Laser (yelkenli)

Laser
Tasarım Bruce Kirby, 1969
Uzunluk 4,23 m[1]
Genişlik 1,37 m[1]
Ağırlık 56,7 kg[1]
Draft 787 mm
Yelken Alanı 7,06 m²[1]
Ana Yelken
Malzeme Ahşap ve fiber
Kişi 1
Laser Standart Sınıf Bayrağı

Tarihçe

Laser, günümüzde en yaygın dingilerden biri olmanın yanı sıra, en büyük olimpik yelken yarış sınıfıdır.[2] Kanadalı yelkenci Bruce Kirby tarafından 1970'te tasarlanan Laser, 200 bini aşan toplam üretimiyle günümüzde 140 ülkede kullanılmaktadır.[3]

İlk üretilen ve 'weekender' (haftasonu teknesi) olarak adlandırılan prototip teknenin yelkeninde 'Thanks God It's Friday' kelimelerinin baş harfleri 'TGIF' yer alıyordu. 'Tanrıya şükür Bugün Cuma' anlamına gelen bu kısaltma, haftasonunun yani 'weekender'la denize açılma vaktinin geldiğini ima ediyordu. Tekne, daha sonra sergilendiği 1971 New York Boat Show'da günümüzde bilinenn ismini aldı.[2]

Laser'in en temel özelliği eş tasarım/tek tip olmasıdır. İlk tasarlandığından beri tasarımında donanım geliştirmeleri haricinde pek bir değişiklik olmamıştır. Dolayısıyla teknelerin yaşları göz önüne alınmazsa tümü eş sayılabilirler. Bu özelliğinden ötürü Laser, yarışlarda, malzemeden çok, sporcuların yelken bilgi ve becerilerini öne çıkarır. Laser, bu özelliği nedeniyle yarış sınıfı olarak hızla gelişmiş ve 1996 Yaz Olimpiyatları'na Standart tipiyle dahil edilmiştir. Aynı yıl olimpiyatlarda 56 ülkenin katılımıyla tüm spor dalları içerisinde en fazla ülkenin temsil edildiği spor branşı olmuş, ve bu durum takip eden dört olimpiyatta da değişmemiştir. 2008 itibariyle Kadınlar kategorisinde Radial tipinin de eklenmesiyle birlikte günümüzde Laser, en büyük olimpik yarış sınıfı olmuştur.[2]

Laser'in ilk dünya şampiyonası 1974 senesinde 24 ülkenin katılımıyla Bermuda'da gerçekleştirilmiştir.[2] Düzenlenen bu ilk dünya şampiyonasında altın madalya Peter Commette'ye giderken, gümüş madalyayı Norm Freeman, bronz madalyayı ise Chris Boome almıştır. Günümüze kadar aralıksız devam eden şampiyona tarihinde en çok madalya 8'i altın olmak üzere 11 amadalya ile Brezilya'lı Robert Scheidt tarafından kazanılmıştır. Onu 4 Altın ve 1 gümüş ile Avustralya'lı Tom Slingsby, ve 3 altın ile yine Avustralya'lı Glenn Bourke takip etmektedir.[4]

Laser (yelkenli)

Özellikleri

Genelde optimist sınıfından sonra yelkenciler laser sınıfını tercih ederler. Laser da, optimiste benzer bir şekilde, tek kişilik, hızlı ve performanslı bir sınıftır. Salması hafiftir ve dengeleyici özelliği olmadığı için tüm dengeyi kurma tekneyi kullanana aittir. Hafif havalarda bu çok zor olmasa da sert havalarda özellikle rüzgâra karşı tırmanılan seyirlerde tekne her yelkenli gibi rüzgâr altına doğru yatar. Bu yatmayı hafif salma karşılayamadığı için kullanan kişinin vücudunu teknenin dışına atarak dengeyi bu şekilde sağlaması gerekir. Bu harekete trapeze çıkmak denir. Denge sağlanamadığı zaman devrilen ve düzeltilmesi gereken bir sınıf olma özelliği taşır.

Laser gövdesine 3 farklı tipte yelken takılabildiği için çok yaygın bir sınıftır. Sporcular kilolarına ve gelişimlerine göre 4,7, 5,76 ve 7,06 metrekarelik yelken kullanabilirler. 5.76 metrekarelik yelkenli Lasere Laser Radial ve 7,06 metrekarelik yelkenli lasere Laser Standart denir.

