Kurtdere, Pazarcık
| Kurtdere | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Kahramanmaraş |
| İlçe | Pazarcık |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 250 (yaklaşık) |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0344 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 46700 |
| İnternet sitesi: | |
Kurtdere, (Damlataş, Horikanlı veya Çevirme olarak da geçer) Kahramanmaraş ilinin Pazarcık ilçesine bağlı köy.
Tarihçe
Köy, Malatya (Arguvan) merkezli bir Kürt aşireti olan olan Atmalı (Atmi) aşiretinin Buvan (Bugan olarak da bilinir) kolundan olup bölgeye göçen bir aileden doğmuştur. Ailenin adı yörede Topal Ailesi olarak bilinmektedir.
Ailenin 4 oğlu varmış: Mamadi Topel, Sıliki Topel, Baki Topel, Sami (Şaşo) Topel adında dört kardeşlermiş. Her kardeşten şu anda dört sülale oluşmuştur: Şaşan, Sılikan, Bakolar ve Mamadi Topel'in ailesi. Daha sonra köye Horikanlılar yerleşir ve bu günkü Kurtdere mahallesi oluşur. Daha çok göçebe hayatı yaşarlar. Yazları Maraş yakınlarındaki Engizek yaylasına göç eden köy halkı, değişen ekonomik ve siyasi koşullar sonucunda 80'li yıllarda göçebe hayatı terk etmek zorunda kalmıştır. Bügün ise birkaç aile dışında göçebe hayatı sona ermiştir. Ayrıca 1980 sonrası aynı nedenlerden ötürü gençlerin çoğunluğu Almanya, İsviçre, Fransa, Kanada gibi batı ülkelerine göç etmişlerdir.
Kültür
Mahallede eski göçebe hayat neredeyse tamamen sona ermiştir ancak mahallede göçebe Kürt kültürünün etkisi vardır. Ayrıca Halk kültüründe de geçen "Meryem" (Meyrık) şarkısına konu olan olay da mahallede geçmiştir. Bu olay aynı zamanda 2004 yılında bir kitaba da konu olmuştur (Mehmet Cafer Can, Meyrık, Berdan Yayıncılık, 2004).
Yöresel Oyunlar
Dokuzlu, Sallama, Taşi, Foteaşe, Üçleme, Lorke, Sam.
Yöresel Yemekler
Loğuk, Kullor(Kömbe), Hacigici, Hid, Zıvırç, Sirimast, Dolma, Tavaşi, Patates Yahnisi, Peynir Tatlısı, Tereyağlı Bulgur Pilavı, Hapısa, Tanaşir, Kotmaç, Talama, Bogar, Kayağone, Tereyağında Çir, Tereyağında Pestık, Kavurma, Gulleke Mast, Karange Mast, Kullore Ağe, Bazlame Run, Hasida, Poğin, Ravanda, Zortlama, Donı, Ganimi Mast, Doğa, Karu, Palov.
Yaşam
1988'e kadar hayvancılık çok fazla olduğundan yaşam çok zordu. Yaz aylarında köyun tamamı Engizek Dağlarına göçerdi. Gençlerin çoğunluğunun mesleği çobanlıktı. Devecilik yaygın olduğundan yörede deveciler olarak da adlandırılırlar. Develer yola çıkarılmadan önce gelin gibi süslenirdi. Özellikle Deveci Vakkas'ın yaylada gün doğmadan sabaha karşı göçerek köylüleri uykusuz bırakılması meşhurdu. Yayladaki yaşam genelde zevkli geçerdi. Çocukların oyunları çok zevkli ve çeşitli idi. Kariki Xwede, Pın, Naw, Uzun Eşek, Çav Şınorak en çok oynanan oyunlar idi.
Mimari Yapı
Mahallenin ilk yıllarında bölgede göçebe yaşamın vazgeçilmezi çadırlar kullanılmakta idi. Daha sonra Ermeni ustalar tarafından inşa edilen tek katlı taş evler şu an yıkıntı halindedir. Sonraları yığma taş ile inşa edilen evlerin yerini günümüzde genelde iki katlı olan betonarme evler almıştır. Bu evlerin alt katları ahır ve samanlık olarak kullanılır ve evlerin çevresinde genelde bir de bahçe bulunur.
Coğrafya
Pazarcık ilçesine 5 Km. uzaklıkta olan köy, bir dere yatağına kurulmuştur. Bir söylentiye göre, bu dere yatağına inen kurtlardan dolayı adı Kurtdere olarak geçer. Resmi adı Damlataş'tır. Topalan ve Horikan diye iki soydan oluşur. Mahallenin ayrıca Birik adında bir de mezrası mevcuttur. Bu mezra, ekili arazilere yakındır.
Kurtdere'ye komşu köyler: Hasankoca, Memişkahya, Gözlügöl ve Çolakali.
Bitki Örtüsü
Bitki örtüsü 'Maki'dir. Köyü çevreleyen tepeler dikenli meşe ile kaplıdır. Bu örtü kış aylarında sık sık köylülerin hışmına uğradığı halde kolay kolay yok olmamaktadır.
İklim
Mahallenin iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Demografik yapısını Kürt kökenli vatandaşların oluşturduğu mahallenin nüfusu, 1980 sonrası siyasi ve ekonomik nedenlerle yurtdışına yoğun göç yaşanmasından ötürü hızla azalmıştır. Kurtdere, Alevi ve Sunni vatandaşların beraberce yaşadıgı bir köy olarak da özel bir öneme sahiptir.
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2008 (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ile) | 354 |
| 2000 | - |
| 1997 | 391 |
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Mahallede ilköğretim okulu vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.
Mahallede 1975'te büyük bir sel baskını sonucu dere kenarındaki evleri su basması nedeniyle, muhtar Şaban Bildik kanalizasyon için Kaymakamlığa başvuru yapmış, bu başvuruyu devlet inceleyerek 2004 yılında kanalizasyon yapılmıştır.
Köy fotoğrafları
Dış bağlantılar
| ||||||