Sergey Malov
| Sergey Malov | |
|---|---|
| Doğum |
28 Ocak 1880 Kazan, Rusya İmparatorluğu |
| Ölüm |
6 Eylül 1957 Leningrad, SSCB |
| Vatandaşlığı | SSCB |
| Milliyeti | Rus |
| Dalı | Dil bilimi, Doğu bilimi, Türkoloji |
Sergey Yefimoviç Malov (Rusça: Сергей Ефимович Малов) (d. 28 Ocak 1880, Kazan, Rusya İmparatorluğu - ö. 6 Eylül 1957, Leningrad, SSCB), Rus dil bilimci, Doğu bilimci, Türkolog, SSCB Bilimler Akademisi muhabir üyesi. Türk dilleri uzmanı.
Hayatı
Kazan İlahiyat Akademisi'nde, Petersburg Üniversitesi'nin Doğu Dilleri Bölümü'nde okudu. Arap, Fars ve Türk dilleri alanında uzman olarak yetişti.
Bir süre Çin'de yaşadı ve Türk halklarının (Uygurların, Salarların, Sartların, Kırgızların) dillerini ve geleneklerini araştırdı. Folklor, etnografya alanında bolca malzeme derledi, değerli yazma eserler topladı (daha sonra W. Radlof'la beraber yayımlatacağı Orta Çağ Budist Uygur edebiyatının en önemli eseri olan Altun Yaruk da bunların arasındadır).
1917 yılında Malov Kazan Üniversitesi'nde profesörlüğe yükseldi ve üniversitenin Nümismatik Koleksiyonu Müdürü oldu.
1922 yılında Sankt-Petersburg'a (o yıllarda Petrograd) döndü. Burada üniversitede, müzelerde, Bilimler Akademisi'nin Doğu Bilimleri ve Dil Bilimi Enstitülerinde çalıştı.
1939 yılında SSCB Bilimler Akademisi muhabir üyeliğine seçildi. II. Dünya Savaşı yıllarında Kazakistan'da Kazak Üniversitesi'nde ve Pedagoji Enstitü'de çalıştı.
Bilimsel yönü
Malov yaşayan ve ölü Türk dilleri uzmanı olarak büyük ün kazanmıştır. Türk halklarının diline, folkloruna, tarihine ve etnografyasına ilişkin olarak 170 kadar eserin müellifidir. Türk dillerinden bazılarını bilimsel açıdan tanımlayan ilk kişidir. Tarih içinde kendilerine özgü bir alfabeleri bulunmayan SSCB halklarından bazılarının alfabelerinin ve imla kurallarının belirlenmesine büyük katkıda bulunmuştur. Çeşitli ansiklopediler, sözlükler ve kılavuzların hazılanmasına da katkıda bulunmuştur.
Eserleri
- Sutra zalotogo bleska, Sankt-Petersburg, 1917 (sovm. Radlovim) * Altun Yaruk, Sankt-Petersburg, 1917 (Radlof'la ortak çalışma).
- Zametki po karakalpakskomu yaziku, Turstukul, 1932 * Karakalpak Diline İlişkin Notlar, Turstukul, 1932.
- Pamyatniki drevnetyurkskoy pismennosti. Teksti i issledovaniya, M.-L., 1951 * Eski Türk Yazıtları. Metinler ve İnceleme, Moskova-Leningrad, 1951.
- Yeniseyskaya pismennost tyurkov. Teksti i issledovaniya, M.-L., 1952 * Yenisey Türk Yazıtları. Metinler ve İnceleme, Moskova-Leningrad, 1952.
- Uygurskiy yazik. Hamiyskoe narechie. Teksti, perevod, slovar, Frunze, 1956 * Uygurca. Hamiy Diyalekti. Metinler, Çeviri, Sözlük, Frunze, 1956.
- Yazik jeltih uygurov. Slovar i grammatika, Alma-Ata, 1957 * Sarı Uygurların Dili. Sözlük ve Gramer, Almatı, 1957.
- Pamyatniki drevnetyurkskoy pismennosti Mongolii i Kirgizii, M.-L., 1959 * Moğolistan ve Kırgızistan'da Eski Türk Yazıtları, Moskova-Leningrad, 1959.
- Uygurskie narechiya Sinczyana. Teksti, perevod, slovar, Moskova, 1961 * Uygurcanın Sincan Diyalektleri. Metinler, Çeviri, Sözlük, Moskova, 1961.
- Zametki o karakalpakskom yazike, Nukus, 1966 * Karakalpakçaya İlişkin Notlar, Nukus, 1966.
- Yazik jeltih uygurov. Teksti i perevod, Moskova, 1967 * Sarı Uygurların Dili. Metinler ve Çeviri, Moskova, 1967.