Laser tipleri

Laser ilk tasarlandığında yaklaşık 7 m² olan yelkenliyle piyasaya girmişti. Fakat daha zayıf ve bayan yelkenciler için bu yelken alanı oldukça zorlayıcı oluyordu. Bu yüzden zamanla aynı laser gövdesi üzerine takılabilen daha küçük metrekareye sahip yelkenler üretildi. Farklı yelkenlerin aynı gövdeye takılabilmesi için Laser direği iki parçalı haldedir. Alt direk ve üst direk olarak adlandırılan bu parçalardan alt direk, 3 farklı boyda üretilmekte ve farklı yelken boyutlarında toplam direk boyunu uzatmak ya da kısaltmak, ve Laser 4.7 için direğe geri büküm sağlamak için kullanılmaktadır.

Laser 4.7

Yelken alanı 4.7 m² olan Laser 4.7, optimist sınıfından sonra başlangıç için laserın en uygun sınıfıdır. Laser Radial'dan sonra ortaya çıkmıştır. Laser firmasının ölçümlerinde kullacının 35 ile 50 kg olması ideal olarak belirtilmiştir. Yarışlarına girmek için 18 yaşın altında olmak gerekir. Olimpik bir sınıf değildir ama Avrupa ve Dünya Şampiyonaları vardır.

Laser Radial

Laser 4.7

Yelken alanı 5.7 m²'dir. Yelken alanı bakımından orta boydaki laser sınıfıdır. Laser firmasının ölçümlerinde kullacının 55 ile 70 kg olması ideal olarak belirtilmiştir. Avrupa ve Dünya Şampiyonaları vardır. Ayrıca Kadınlar kategorisinde 2008 Yaz Olimpiyatları itibariyle olimpik bir sınıf olmuştur.[5]

Laser Radial

Laser Standart

Laser'de Trapez

Yelken alanı 7.06 m²'dir. Yelken alanı bakımından en büyük laser tipidir. Laser firmasının ölçümlerinde kullacının 60 kg ve üstü olması ideal(60 kg ile iyi bir performan elde edilemiyebilir, eğer kilonuz düşük ise boyunuzun uzun olması sizin tekneyi daha iyi kullanabilmenizi sağlar) olarak belirtilmiştir. Olimpik bir sınıftır ve ayrıca her yıl Avrupa ve Dünya Şampiyonaları düzenlenmektedir.

Yan kapak teknenin düzeltilmesi

Donanımda dikkat edilmesi gerekenler

Türkiye'de Laser

Türkiye'de Laser Türkiye Şampiyonları'na 100'e yakın sporcu katılır. 1995 yılında Selim Kakış'ın Laser Radial sınıfında Avrupa Şampiyonu olmasıyla başlayan şampiyonluklar zinciri; 1998, 1999 ve 2000 yıllarında üst üste 3 sene boyunca Alp Alpagut'un Avrupa Şampiyonu olmasıyla devam etmiştir. Ayrıca Laser Radial gençlerde 2000 yılında Güray Zünbül, Dünya Şampiyonu olmuştur. Yine 2000 yılında Laser Radial sınıfında Kemal Muslubaş, Dünya Şampiyonası'nda beşinci olmuştur ve Türkiye'yi 2004 Atina Olimpiyatları'nda Laser Standart sınıfında gururla temsil etmiştir. 2003 yılı Laser 4.7 Dünya Şampiyonası'nda Onur Derebaşı dünya şampiyonu ve Mustafa Çakır dünya üçüncüsü olmuştur.Yine aynı yarışta kızlar kategorisinde Ayda Ünver dünya şampiyonu olmuştur.

