Leopold Berchtold
Leopold (Anton Johann Sigismund Joseph Korsinus Ferdinand) Berchtold (Kontu) (d. 18 Nisan 1863, Viyana - ö. 21 Kasım 1942, Csepreg yakınları, Macaristan), Avusturyalı diplomat ve devlet adamı; Avusturya-Macaristan dışişleri bakanı (1912-1915). Öncülü Kont Aehrenthal'ın Sırp karşıtı siyasetini sürdürmüş ve Panslavizm akımını durdurmak için Avusturya ile Sırbistan arasında çıkabilecek bir savaşı göze almıştır. Bu siyasetin etkisiyle, Sırbistan'a verdiği ültimatomun (23 Temmuz 1914) ardından I. Dünya Savaşı çıkmıştır.[1]
Yaşamı
Macaristan ve Moravya'da geniş toprakları bulunan Berchtold, yaptığı evlilikle de Avusturya-Macaristan'ın sayılı zenginleri arasına girdi. 1893'te diplomat oldu. Paris ve Londra'da görev yaptıktan sonra 1906'da büyükelçi olarak Rusya'ya gönderildi. Alois Lexa von Aehrenthal'ın ölümü üzerine, 19 Şubat 1912'de, gönülsüz olduğu halde dışişleri bakanlığını üstlendi. Çok geçmeden Genelkurmay Başkanı Franz Conrad von Hötzendorf'un etkisi altına girdiyse de, Arşidük Franz Ferdinand onun serüvenci çıkışlarını önledi. Berchtold, I. Balkan Savaşı (Ekim-Aralık 1912) başladığında, gerçekçilikten uzak bir tutumla toprak statükosunu korumaya çalıştı. Savaştan sonra da Sırbistan'ın bir koridorla Adriya Denizine ulaşmasına engel oldu. Bunun sonucu olarak Sırpların, Avusturya-Macaristan'a bağlı halkları da içine alacak bir Güney Slav devleti kurma yönündeki istekleriyle karşı karşıya geldi. İzlediği kararsız tutum Avusturya ile Sırbistan'daki gerginliğin tırmanmasına ve Bosnalı bir Sırp milliyetçisinin Arşidük Franz Ferdinand'ı 28 Haziran 1914'te Sarajevo'da (Saraybosna) öldürmesine yol açtı.
Öteden beri Sırbistan'a bir savaş açarak gözdağı vermeyi savunan Conrad von Hötzendorf'tan etkilenen Berchtold, bakanlar konseyinin onayıyla, ağır maddelerinden dolayı Sırp hükümetince reddedileceği önceden belli olan bir ültimatom verme kararı aldı. Avusturya-Macaristan'a koşulsuz destek sözü vermiş olan Almanya'yı bu girişimi konusunda bilgilendirirken, İtalya'ya hiç haber vermedi. Çünkü Roma'nın, durumu Petersburg'a bildireceğinden ve böylece Rusya'nın hemen Sırbistan'ın yanında harekete geçeceğinden korkuyordu. Bu daha önce ciddiye almamış olduğu bir olasılıktı. Savaşın patlak vermesinden sonra bu tutumu gerekçe gösteren İtalya, Avusturya-Macaristan'ın lehine tarafsız kalmak için toprak isteminde bulununca, Berchtold 13 Ocak 1915'te istifaya zorlandı.
Daha sonra sarayda üst düzeyde bir görev almasına rağmen, savaş boyunca önemli bir rol üstlenmedi.[2]
Kaynakça
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Alois Lexa von Aehrenthal |
Avusturya-Macaristan Dışişleri Bakanı 1912 - 1915 |
Sonra gelen: Stephan Burián |