Kinoa

Peru'da 3.800 metre irtifada bulunan kinoalar.

Kinoa, yenebilir tohumları için tarımı yapılan Chenopodioideae alt familyasından bitki. Tahıllara benzer yönleri olsa da Buğdaygillerden değildir, ıspanak ve pancar gibi bitkilere daha yakındır.

Kinoa, Keçuva dilindeki kinua sözcüğünün İspanyolca söylenişinden gelmektedir. Kinoa tarımına Bolivya, Peru, Ekvador ve Kolombiya'nın And Dağları üzerindeki yörelerinde 3.000 ila 4.000 yıl önce başlanmıştır. Yine arkeolojik verilere göre günümüzden 5.200 ila 7.000 yıl öncesine kadar da insanlarca doğadan toplanarak yenmekteydi.[1] İnkalar tarafından tarımı yapılır ve manevi değer atfedilirdi.[2]

Ekvador'da kinoa hasadı.

Tahıllara kıyasla kinoanın besin değeri oldukça iyidir. Lizin gibi temel amino asitler ve bol miktarda kalsiyum, demir ve fosfor içerir.[3] 100 gram kinoa 372 kalori, 5,8 gram yağ, 69 gram karbonhidrat, 6 gram lif içerir.[2]

Hasattan sonra tohumların saponin içerdiği için tadı acı olan kabuklarından ayrılması gerekir. Kinoa genellikle pirinç ile aynı şekilde pişirilir ve çok çeşitli yemeklerde kullanılır. Kinoa yaprakları, ıspanak gibi bir yapraklı sebze olarak da tüketilebilir, ancak bu şekilde satıldığı nadir görülür.

Ayrıca, 2013 yılı "Birleşmiş Milletler Bölge Ofisi" tarafından "2013 Kinoa yılı" ilan edilmiştir.[4]

Kionanın bazı türleri ICBA'nın testlerine göre 40 dS/m düzeyinde tuzlulukta yetişebilmektedir.[5]

Kinoa son yıllarda oldukça popüler olmuş diyet takviyesidir. Kinoa tohumlarından elde edilen toz içecek halinde tüketilmektedir. Kinoa içeceği son yıllarda oldukça popüler olmuştur.

Notlar

Yemeklik kinoa tohumları.
  1. ↑ Kolata, Alan L. (2009). "Quinoa". Quinoa: Production, Consumption and Social Value in Historical Context. Department of Anthropology, The University of Chicago. 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120412142216/http://lasa.international.pitt.edu/members/congress-papers/lasa2009/files/KolataAlanL.pdf.
  2. 1 2 Dünyada çılgınca tüketilen kinoa nedir? Posta gazetesi, 20 Mayıs 2012
  3. ↑ J. G. Vaughn & C. A. Geissler (2009). The new Oxford book of food plants. Oxford University Press.
  4. ↑ 2013 International Year of Quinoa Secretariat http://www.fao.org/quinoa-2013/en
  5. ↑ http://www.nuffieldinternational.org/rep_pdf/1310104444BradStillardfinalreport.pdf
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/12/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.