Türkiye Şampiyonaları

Laser sınıfında Türkiye Şampiyonaları 1987 yılından beri yapılmaktadır.[6] 1987'de sadece Laser Standart sınıfıyla yapılan Türkiye Şampiyonaları, 1991'de Laser Radial ve 1996'da Laser 4.7 sınıflarının katılımıyla genişlemiştir. 2011 yılı itibariyle Laser Türkiye Şampiyonası'na 96'sı Laser 4.7, 36'sı Laser Radial ve 14'ü Laser Standart sınıfında olmak üzere toplam 146 sporcu katılmıştır.[7]

Türkiye Şampiyonaları
Yıl, Yer Sınıf Kategori Altın Gümüş Bronz
1987, Çeşme, İzmir Standart Gençler Menderes Tosun Varol Hepaguşlar Özden Saral
Büyükler Alp Salman Erhan Uzun Tuğyan Yurtsever
1988, Çeşme, İzmir Standart Gençler Eralp Hoşgör Hakan Uluğtekin Armağan Sevinçer
Büyükler Erhan Uzun Ersin Yazgan Samim Dane
1989, Çeşme, İzmir Standart Yıldızlar Kenan Bahadırlı Gökhan Demirli Selim Kakış
Gençler Eralp Hoşgör Armağan Sevinçer Cüneyt Sevinç
Büyükler Erhan Uzun Ersin Yazgan Rıfat Ökten
Kadınlar Emine Ünsal Almia Uluer Fulya Kemer
1990, Çeşme, İzmir Standart Genel Ersin Yazgan Çetin Salman Mahir Ulutaş
Yıldızlar Murat Sert Alp Alpagut Barış Selamioğlu
Gençler Eralp Hoşgör Kenan Bahadırlı Selim Kakış
Büyükler Ersin Yazgan Çetin Salman Mahir Ulutaş
Kadınlar Serpil Uyanık Almia Uluer Elif Bahadırlı
1991, Çeşme, İzmir Radial Erkekler Murat Sert Barış Selamioğlu Vecih Tennioğlu
Kadınlar Emine Ünsal Serpil Uyanık Almia Uluer
Standart Büyükler Ersin Yazgan Ahmet Eryıldırım Mahir Ulutaş
1992, İstanbul Radial Genel Alp Alpagut Murat Sert Orkun Soyer
Kadınlar Serpil Uyanık Ebru Tozan Aslı Sencer
Standart Genel Eralp Hoşgör Ersin Yazgan Mahir Ulutaş
1993, Radial Genel Selim Kakış Orkun Soyer Alp Alpagut
Kadınlar Zuhal Şen Gamze Altay Deniz Karacaoğlu
Standart Genel Ersin Yazgan Şükrü Eryıldırım Çağlayan Sevinçer
1994, İstanbul Radial Genel Selim Kakış Tuğberk Uca Oğuz Özer
Kadınlar Deniz Karacaoğlu Serpil Uyanık Gamze Altay
Standart Genel Orkun Soyer Alp Alpagut Mahir Ulutaş
1995, Radial Genel Selim Kakış Metin Özhan Ufuk Sahillioğlu
Kadınlar Deniz Karacaoğlu Ebru Tozan Meliha Onursal
Standart Genel Mahir Ulutaş Alp Alpagut Orkun Soyer
1996, 4.7 Genel Ertan Kaya Tolga Ekmekçi Serkan Özgönenç
Radial Genel Hakan Yılmaz Serhan Doğrutürk Burak Görkemli
Kadınlar Deniz Karacaoğlu Meliha Onursal Gül Aybers
Standart Genel Selim Kakış Alp Alpagut Kemal Muslubaş
1997, İskenderun 4.7 Genel Burak Tahmaz Erhan Karagün Ertan Kaya
Radial Genel Hakan Yılmaz Nerkan Azap Serhan Doğrutürk
Kadınlar Kevser Müezzinoğlu Meliha Onursal Yeliz Semerci
Standart Genel Ali Kemal Tüfekçi Alp Alpagut Kemal Muslubaş
1998, İstanbul 4.7 Genel Levent Peynirci Erdinç Arslan Burak Tahmaz
Radial Genel Alp Alpagut Mehmet Sevinç Hakan Yılmaz
Standart Genel Ali Kemal Tüfekçi Sinan Sümer Aydın Yurdum
1999, Çeşme, İzmir 4.7 Genel Can Korkut Efe Akmen Cem Çatıkkaş
Kadınlar Tuğçe Subaşı Ayda Ünver Göksun Batu
