Kedilerde iletişim
.jpg)
Kedilerde iletişim, insan da dahil olmak üzere başka bir hayvanın şimdiki ve gelecekteki durumunu etkileyen, bir veya daha fazla kedi tarafından yapılan bilgi aktarımıdır.
Evcil kediler tarafından kullanılan iletişim şekilleri, evcilleştirme sürecinden etkilenmiştir.[1] Kediler, sesli ve görsel iletişimin yanında koklayarak ve dokunarak iletişim kurarlar.
Sesli İletişim
Kedilerin sesle iletişimi, bilim insanları tarafından sesin oluşturulma şekli, sesin oluşturulma bağlamı veya duyulan sesler gibi çeşitli özelliklerine göre sınıflandırılmıştır.
Mırlama
Mırlama, birçok kedi türünün boğazlarıyla oluşturduğu, yumuşak tonda, sürekli ve titreşimli bir sestir. Evcil kedi yavruları, doğumlarının ikinci gününden itibaren mırlamaya başlayabilirler.[2] Mırlama, evcil kedilerde farklı kişilikleri işaret edebilir. Mırlamanın genellikle olumlu bir duygusal durumu ifade ettiğine inanılsa da kediler bazen hastalık veya travmaya bağlı acı ile de mırlayabilirler.[3]
Kedilerin mırlaması, tanımlaması zor bir mekanizma sonucu gerçekleşen bir eylemdir. Bir ölçüde bunun nedeni, kedilerin bu sesleri çıkarmakla sorumlu, benzersiz bir anatomik özelliğinin olmayışıdır.[4]
Yavru kedi miyavlaması
Yavru kedilerin annelerinin dikkatini çekmek için kullandıkları sestir.[2]
Miyavlama
Yetişkin kedilerin çıkardığı sesler içerisinde en tanıdık olanı “miyav” şeklinde olanıdır. Miyavlama iddialı ve savunmacı, ağlamaklı, arkadaşça, kalın ve cesur, samimi, dikkat çekmek maksatlı, talep etmek maksatlı veya sızlanma maksatlı olabilir.[5] Farklı dillerde “miyav” şeklinde okunan veya seslendirmesi buna benzeyen çeşitli kelimeler kullanılmıştır.
Cırıldama
Dilde yuvarlanan bir mırıldamaya benzer. Genellikle anne kedilerin, yavrularını çağırmakta kullandıkları sestir. Arkadaş kediler tarafından, başka bir kedinin veya insanın yaklaştığını haber vermek için de kullanılabilir. İnsanlar, bu sesi evcil hayvanlarına tekrar güven vermek amacıyla taklit edebilirler.[2]
Kediler bazen avlarını gözlerken veya gizlice takip ederken de bu sesi çıkarabilirler.
Çağırma sesi
Kedilerin, ağızları kapalı çıkardıkları yüksek ve ritmik bir sestir. Genellikle dişi kedilerin erkek kedileri ararken çıkardıkları ses olmakla birlikte bazen kavga eden erkek ve dişi kediler de bu sesi çıkartırlar.[2]
Hırıltı, tıslama ve diğer sesler
Kedilerin saldırı ve defans amaçlı olarak kullandığı seslerdir.[2]
Ultrasonnik sesler
Yavru kedilerin çok yüksek frekanslı (ultrasonik) sesler çıkardıkları gözlemlenmiştir.[6]
Görsel İletişim
Kediler birçok bilgiyi iletmek için vücut posisyonlarını ve hareketlerini kullanırlar. Örneğin vücutlarını kamburlaştırıp tüylerini diktikten sonra yan bir duruşla korkmuş ve/veya saldırmaya hazır olduklarını ifade ederler.
Evcil kediler görsel iletişimde genellikle gözlerini, kulaklarını, ağızlarını, kuyruklarını, postlarını ve vücut pozisyonlarını kullanırlar. Özellikle yüzlerindeki karakteristik değişimler iletişimin göstergeleridir.[2]
Kedilerin insanlara ağırca göz kırpması, güven gösterdiklerini ve baktıkları kişiyi kabul ettiklerini gösterir.
Dokunsal İletişim
Kediler temizlik ve bakım amaçlı veya bağ kurmak amacıyla sık sık birbirlerini yalarlar. Bu davranış genellikle birbirlerine yakın kediler tarafından gösterilmektedir. Ayrıca bazen yakınlık göstermek veya benimsediğini göstermek maksadıyla insanları da yalayabilirler.
Vücutlarını başka bir kediye, insana veya köpek gibi farklı hayvanlara sürtmesi kedilerin sevgilerini gösterme yollarından biri ve bağ kurma hareketidir.
Isırma
Sahibine veya başka bir kediye doğru yapılan, genellikle mırlama eşliğinde gerçekleşen hafif ısırıklar yakınlık ve oyun oynama isteğini belirtirken; tıslama ve hırlama eşliğindeki daha sert ısırıklar ise saldırganlık belirtileridir.[7] Ayrıca çiftleşme sırasında erkek kedi dişinin ensesinden ısırır ve dişi de çiftleşmeye hazır bir pozisyon alır.
Koku ile İletişim
İdrar ve dışkılarındaki kokular ve kimyasallar ile ağız, çene, alın ve yanaklar, arka alt kısımlar, kuyruk ve patilerindeki bezler ile salgıladıkları feromonlar, kedilerin koku ile iletişimini sağlarlar.[8]
Ayrıca bakınız
Referanslar
- ↑ Turner, D.C.; Bateson, P.P.G; Bateson, P.. The Domestic Cat: The Biology Of Its Behaviour. Cambridge University Press. s. 68. http://books.google.com/books?id=kO5y0fnLUD4C&printsec=frontcover&dq=cat+communication&cd=1#v=onepage&q=cat%20communication&f=false.
- 1 2 3 4 5 6 Miller, P. (2000). "Whisker whispers". Association of Animal Behavior Professionals. http://www.associationofanimalbehaviorprofessionals.com/whisker_whispers.html. Erişim tarihi: November 5, 2013.
- ↑ Turner, D.C.; Bateson (eds.), P. (2000). The Domestic Cat: The Biology Of Its Behaviour. Cambridge University Press. s. 71, 72, 86 and 88. ISBN 978-0521-63648-3. http://books.google.co.uk/books?id=kO5y0fnLUD4C&pg=PA72. Erişim tarihi: 3 January 2012.
- ↑ "Why and how do cats purr?". Library of Congress. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160103092927/http://www.loc.gov/rr/scitech/mysteries/catspurr.html. Erişim tarihi: 10 April 2011.
- ↑ "Meowing and Yowling". Virtual Pet Behaviorist. ASPCA. 6 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130706194856/http://www.aspca.org/Pet-care/virtual-pet-behaviorist/cat-articles/meowing-and-yowling. Erişim tarihi: 28 May 2012.
- ↑ Brown, K.A., Buchwald, J.S., Johnson, J.R. and Mikolich, D.J. (1978). "Vocalization in the cat and kitten". Developmental Psychobiology 11 (6): 559–570. DOI:10.1002/dev.420110605.
- ↑ "Play Therapy Pt. 2," Cats International retrieved May 22, 2007
- ↑ "Communication - how do cats communicate?". vetwest animal hospitals. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150714205609/http://www.vetwest.com.au/pet-library/communication-how-do-cats-communicate. Erişim tarihi: November 5, 2013.