Alois Lexa von Aehrenthal
(Kont) Alois Lexa von Aehrenthal (d. 27 Eylül 1854, Gross-Skal, Bohemya - ö. 17 Şubat 1912, Viyana), Avusturyalı diplomat, 1906-12 arasında ikili Avusturya-Macaristan monarşisinin dışişleri bakanı. 1908'de Macaristan'ın Bosna'yı ilhak etmesine önayak olarak uluslararası bir bunalımın patlak vermesine yol açmıştır.
1877'de Paris'te ateşe olarak imparatorluk dışişlerine giren Aehrenthal daha sonra Avusturya dışişleri balanlığında çalıştı. 1888'de Petersburg'a diplomatik danışman olarak atandı. 1895'ten başlayarak dört yıl Romanya'da, sonra da Rusya'da büyükelçi olarak görev yaptı. 1906'da Kont Agenor Gołuchowski'nin yerine imparatorluk saray nazırı ve dışişleri bakanlığına getirildi. Yerini aldığı bakanın çok ölçülü kişiliğine karşı oldukça saldırgan olan Aehrenthal imparatorluğun statükocu dış politikasını canlandırdı. Dış siyasetinin temeli Üçlü İttifak'a sarsılmaz bir bağlılık, İtalya ile dostça ilişkiler ve Balkanlar'da Sırp siyasetinin sıkı bir denetimiydi.
Rusya ile Avusturya arasında 1908 Eylül ayında yapılan Buchlau görüşmesinde, Avusturya dışişleri bakanı Aehrenthal'e göre, Rusya Avusturya'yı Bosna-Hersek'te, Rus dışişleri bakanı İzvolski'e göre ise, Avusturya Rusya'yı Boğazlar'da serbest bıraktı.[1] Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda kötü sonuçlar doğuracağından korktuğu Sırp Birliği hareketini dizginlemek amacıyla Bosna-Hersek'i ilhak etti. Aehrenthal'in Ekim 1908'de Bosna'nın ilhak edildiğini ilan etmesi Rusya'yla savaş tehlikesinin doğmasına yol açtı; Rus dışişleri bakanı İzvolskiy, Aehrenthal ile yaptığı görüşmelerde aldatılmış olduğuna inanıyordu. Sırpların Avusturya korkusu yeniden alevlendi ve Avusturya uluslararası düzeyde suçlamalara hedef oldu. Öte yandan Aehrenthal Rusya ve İtalya'ya karşı bir durdurma savaşının açılması yolundaki önerilere sürekli olarak karşı çıktı; Avusturya'nın kağıt üstünde müttefiki olan İtalya'nın Libya üzerindeki emperyalist emellerine destek olarak (1911) bu ülkeyle yeniden iyi ilişkiler kurmaya çalıştı.
İzlediği dış politikanın genelde iddialı olan çizgisi, Almanya ile ilişkilerin de soğumasına yol açtı.
Kaynakça
- ↑ Oral Sander, Siyasi Tarih İlkçağlardan 1918'e, İmge Kitabevi, 16. Baskı, Eylül 2007. ISBN 978-975-533-043-3.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Agenor Maria Adam Gołuchowski |
Avusturya-Macaristan Dışişleri Bakanı 1906 - 1912 |
Sonra gelen: Leopold Berchtold |