Kurt Jooss
Kurt Jooss (d. 12 Ocak 1901, Wasseralfingen, Almanya-ö. 22 Mayıs 1979, Heilbronn, Almanya), danslı oyunlarında dışavurumcu modern dans hareketlerini, temel bale teknikleriyle birleştirmiş dansçı, öğretmen ve koreograf.
Önce müzik eğitimi gören Jooss, 1920'den 1924'e değin Rudolf von Laban'dan dans dersleri aldı; daha sonra Yeni Dans Sahnesi adlı avant-garde toplulukta koreograf olarak çalıştı. Viyana ve Paris'te bale eğitimi gördükten sonra Almanya'ya dönerek bir okul (1927) ve bir topluluk (1928) kurdu. 1930'da, kendi grubunun gösteri yaptığı Essen Operası'nda bale topluluğu yönetmeni oldu. 1932'de koreografisini yaptığı Der grüne Tisch (Yeşil Masa) Paris'te Uluslararası Dans Arşivleri'nin düzenlediği koreografi yarışmasında birincilik ödülünü kazandı. Jooss bundan sonra kendi adıyla ünlenen topluluğu ile 1933 ve 1934'te bütün dünyada gösteriler sundu. İgor Stravinski'nin İda Rubinstein topluluğu tarafından sahnelenen Persephone'si (1934) için hazırlandığı danslarda, zamanın, uzayın ve gücün temel öğelerinden güçlü bir anlatım elde etmeye çalıştı. Adolf Hitler'in iktidara gelmesinden sonra Almanya'ya dönmedi ve Sigurd Leeder ile birlikte İngiltere'de Devon'daki Dartington Hall'da çalışmaya başladı. Burası kısa sürede, onun dans kuramını ve Rudolf Laban'ın hareket konusundaki ilkelerini öğrenmek için bütün dünyadan öğrencilerin geldiği bir bale merkezi oldu. Jooss 1949'da İngiliz uyruğuna geçmiş olarak Essen'e geri döndü ve eski okulunu yeniden kurdu. Ancak Essen'e dönünce kurduğu topluluk pek uzun ömürlü olmadı; 1953'te dağılan topluluğunu 1963 ve 1964'teki festivallere katılmak için bir kez daha bir araya getirdi. 1968'de kendi okulunun yöneticiliğinden emekliye ayrıldı.
1949'da ve 1956'da Essen'deki Folkwangschule'de dans yöneticiliği yaptı. 1954-1956 arasında Düsseldorf Operası'nda hem bale yöneticisi hem de baş koreograf olarak çalıştı. Der grüne Tisch 'in (1932; Yeşil Masa) başarısını, Juventud (1948), Journey in the Fog ve Night Train (1952), The Fairy Queen (Purcell'in müziği üzerine, 1959) izledi.
Jooss'un başyapıtı olan Der grüne Tisch savaşların boşuna yapıldığını anlatan bir hicivdir. Großstadt (1932; Büyük Kent) ve The Seven Heroes (Yedi Kahraman) gibi öbür baleleri de çağdaş temalar üstüne kuruludur. Jooss koreografilerinde temel bale adımlarını ve duruşlarını, anlamlı jestleri çok kullanmış, buna karşılık virtüözlük gösterilerine yer vermemiştir. Dartington Hall ve daha sonra Essen'deki okullarında kendi dans anlayışını, eukinetiki (dansçının çok çeşitli dans üsluplarını anlamlı ve denetimli biçimde sergilemesine olanak sağlamak üzere Laban'ın yarattığı bir sistem) daha da geliştirerek ortaya koymuştur. Çeşitli üslupları bir araya getirdiği koreografileri ve öğretmen olarak etkinlikleriyle teatral dansa teknik ve konu bakımından büyük bir çeşitlilik kazandırmıştır. Yapıtlarının çoğu Laban işaretleme sistemiyle kaydedilmiştir.