kibili bir tavrı olmadı.
Steen eserlerinde diğer temalara da yer vermeyi ihmal etmedi. Tarihî, mitolojik ya da dinî sahneler, portreler, natürmortlar ve doğa betimlemeleri de çizdi. Çizdiği çocuk portreleri özel ün kazandı. Ressam, eserlerinde ışığı ustalıkla kullanışı ve özellikle kumaşlarda detaylara verdiği önem ile tanındı. Üretken bir ressam olan Steen, yaklaşık 800 tablo çizdi. Bunların yaklaşık 350'si günümüze ulaştı.
Steen'in eserleri dönemdaşları tarafından oldukça önemsendi ve ressama eserleri için yüksek fiyatlar ödendi. Steen'in hiç öğrencisi olmadı ama sonraki birçok ressamın eserlerinde etkisi görüldü.
Bazı tabloları
| Resim | Adı | Yıl | Malzeme | Ebat | Bulunduğu kuleksiyon |
|---|---|---|---|---|---|
 |
Meyhane Önünde Çiftçiler | 1653 | Tuval | Museum of Art, Toledo (Ohio) | |
 |
Delft Belediye Başkanı ve Kızı | 1655 | Tuval üzerine yağlıboya | 82,5x68,5 cm | Rijksmuseum, Amsterdam |
 |
Kuka Oynayan Çiftçiler | yak. 1655 | Ahşap (meşe) | 68x87cm | Viyana Sanat Tarihi Müzesi |
 |
Meyhane Bahçesi | yak. 1661 – 1663 | Tuval üzerine yağlıboya | 68x58cm | Staatliche Museen Preußischer Kulturbesitz, Berlin |
 |
Baş Aşağı Dünya | yak. 1663 | Tuval üzerine yağlıboya | 105x145cm | Viyana Sanat Tarihi Müzesi |
 |
Dans Eden Çift | 1663 | National Gallery of Art, Washington, D.C., ABD | ||
 |
Utlu Otoportre | yak. 1663 – 1665 | Ahşap üzerine yağlıboya | 55,5x44cm | Museo Thyssen-Bornemisza, Madrid |
 |
Aziz Nikolas Yortusu | yak. 1665–68 | Tuval üzerine yağlıboya | 82x70,5 cm | Rijksmuseum, Amsterdam |
 |
Bir Kediye Dans Etmeyi Öğreten Çocuklar | 1665−68 | Ahşap üzerine yağlıboya | 68,5x59cm | Rijksmuseum Amsterdam |
 |
Köy Düğünü | yak. 1670 | Tuval | 57x68cm | Viyana Sanat Tarihi Müzesi |
 |
Papağan Kafesi | Ahşap üzerine gerilmiş tuval | 50x40cm | Rijksmuseum, Amsterdam | |
 |
Amnon ve Thamar | Ahşap | 64,5x83cm | Wallraf-Richartz Müzesi, Köln | |
 |
Kazanan Konuşmacı | Tuval | 70x61cm | Alte Pinakothek, Münih | |
 |
Ziyaret | Ahşap (meşe) üzerine yağlıboya | 61,6x46 cm | Güzel Sanatlar Müzesi, Budapeşte | |
 |
Üç Kral Festivali | Museum Schloss Wilhelmshöhe, Kassel |