Kantitatif araştırma yöntemi

Bu maddenin sonunda bir kaynak listesi olmasına rağmen, metin içi dipnotlar yeterince veya hiç kullanılmadığı için, bazı bilgilerin kaynağı belirsizdir. Maddeye uygun biçimde kaynaklar ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Başlığın diğer anlamları için Kantitatif (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Kantitatif, Analitik kimyada maddenin analiz edilmesi için kullanılan iki işlemden bir tanesi. Kantitatif, sıfat olarak Fransızca'daki "quantitatif" kelimesinden gelmektedir. Analiz, kalitatif ve kantitatif diye ikiye ayrılır. Kantitatif (nicel) analiz ; bir maddenin içindekilerin ne olduğunu değil, bu maddenin içinde bulunanların ne kadar olduğunu analiz etmek için kullanılan bir analiz yöntemidir.

Kantitatif (niceliksel) yöntemler

Önceden hazırlanmış bir soru formuna bağlı kalınarak, sayısal yorum ve genelleme yapılabilen araştırma türüdür. Niceliksel araştırma yönteminde, araştırılan konuya ilişkin, evreni temsil edecek örneklemden sayısal sonuçlar elde edilmektedir. Elde edilen sonuçlar üzerinde gerekli istatistiki ve matema-tiksel analizler yapılabilmektedir. Nicel araştırma yönteminde, araştırma evreninin araştırma konusu hakkındaki fikrinin yönü sorgulanmaktadır. Yani, konu hakkında yoğun bir analiz değil aksine, daha yüzeysel, daha çok sayısal ve çoğunluk/azınlık temsiliyetleri saptanmaktadır. Nicel araştırmalarda sayısal temsiliyet söz konusu olduğu için, araştırma evrenini temsil edecek örneklemin hatasız tespit edilmesi ve bu örnekleme doğru soruların sorulması önemlidir.

Son yirmi beş yıl içinde, klasik yöntemlerin yerine geçmeyi değil de, onların bazı noksan yanlarını tamamlamayı amaç edinen kantitatif (nicel) analiz yöntemleri geliştirilmiş bulunmaktadır. Bu yöntemlerin üstün bir tarafları vardır: objektif olmaları. Bu yöntemler metinlerin yorumlanmasındaki sübjektif öğelerin ayıklanması ve yorumlayıcının kişiliğinden özgür bir yorumlama yapabilmesi için kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin uygulamalarında belgeler bir araştırmacı grubu tarafından incelenebilmekte ve hesap makineleri de kullanılabilmektedir.

Anketlerin, kitlelerin süreç içinde ortaya çıkan değişkenlerin etkisiyle tutum ve kanaatlerinde ne gibi farklılıkların ortaya çıktığını ya da belirli bir zamandaki tutum ve kanaatleri tespit etmeye yaradıkları ortadadır. Anket, özellikle sosyal bilim araştırmalarında başvurulan bir yöntemdir. Önceden hazırlanan anket formlarına bağlı olarak araştırma yapılır. Bu formların hazırlanması, uygulanması, analizi ve yorumlanması uzmanlık gerektirir. Bunların yanı sıra gelen kültür ve insan davranışlarını değerlendirme yetenekleri anketlerin hazırlanması ve uygulanmasında etkili olur. Anket araştırması, özel olarak belirlenmiş bir ana kütlenin (evren) içinden örneklem seçilerek gerçekleştirilen çalışmadır. İstatistik ilkelerine uygun yapılırsa, belirli ölçüde güven verebilen bir örneklemden hareketle ana kütle hakkında genelleme yapılabilir.

Anket, basit bir bilgi toplama süreci değildir. Anket sistematik ve planlı çalışmayı gerektirir. Elde edilen verilerin doğruluğu, büyük ölçüde kullanılan yöntemlerin seçimine ve uygulamasına bağlıdır. Bu yöntemler potansiyel hata kaynaklarından bağımsız oldukları sürece, anket sonuçlarının doğruluğu artacaktır. Araştırmada karşılaşılan hata kaynakları, kapsam, örnekleme, ölçüm ve cevaplanmama hatalarıdır.

Araştırma evrenine tamamen ulaşmak mümkün olmadığı için, bu evreni temsil etme özelliğine sahip belirli sayıda belirli yöntemle daha az bir kitle olan örnekleme seçilir. Anket, bu örnekleme üzerine yapılır. Böylece; araştırmanın hem maliyeti, hem de uygulama tarihi daha net ve kısa sürede biter.

Nicel araştırma yönteminde hipotezlerin tanımlanmaları

Nicel araştırmalarda kullanılan anketler hazırlanırken ilk aşamada, araştırmanın hipotezi ve alt problemleri çok iyi bilinmelidir. Araştırmanın amacının ne olduğu açık ve net biçimde tanımlanmalıdır. Bu aşamada araştırmanın amacı ve cevabı aranan sorular sıralanmalıdır. Araştırmayı şekillendiren temel unsur, anket çalışmasında amacın ne olduğudur. Amacı açık ve net bilinmeyen bir araştırma sırf araştırma yapmış olmak için yapılamaz ve hiçbir bilgiye de ulaşamaz.

Araştırmada hipotez, deneyle kanıtlanmamış olmakla birlikte kanıtlanabi-leceği umulan kurumsal düşünü ya da varmış ve gerçekleşmiş gibi kabul edilerek bir şeyde dayanak olarak kullanılan, bir olayı açıklamada yararlanılan ilke olarak tanımlanabilir.

Bir başka deyişle, bir hipotezin (varsayım) sadece "doğru sorulmuş bir soru" içermesi, tek başına yeterli değildir. Bir varsayımın kullanılabilir bir varsayım olması da gerekmektedir. Toplumbilimde kullanılabilir bir varsayımın özellikleri şu başlıklar altında toplanabilir.

• Varsayım belirgin olmalıdır.
• Varsayım sağlam bir mantığa dayanmalıdır.
• Varsayımda kullanılan kavramlar açıkça tanımlanmalıdır.
• Varsayımın deneyle elde edilen anlamları olmalıdır.
• Varsayım bir kurama dayanmalıdır.
• Varsayımın, onu sınayacak tekniklerle bağı kurulmalıdır
• Varsayım gerçeklenmeye açık olmalıdır.
• Varsayım somut bir gereksinmeden kaynaklanmaktadır.
• Varsayım yeni bilgiler üretmelidir.

Kaynakça

• M. Düverger, A.g.e., s. 134.
• Arsev Bektaş, Kamuoyu İletişim ve Demokrasi, Bağlam Yayınları, İstanbul, 1996, s. 194.
• Türker Baş, Anket, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2001, s. 13.
• Niyazi Karasar, A.g.e., s. 72.
• Sami Güven, A.g.e., s. 90