Yapay sapma
Yapay sapma ya da deviasyon[1]; bir pusulada yerel, yapay manyetik alanlar (metal malzemeler, elektrikli cihazlar vs.) nedeniyle meydana gelen sapma. Dünya'nın manyetik alanından kaynaklanan doğal sapma (varyasyon) ile birlikte hesaplanarak, gerçek kuzeyin bulunmasında kullanılır. Yapay sapma eğer manyetik kuzeyin doğusunda ise E, batısında ise W işareti ile gösterilir.
Pusulaların kuzey iğnesi (yapay sapma hesaba katılmadığında) manyetik kuzeyi işaret eder.[2] Hava taşıtlarında kullanılan pusulaları etkileyen ve mıknatıs, motor, telsiz gibi cihazlardan kaynaklanan yapay sapmaların bileşkesi hesaplanarak bir sapma kartına işlenir.[2] Bu karttaki deviasyon bilgileri kullanılarak pusula başından manyetik baş veya tam tersi hesaplanır.
Taşıtın seyahat ettiği istikamete göre deviasyon miktarı değişir.[3] Taşıtın yarattığı yapay sapma miktarı taşıtın boylamasına ekseni ile paralel ise deviasyon yoktur, yani 0'a eşittir.[3]
Galeri
-
Bir pusula dolabı. Pusula dolabındaki gözlere küçük mıknatıslar değişik kombinasyonlarda konularak geminin yarattığı yapay manyetik alan nedeniyle pusulada meydana gelen deviasyon hatası giderilmeye çalışılır.
Kaynakça
- Pooley, Dorothy, ve David Robson. The Air Pilot's Manual 3: Air Navigation. 6. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2010.
Ayrıca bakınız
- Doğal sapma (varyasyon)
- Rota (track veya course)