Radial Genel Alp Alpagut Orkun Soyer Oğuz Ayan
Kadınlar Kevser Müezzinoğlu Sibel Yıldırım Meliha Onursal
Standart Genel Sinan Sümer Levent Özgen Armağan Kırseven
2000, Çeşme, İzmir 4.7 Genel Mahmut Saral Can Korkut Deniz Çınar
Kadınlar Tuğçe Subaşı Göksun Batu Ayda Ünver
Radial Erkekler Güray Zünbül Sait İzmit Metin Şerifhan
Genç Erkekler Güray Zünbül Sait İzmit Nevzat Taşkın
Kadınlar Deniz Karacaoğlu Kevser Müezzinoğlu Yasemin Akyıl
Standart Genel Ali Kemal Tüfekçi Orkun Soyer Kemal Muslubaş
2001, Sinop 4.7 Genel Ercan Karagün Özer Ögütken Koray Ezer
Kadınlar Tuğçe Subaşı Didem Şarman Melis Altınbaşlı
Radial Genel Nevzat Taşkın Kayhan Öğretir Özgür İnam
Gençler Nevzat Taşkın Kerem Can Süer Arif Ayaz
Kadınlar Yasemin Akyıl Kevser Müezzinoğlu Göksun Batu
Standart Genel Alp Alpagut Sinan Sümer Güray Zünbül
2002, Samsun 4.7 Genel Ateş Çınar Tuğçe Subaşı Mustafa Çakır
Kadınlar Tuğçe Subaşı Özüm Oğuzbayır Didem Şarman
Junior Onur Pekçetin Aykut Saral Burak Gümüş
Radial Genel Kayhan Öğretir Utku Ören Onur Derebaşı
Gençler Utku Ören Onur Derebaşı Deniz Çınar
Standart Genel Kemal Muslubaş Ali Kemal Tüfekçi Metin Şerifhan
2003, Çeşme, İzmir 4.7 Genel Ateş Çınar Ercan Karagün Onur Pekçetin
Kadınlar Ayda Ünver Cansın Karga Didem Şarman
Junior Onur Bilgen Alican Kaynar İstem Oğuzbayır
Radial Genel Mehmet Sevinç Nevzat Taşkın Özgür İnam
Gençler Serdar Şengül Murat Tan Can Yücel
Standart Genel Ali Kemal Tüfekçi Kemal Muslubaş Güray Zünbül
2004, Karşıyaka 4.7 Genel Serkan Yapan Yiğitcan Gülle Onur Pekçetin
Kadınlar Cansın Karga İstem Oğuzbayır Ayşegül Engin
Radial Genel Onur Derebaşı Mehmet Sevinç Özgür İnam
Gençler Onur Derebaşı Alican Kaynar Onur Bilgen
Standart Genel Kemal Muslubaş Mustafa Çakır Murat Tan
2005, Çeşme, İzmir 4.7 Genel Güney Can Kaptan Saruhan Çınay Reşat Yalaz
Kadınlar İstem Oğuzbayır Nilsu Örgen Hazel Candoğan
Radial Genel Serkan Yapan Murat Tan Necdet Elmasoğlu
Gençler Serkan Yapan Necdet Elmasoğlu Onur Bilgen
Standart Genel Onur Derebaşı Mustafa Çakır Alican Kaynar
2006, Samsun 4.7 Genel Kaan Mazlumca Canberk Karahan Emrah Taşlı
Kadınlar Arya Sevgen Berke Ardıç Nazlı Çağla Dönertaş
Radial Genel Ercan Karagün Reşat Yalaz Onur Bilgen
Kadınlar Ayda Ünver Yeşim Tezcan Gülşah Aktaş
Standart Genel Kemal Muslubaş Alican Kaynar Güray Zünbül
2007, İzmit 4.7 Genel Cem Selçuk Utku Gönener Canberk Karahan
Kadınlar Arya Sevgen Nazlı Çağla Dönertaş İpek Yolyapan
Junior Özer Özmutlu Emir Karaman Doğan Sidar
Radial Genel Ercan Karagün Serkan Yapan Yaşar Celal Tümşen
Gençler Yaşar Celal Tümşen Berkcan Biren Bahadır Ekin
Standart Genel Güray Zünbül Alp Alpagut Güney Can Kaptan
Gençler Güney Can Kaptan Onur Derebaşı Onur Bilgen
2008, Çayırova 4.7 Genel Alican Keleş Levent Ahıskalı Mithat Can Alagöz
Kadınlar Nazlı Çağla Dönertaş Nazlı Hilal Karadeli Ceren Celayir
