Kara ayaklı gelincik
 Korunma durumu: Tehlikede (EN) | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
| | ||||||||||||
| Mustela nigripes (Audubon & Bachman, 1851) | ||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||
|
Kara ayaklı gelincik (Mustela nigripes) Kuzey Amerika'ya özgü bir memeli hayvandır. Kara ayaklı gelincik, sansar, vizon, kokarca, gelincik, susamuru ve porsuklarla birlikte Sansargiller familyasında bulunur.
Kara ayaklı gelincik, nesli tehlikedeki türlerdendir. Günümüzde sadece ABD'de bulunurlar. Kanada'da soyları tükenmiştir. Bilinen son yabani gelincikler, 1980'lerde esaret altına alınmıştır ve doğal yaşam alanlarına geri salınmamışlardır. Şimdi doğada da başarılı bir şekilde üremektedirler.
Kara ayaklı gelincikler, kuyruğuyla birlikte 45 cm uzunluğunda, ve 1 kg ağırlığında olurlar. Diğer sansargillerin birçoğu gibi ince gövdeleri ve kısa bacakları vardır. Üst kısımları beyaz, alt kısımları sarımsı kahverengi ve ayakları ve yüzleri siyahtır.
Kara ayaklı gelincikler gece ortaya çıkarlar. Başlıca avları çayır köpekleridir. Ama küçük memelileri, kuşları ve böcekleri de yerler. Tek bir tanesi yılda 100 çayır köpeği avlayabilir ve onlar olmadan yaşayamazlar. Bir kara ayaklı gelinciğin yaşayabilmesi için yuvasının en fazla 50 hektar yakınında en az bir çayır köpeği kolonisi olması gerekir. Hatta bazen gelincikler terk edilmiş çayır köpeği yuvalarını kullanırlar. Gelinciklerin çiftleşme dönemi Mart ve Nisan aylarıdır. Yavruları genelde 41-43 günlük olunca üreme dönemine girerler. Çayır köpekleri 1 ila 7 yavru doğurabilirler ama genelde 3-4 yavru doğururlar.
Yaşadığı otlakların azalması, çayır köpeği nüfusunun azalması ve hastalıklar 19. ve 20. yüzyıllarda az daha bu türün neslini tüketiyordu. Hatta sayıları o kadar azaldı ki çok nadir görülmeye başlandılar. Hatta ve hatta, yaklaşık 20 yıl boyunca hiç görülmemeleri sebebiyle soylarının tükendiği varsayılmıştır.
1981 yılında, Wyoming'de sadece 130 hayvandan oluşan küçük bir koloni bulundu. Bu keşfin ardından hastalıklar nüfusunu çok azalttı. 1986 yılında, kalan 18 hayvan esaret altında üretilmeye başlandı. Az sonra, esaret altındaki nüfusları 50'ye yükseldi. 2007 yılında, yabani nüfusları 600'ü aştı. Bilim insanları bu üreme programıyla 2010 yılında kara ayaklı gelincik nüfusunun 1500 ulaşmasını, ve her kolonide en az 30 üreyen yetişkin olmasını umuyorlar.