Kılıç dişli kaplan
 Korunma durumu: Soyu tükenmiş (EX) | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Smilodon californicus | ||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||
|
S. fatalis | ||||||||||||||||
Kılıç dişli kaplan (Eski Yunanca σμίλη smílē „keski“ ve ὀδούς odū́s „diş“'den; bilimsel adı smilodon) olarak tabir edilen nesli tükenmiş bu memeli hayvan, normalde kılıç dişli kedilerdendir. Amerika Kıtası'nın açık alanlarında yaygın bir şekilde grup hâlinde yaşarlardı (bir erkek, 10 dişi). 20 cm boyundaki dişleri oldukça sert olup onları avlanırken avlarına sapladıkları düşünülür. Bu dişlerin kesitlerinin çember yerine oval şekilde olmasıyla dişlerin avlarına daha kolay saplandığı tahmin edilmektedir. Cins dahilinde Smilodon gracilis, Smilodon populator ve Smilodon fatalis adında üç tür bilinmekte olup boyca ve diğer özellikleriyle bariz şekilde ayırt edilebilirlir.[1]
Alt türlerine büyüklükleri ve gıda piramidindeki yerinden dolayı kılıç dişli kaplan adı verilmekle birlike kaplanla yakın bir akrabalıkları yoktur. Smilodon türleri, gelişimsel ve morfolojik olarak bugün yaşamakta olun büyük kedilerden oldukça farklılık göstermektedirler.[1]
3.000.000 sene önce Kuzey ve Güney Amerika'da görülen ve 12.000 sene önce son buzul çağında nesli tükenen bu dev kediler, yetişkin olduklarında 300 kg ağırlığına 2,75 m uzunluğa sahip olabiliyordu.[1] Çeneleri 120 derece açılabilidiği, koşarak kısa sürede 50 km/h'nin üzerinde bir hıza ulaşabilidiği tahmin edilmektedir.[1] Özellikle arka ayakları ön ayaklarından kısa olduğundan omurgaları daha düzgündü. Muhtemelen çizgili veya benekli bir kürke sahipdiler. Dev kurt gibi yırtıcılarla mücadele hâlindeydiler. Kılıç dişli kaplanların nesli, son buzul çağının bitimiyle tükenmiştir.
Kılıç dişli kaplan büyük bir hayvan olduğu için avları da büyüktü. Kedigiller familyasının en güçlüsü ve en saldırganı olup bir arslanı bile parçalayabilirdi. Amerika devesi, at, bizon, dev tembel hayvan, Kanada geyiği, karaca ve mamut gibi hayvanlarla beslenirdi.
Cinsleri
Araştırma tarihinde smilodon için bir sıra farklı taksonomiler tarif edilmiş olsa da bugün sadece üç cins genel olarak kabul edilmektedir.[1] En küçük cinsi olan smilodon gracilis, 55 ilâ 100 kg<ref name="Christiansen & Harris 2005" Per Christiansen, John M. Harris: Body Size of Smilodon (Mammalia: Felidae)., Journal of Morphology, cilt 266, 2005, s. 369–384.</ref> kütleseyle bir Jaguar kadardı ve zamanımızdan takriben 2.500.000 il$a 500.000 sene evvel yaşamıştır. Muhtemelen doğrudan Megantereondan türemiş olup bilhassa Amerika Birleşik Devletleri'nin doğusundaki bulgularda bilinmektedir. Muhtemelen Smilodon gracilis (gracilis “zayıf”) ve daha geç ortaya çıkan diğer iki cins olan Smilodon populator (populator – “yağmacı, tahrip edici”) ve Smilodon fatalis (fatalis – “kaçınılmaz”)'ın takriben 12.000 sene evvel nesli tükenmiştir.[1]
Kaynaklar
- 1 2 3 4 5 6 "Smilodon [Smilodon]" (Almanca) (HTML). Vikipedi. 2016-11-04 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://de.wikipedia.org/wiki/Smilodon. Erişim tarihi: 2017-01-03.