Junior Alp Rona Rodopman Kaan Tuna Pınar Kaynar
Radial Genel Ayda Ünver Serkan Yapan Bahadır Ekin
Gençler Bahadır Ekin Can Bayülken Utku Gönener
Standart Genel Saffet Onur Bilgen Onur Derebaşı Mustafa Çakır
Gençler Saffet Onur Bilgen Yaşar Celal Tümşen Alican Kaynar
2009, Bodrum, Muğla 4.7 Genel Levent Ahıskalı M. Onur Durak Okan Arın
Kadınlar Nazlı Hilal Karadeli Buse Karagöbek Pınar Kaynar
Junior Kerim Ordu İnanç Haliloğlu Mert Y. Zenginer
Radial Genel Serkan Yapan Onur Derebaşı Orsa Reis Levent
Kadınlar Berke Andiç Nazlı Çağla Dönertaş Ecem Güzel
Gençler Orsa Reis Levent Mehmet Haliloğlu Sarper Çelebi
Standart Genel Saffet Onur Bilgen Cem Gözen Utku Gönener
2010, Bodrum, Muğla 4.7 Genel M. Onur Durak Abdullah Bağlıca Tora S. Kutoğlu
Kadınlar Nazlı Hilal Karadeli Buse Karagöbek S. Sırma Karaca
Junior Tolga Atay Fikret Ege Üret Doğancan Cihangir
Radial Genel Levent Ahıskalı Alp Rona Rodopman Mithatcan Alagöz
Kadınlar Nazlı Çağla Dönertaş Berke Andiç Pınar Kaynar
Gençler Levent Ahıskalı Alp Rona Rodopman Mithatcan Alagöz
Standart Genel Saffet Onur Bilgen Mustafa Çakır Alican Başeğmez
Gençler Alican Başeğmez Utku Gönener Can Bayülken
2011, Didim 4.7 Genel Onur Özkaya Hasan Sal Doğa Arıbaş
Kadınlar Zeynep Yentür S. Sırma Karaca Selin Başeğmez
Junior Selim Hekimoğlu Nogay Dökmeci Yasin Yılmaz
Radial Genel Nazlı Çağla Dönertaş Alp Rona Rodopman H. Okan Arın
Kadınlar Nazlı Çağla Dönertaş Pınar Kaynar Ceren Celayir
Gençler Alp Rona Rodopman H. Okan Arın M. Onur Durak
Standart Genel Saffet Onur Bilgen Mustafa Çakır Alican Başeğmez
Gençler Can Bayülken Anıl Berk Baki Mehmet Haliloğlu
2012, Çeşme, İzmir 4.7 Genel Selim Hekimoğlu Bora Olcav Mustafa Sergen Birincioğlu
Kadınlar Zeynep Yentür Deniz Dağdelen Selin Başeğmez
Junior Mehmet Duran Dinç Barbaros Hekimoğlu Uğur Esen
Radial Genel Nazlı Çağla Dönertaş Can Akdurak Pınar Kaynar
Kadınlar Nazlı Çağla Dönertaş Pınar Kaynar Ecem Güzel
Gençler Can Akdurak Pınar Kaynar Fırat Şahin
Standart Genel Mustafa Çakır Güney Can Kaptan Mehmet Haliloğlu
Gençler Mehmet Haliloğlu Alp Rona Rodopman Mustafa Onur Durak

Yeryüzündeki Laser Sayıları

Yer Laser Yelkenli Sayısı [8]
Kuzey Amerika 70.056
İngiltere 23.663
Almanya 10.697
İtalya 9883
Fransa 8929
Hollanda 6632
Türkiye 623

Dış bağlantılar

Notlar

  1. 1 2 3 4
  2. 1 2 3 4 Alpagut, A., Soyer, O. (2011). Laser ve Ötesi: Genç Yelkencinin El Kitabı. Amatör Denizcilik Federasyonu (ADF), 164.
  3. ↑
  4. ↑
  5. ↑
  6. ↑
  7. ↑
  8. ↑ 2006 yılı verilerine göre

Kaynaklar

    Türkiye Yelken Federasyonu'nun Tescil
    Ettiği Yelkenli Tekneler

    Pirat | Optimist | Finn | Laser
    470 | 420 | Europe
    Dragon | Yat | Radyo Kontrollü Yat

    This article is issued from Vikipedi - version of the 2/28/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.