Manolo
_Goya_lou.jpg)
Manololar (İspanyolca, kısaltılmış olarak majo, kadınlar için maja), on dokuzuncu yüzyılın başlarından itibaren Madrid sanat dünyası içerisinde yer alan, katıksız ve kibar Kastilya aksanıyla İspanyolca konuşan, özenli kıyafetleri ile dikkat çeken insanlara verilen isimdir. Manoloların kadınlarına maya (maja), erkeklerine ise majo denmektedir.[1] Manolo kelimesi İspanyolca bir isim olan "Manuel"'in değiştirilmesi sonucunda oluşturulmuştur. Genellikle toplumun alt tabakalarından gelmelerine rağmen tarz sahibi, enerji dolu, her zaman iyi göründüklerine emin olan insanlardı.[2] Kendilerini aristokrat gibi göstermek için büyük çaba harcayan manoloları bir süre sonra gerçek aristokratlar da taklit etmeye başladılar.[2] Fransa'nın İspanya büyükelçisi J.-F. de Bourgoing gezi notlarına 1788 yılında mayalarla ilgili şunları yazdı:
| “ | Öte yandan mayalar küstahlık içinde gibiydiler. Tutumlarındaki hovardalık davranışlarından, hareketlerinden ve ifadelerinden belli oluyordu. Bu insanlar hafifmeşrep görünüyorlardı. Açık saçık kıyafetlere büründüklerinde beğeninin yaratacağı her türlü sıfat onlara yakıştırılabilirdi. Fakat, onları izleyen herhangi biri, mayalardan birine pek de özenli olmayan bir teklifle gitmeye kalkarsa (örneğin seks), bu isteğini sanki bir rahibeye iletmiş gibi tepki görürdü. Onların bu yapmacık arsız tavırları dokunaklı bir cazibeden öte değildi.[3][4] | ” |
Romantizm akımının Avrupa'ya yayılmasının ardından popüler olacak olan oryantalizmin cinsiyetçi ve ırkçı bakış açısına karşılık mayaların sanatta kullanılması sadece erotik bulunuyordu.[5]
İspanyol aristokrat kadınları da maya kılığına girmekten hoşlanıyorlardı.[6] On dokuzuncu yüzyıla ait bu alt kültürün, kıyafet ve yaşam stilinin zengin İspanyol kadınlarınca taklit edilmesine mayayizm dendi.[7] Bu kadınların eşleri de majo kılığında resmedildiler. Fakat erkekler eşlerine göre daha özgür olduklarından konuya daha az ilgi gösteriyorlardı. Mayalar, İspanyol kadınlarının on sekizinci yüzyıldaki özgürlük mücadelelerinde kullandıkları araçlardan biri oldu. Bu savaşlarında kadınlar kendilerini engellemeden daha özgürce konuşmaya, ilgilendikleri konular hakkında tartışmaya, eski adetleri ve düşünce tarzlarını yıkmaya başladılar. Örneğin, eteğin ayakkabıları örtmesi ve kadın ayakkabılarının görünmemesi kuralı bu dönemde yıkıldı. İspanyol ressam Francisco Goya da yaptığı portrelerde kadınları daha kısa etek boyuyla çizdi. Mayayizm, aristokrasi ile yerleşmiş olan sabit fikirlerin ve ahlakçı tabuların yıkılmasında büyük rol oynadı.[5]
Galeri
La Cometa, Francisco Goya
Giyinik Maya, Francisco Goya
Çıplak Maya, Francisco Goya
Alba Düşesi, Francisco Goya
Kaynaklar
- Crow, Thomas. The Tensions of Enlightenment: Goya. Nineteenth Century Art: A Critical History, Hazırlayan: Stephen Eisenman, Thomas Crow ve John Goodman, London: Thames and Hudson, 1994.
- Hagen, Rose-Marie; Hagen, Rainer (2003), Francisco Goya, Almanya: Taschen, ISBN 3-8228-1823-2
- Mahon, Alice (2005), Eroticism & Art, Oxford University Press, ISBN 0-19-280187-2
Notlar
- ↑ Farthing, Stephen. Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Resim. Caretta Yayıncılık. Sayfa 260. ISBN 975-92722-9-6
- 1 2 Crow, sayfa 83.
- ↑ Crow, sayfa 83-84.
- ↑ Mahon 2005, s. 43
- 1 2 Crow, sayfa 84.
- ↑ Hagen & Hagen 2003, s. 45
- ↑ Mahon 2005, s. 42