Kappa Scorpii
Koordinat:
17s 42d 29,27520sn; -39º 01' 47,9391″
 | ||
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 | ||
|---|---|---|
| Takımyıldız | Akrep | |
| Bahar açısı | (α) | 17s 42d 29,27520sn[1] |
| Yükselim | (δ) | -39° 01′ 47,9391″[1] |
| Galaktik enlem | -4,71921644[2]° | |
| Galaktik boylam | 351,04380352[2]° | |
| Görünür parlaklık | (V) | 2,375[1] |
| Görünür parlaklık | (B) | 2,208[1] |
| Görünür parlaklık | (J) | 2,892[1] |
| Sınıflandırma | ||
| Tayfsal sınıf | B1.5III[1] | |
| U-B Renk ölçeği | -0,89[3] | |
| B-V Renk ölçeği | -0,22[3] | |
| R-I Renk ölçeği | -0,22[3] | |
| Değişen yıldız türü | β Cephei[4] | |
| Gökölçümsel nitelikleri | ||
| Dikey hız | (Rv) | -14,00 ± 2,80[1] km/sn |
| Iraklık açısı | (π) | 6,75 ± 0,17[5] mys |
| Uzaklık | 483[5] Iy | |
| mutlak parlaklık | (V) | -3,46[2] |
| Özdevinim nitelikleri | ||
| Bahar açısı payı | (μ) | -6,05 ± 0,21[5] mys/y |
| Yükselim payı | (μ) | -25,54 ± 0,13[5] mys/y |
| Fiziksel özellikler | ||
| Kütle | (m) | A: 17[6] B: 12[6] M⊙ |
| Yarıçap | (r) | A: 6,8[6] B: 5,8[6] R⊙ |
| Aydınlatma gücü | A: 11.700[7] B: 3.550[7] L⊙ | |
| Yüzey kütleçekimi | (log g) | B: 4,00[6] cgs |
| Etkin sıcaklık | A: 23.400[6] B: 18.800[6] K | |
| Dönüş | A: 1,90[6] gün | |
| Dönme hızı | (v sin i) | A: 105[8] km/sn |
| Tahmini yaş | 25,1 ± 1,3[9] milyon y | |
| Yörünge süresi | (P) | 0,536[6] y |
| Dışmerkezlik | (e) | 0,488 ± 0,005[6] |
| Enberi dönemi | (T) | 92,7 ± 0,5[6] |
| Katalog belirtmeleri | ||
| kap Sco • Girtab • HR 6580 • CD-38 12137 • HD 160578 • SAO 209163 • FK5 660 • CPD P-38 6992 • HIP 86670 | ||
Kappa Scorpii (κ Sco, κ Scorpii), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 483 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Geleneksel ismi Sümerce bir kelime olan Girtab,[10] "akrep" için kullanılmış ve Babil yıldız kataloglarında da yer almıştır.[11] Aslında Girtab adı; Lambda Scorpii, Upsilon Scorpii ve Iota Scorpii yıldızlarından oluşan bir yıldız deseni için de kullanılmıştır.[10]
Gözlem bilgisi
Kappa Scorpii, Akrep'in kuyruğunda yer alır. Akrep'in kuyruğunu bulmak için, bir süre Antares'den itibaren sönük yıldızlardan oluşan bir eğriyi aşağıya (güney) ve sola (doğu) doğru takip etmek gerekir. Bu çizginin sol alt bölümü kuzeye doğru ters bir eğri oluşturur ve Yay'ın yakınındaki bir grup yıldızla sonuçlanır. Samanyolu'nun en parlak yıldızlarından olan Shaula ve Lesath'ın yaklaşık 3° güney-doğusunda kolayca saptanabilir. Görünen parlaklığı 2,37 kadir olan yıldız sistemi, uygun gözlem koşullarında çıplak gözle gözlemlenebilir. 39° olan sapma açısı ile güney yarımkürede yer alan bir yıldızdır. Kuzey yarımkürede; Kanada, Rusya ve Kuzey Avrupa'nın bir kısmı hariç, 51. paralelin kuzeyinden gözlemlenemez. Kuzey yarımkürede gözlem için en uygun zaman Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır.
Özellikler
Kappa Scorpii, spektroskopik ikilidir ve bileşenler teleskopla ayırt edilemez. 196 günlük yörünge süresi olan çiftin dışmerkezliği 0,5'dir.[6] Bileşik tayfı, B-tipi mavi bir dev yıldızı gösterir.
Birincil bileşen κ Sco A, β Cephei türü bir değişen yıldızdır.[4] Güneş'ten 17 kat daha fazla kütleye ve 7 kat fazla yarıçapa sahiptir. Dış zarfın etkin sıcaklığı 23.400 K'dır[6] ve bu da ona mavi-beyaz rengini kazandırır. Sadece 1,9 gün olarak tahmin edilen süresiyle hızlı bir şekilde dönmektedir.[6]
İkincil bileşen κ Sco B birincil bileşenden daha küçük olsa da, Güneş'ten çok büyüktür. Güneş'ten 12 kat daha fazla kütleye[6] ve 6 kat fazla yarıçapa sahiptir.[6] 18.800 K olan etkin sıcaklığı da Güneş'ten (5.778 K) çok daha fazladır.[6]
Kaynakça
- 1 2 3 4 5 6 7 * k Sco -- Blue supergiant star SIMBAD
- 1 2 3 Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)
- 1 2 3 VizieR - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)
- 1 2 alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)
- 1 2 3 4 Ashland Astronomy Studio - k Scorpii (HIP 83574)
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Uytterhoeven, K. ve diğ. (Haziran 2001), "Line-profile variations of the double-lined spectroscopic binary kappa Scorpii", Astronomy and Astrophysics 371 (3): 1035–1047, Bibcode 2001A&A...371.1035U, DOI:10.1051/0004-6361:20010456
- 1 2 "Kappa Sco by Jim Kaler". 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130524084702/http://stars.astro.illinois.edu:80/sow/kappasco.html. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011.
- ↑ Perinotto, P. L.; Perinotto, M. (1970), "A Catalogue of Stellar Rotational Velocities", Contributi Osservatorio Astronomico di Padova in Asiago 239 (1): 1, Bibcode 1970CoAsi.239....1B
- ↑ Tetzlaff, N.; Neuhäuser, R.; Hohle, M. M. (Ocak 2011), "A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 410 (1): 190–200, arXiv:1007.4883, Bibcode 2011MNRAS.410..190T, DOI:10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x
- 1 2 Falkner, David E. (2011), The Mythology of the Night Sky: An Amateur Astronomer's Guide to the Ancient Greek and Roman Legends, Patrick Moore's Practical Astronomy, Springer, ss. 106, ISBN 1-4614-0136-4, http://books.google.com/books?id=tyj8UUE968wC&pg=PA106
- ↑ Ridpath, Ian (1989), Star tales, James Clarke & Co., ss. 114, ISBN 0-7188-2695-7, http://books.google.com/books?id=gFrdcTdeVaEC&pg=RA1-PA14
| ||||||||||||||||||||||||||||||