Kurtini, Ağaçören
Koordinatlar: 38°44′13.73″K 33°51′4.45″D / 38.7371472°K 33.8512361°D
| Kurtini | |
| — Köy — | |
 |
|
| Koordinatlar: 38°44′13.73″K 33°51′4.45″D / 38.7371472°K 33.8512361°D | |
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Aksaray |
| İlçe | Ağaçören |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 245 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0382 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 68600 |
| İnternet sitesi: | |
Kurtini, Aksaray ilinin Ağaçören ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Bu Köy´ün ve civar Köy´lerin Tarihleri hakkında Cumhuriyet Dönemi ve Osmanlı Döneminden hariç ayrıca Bizans ve Karaman Beyliği Döneminden tutulan Kayıtlar Belgeler var.
Belge ve Kaynaklara dayanan Bilgiler, İlçe Kaymakamlığı tarafından tastik ve onay sonrası İnternetten resmen açıklanacaktır.
Kısa ön bilgi:
En eski yerleşim bu Arazilerde Hitit Devri zamana dayandığını belge ve bulgulara bakarak güçlü şekilde anlaşılıyor. Bizans Döneminde çok az sayıda insanın bu civarda yaşantı sürdüğüne dair bulgular var, Üzüm Baglar ve Çiftlik sahibi Asillerin Beylerin Bölgesi olduğuna dair bulgular ve bu yönde işaret eden belgeler var. İlk yerleşen Türkler Bizans tarafından yerleştirilen Koban-Kafkas Bölgesinden Muacir eden Peçenek(Beçenek) - Alan Boyları ve Taifeleri olmuştur. Bu Boylar sonradan Malazgirtde Selçuklu Ordusu tarafına geçti ve Selçuklu ile birleştiler. Selçuklu Devrinde bu Köyler Karaman Beyliği Arazisi Sınır alanına girmiştir ve bununla Türk Yerleşimleri göçleri devam etmiştir. Oğuz Üçoklar ve Kıpçak Türkleri Boy ve Gruplardan yerleşme ve göçler olduğuna dair Karaman kaynaklarından Osmanlı kaynaklarına kadar göç zamanından Belgeler kayıtlar mevcut.
En son kayıt altında ki yoğun göçü bu Köy ve civar Köy´ler Tarihi Ankara Savaşı sonrası aldı.
Emir Timur´un(Timurlenk) Anadoluyu terk ederken, Sadık Müttefiki ve Dostu olan Karaman Beyliğine Muhafaza ve Korucu destek olarak, Karaman Beyliği sınır Boyları Arazilere Köy'lere kendi Ordu Birliklerinden, Kafkaslardan Türkistandan getirdiği kalabalık sayılı olan Bahadir Kabileler ve Taifelerin Tımar Birliklerinden olan Timur Tebası Üyelerinden, Koruyucular yerleştirildi ve geride bırakıldı. Bu amaçla Timurlular tarafından Karaman Beyliğine Anadoluda kalıcı Askeri nüfuz desteği sağlamak istenilmiştir.
17. Yüzyıl ile 19. Yüzyıl ortalarına kadar zaman zaman Hazar ve Kuzey Kafkas - Utemiş Karaman Sulak Terek ve
Tiflis - Terekeme Bölgeleri ve Boylarından, Tatar Terekeme Kıpçak - Oğuz Grup ve Taifelerden bu Köy ve civar Köy'lere birer ikişer Aileler ve Kişiler Muacir ettiği kayıt edilmiştir.
En son göç 19. Yüzyıl ortaları zamana yakın Nahçivan civarından olmuştur.
Etnik Köken ve Dil, Tatar Terekeme Türkmen etkilerinden dolayı Üçok Oğuz - Kıpçak düzeyinde merkezi bir orta Türk Lehçesi olarak diye tarif etmek mümkün. Bu Bölge Halkının ağızdan ve Kaynaklardan da kesin anlaşılmaktadır.
Kuzeyinde Ağaçören Yağmurhüyüğü , Yeniceköy, ve güneyinde OYMAAĞAÇ ve Güve köyleri, batıda ise Peçenek deresi bulunmaktadır. Köy .Çal Tepesinin dibinde , Peçenek Deresinin üzerinde bulunmaktadır.Yerleşim yerinden Peçenek Deresine doğru inen vadi tamamen yeşil alan olup bu bölgede özellikle kayısılar,elma bahçeleri,üzüm bağları dikkat çeker. Köy bölgenin en yeşil alanı olup Köyün eski yerleşim yeri olarak Müslüman olmayan Peçeneklere dair izler bulunmaktadır. Köyün çeşitli mevkilerindeki gayr-i islami motiflerle işlenmiş mermer taşların varlığı bunun önemli delilidir.
Tuz Gölüne dökülen Peçenek çayı bu Köy´den geçer.
Köy 1989 yılına kadar Ankara ili Ş.Koçhisar ilçesine bağlı iken aynı tarihte Aksarayın il olması üzerine Ağaçören ilçesine bağlanarak Aksaray vilayeti sınırları içine dahil edilmiştir. Köyün nüfusu diğer bölge köylerinde de olduğu gibi her yıl azalmaktadır.Önceleri yurt dışına işci vermeyle başlayan göç daha sonra Aksaray ,Ortaköy ve Ş.Koçhisar merkezlerine iş ve eğitim yetersizliği nedeniyle yönelmiştir.2010 yılı itibariyle köyde 40 civarında mesken bulunmaktadır. Nüfusun gittikçe azalması köyün ilköğretim okulunun kapanmasına neden olmuştur.Köyün camisinin inşaa tarihi 1957 dir. Bölgede yaygın olduğu üzere tahıl tarımı ve Hayvancılık Köy´de yapılmakta olup, Peçenek Deresi kenarındaki alanlarda sulu tarım imkânı mevcuttur.
Kültür
Köyde tam bir Anadolu kültürü yaşantısı mevcuttur. meşhur Düğünlerde cirit oynanıp, güreş tutulduğu anlatılır. şimdiki düğünlerde maalesef böyle bir uygulama yoktur. Çocukluk oyunları; çelik çomak, sobe, arakesti gibi anadoluda yaygın oyunlardır.düğünler eskiden kadın erkek ayrı ayrı olmak üzere yapılırdı. düğünlerde başlıca oyun halaydır.halaylar davul zurna eşliğinde topluca oynanır. kadınlar kapalı mekanlarda def ile oynarlardı. köyün geçmişinde iz bırakan birkaç olay olmuştur. bunlardan en acıklısı; keklik avına giden 3 kişiden ikisinin donarak ölmesidir. halk arasında etki yapan birkaç olay daha vardır. . televizyonun henüz olmadığı,radyonun kısıtlı olduğu dönemlerde, yaşlılar, çocuklara masal anlatırdı. başlıca bilinen halk masaılları akkavak kızı, tan tan babacık ve ibili dir. ayrıca tüm ülkede bilinen köroğlu, arzu ile kamber,kerem ile aslı gibi destanlar yaşlılar tarafından anlatılır. çocuklar da büyük ilgi ile dinlerdi.
Yemek Kültürü klasik Türk usulu Hamur Et Kebap Börek Kömbe Mantı çeşitleri.
Coğrafya
köyün kururlduğu alan tam bir platodur. sırtını kılkıvrık tepesine yaslayan küyün bazı bölgelerinin adlandırılması şöyledir. eskiahurlu'dan gelirken akyoldan önce Sülüğün Dere, Sofular tarafından gelirken peçenek deresi ve Hüsrevden gelen derenin karıştığı yere Çevlik veya Çirçir denir. köyün doğusunda Akçeşme ve Kıran Yurdu denen iki sulak yer vardır. Güneyde ise bağların bulunduğu Ak Topraklık ve Akpınarın Başı bulunur. bazı bölgeler Karahasan, Karahüseyin, Yaylak gibi adlarlal da anılır. Genelde buralarda su vardır. Çamurludere, Öteyüz ve Yelealan gibi tarım topraklarının bulunduğu yerlerde bulunur. içme ve tarım suyu zengin sayılır.Akpınar da çıkan su geçmişte yüksek debiye sahip iken, zamanla azalmış,geçtiğimiz yıl 2007 yapılan çalışmalar ile bu suyun kaynağına ulaşılarak, köy içme suyuna katılmıştır.
Alan 25 km² Nüfus 245 [1] (2000) Rakım 1.200 metre Koordinatlar 38°44′18″K, 33°51′12″D Posta Kodu 68600 Alan Kodu 0382
Coğrafi Bölge İç Anadolu Bölgesi İl Aksaray İlçe Ağaçören Kurtini Köy Muhtarı Ayhan Yücel
Aksaray iline 60 km, Ağaçören ilçesine 20 km uzaklıktadır.
Komşu köyler: Oymaağaç,sofular,hüsrev,eskiahurlu,yağmurhüyüğü..
Tamamen mermerden oluşan çal dağı (1484 m yükseklik) bu köyün de sınırları içindedir.bu çal dağınıneteğinde bulunan birkaç köye ait geniş mera bulunmaktadır. Geçmişte zaman zaman mera sınırları yüzünden Hüsrev ve Oymaağaç köyleri ile ihtilaf oluşmuş, birkaç kez köy kavgaları yapılmıştır.
İklim
Köyün iklimi, Karasal iklimi etki alanı içerisindedir. Rakım yüksek olduğu için yağan kar uzun süre yerde kalır. Ancak eskiden yağan kar şimdi yağmamaktadır. Köyün iklimi ceviz.kayısı, kiraz gibi meyve ve her türlü sebze yetiştirmeye elverişlidir.
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Dış bağlantılar
| ||||||||||