Marie Smith Jones

Marie Smith Jones (14 Mayıs 1918 - 21 Ocak 2008), kendi ana dilinde Udach’ Kuqax*a’a’ch’, Alaska'da Eyak dilini konuşan ve hayatta olan son kişi idi.[1] Smith aynı zamanda kabilesinin, sadece Eyak atalarına sahip olan son üyesi ve reisi idi. Adının anlamını "insanları uzaktan çağıran ses" şeklinde çevirmiştir.[2]

Marie Smith Jones bir müddet, neredeyse yok olmuş kabilesinin geleneksel yaşam stili ile yetişti. 12 yaşında bir çocukken balık yetiştiricilerinden birinde çalışmak zorunda kaldı. 15 yaşına geldiğinde, birkaç düzine üyeden oluşan kabilesi ABD'de son kabilelerden biri olarak tanındı.

ABD makamları Eyak bölgesinde daha fazla kabile yaşadığını tespit ettiklerinde, Cordova'ya gelmiş Kızılderilileri, Aleutları ve İnuitleri kabile toplantısına soktular. Eyaklar böylece kendi bölgelerinde küçük bir azınlık haline geldiler. Varılan uzlaşma gereği Eyak Nehri'nde ormancılık başladığında, Marie Smith meclis üyesi olarak buna karşı koymayı denedi. Ancak kabile meclisi, Eyak Nehri'nin kültürel artefaktı İle ilgilenmiyordu. Böylece kültür kayboldu.

Jones, 5 Mayıs 1948'de bir balıkçı olan William F. Smith ile evlenir. Olan 9 çocuğuna Eyak dilini öğretmez. Jones 70'li yılların başında Alaska Anchorage'de yaşayan çocuklarına yakın olmak için oraya taşınır. Böylece Eyak dilinin kaydı tutulabilmiştir, dilbilimci Michael Krauss ile çalışarak dilinin gramerini ve sözlüğünü derleyebilmiştir.[3]

Kız kardeşi Sophia'nın 1993 yılında ölümünden sonra son konuşan kişi olarak kendini Eyak dilinin korunmasına verir. Bundan sonra Jones, politik bir öneme gelir, ve Birleşik Milletlerde oniki tartışmada konuşur ve barış ve yerli diller hakkında yayımlar yapar. Ayrıca çevresel yerli yayımlarında da etkili olur.[1] 2000 yılından 2005'e kadar, dili öğrenmek için imkân veren Eyak Dil Projesinde çalışır.

Jones hayatının erken dönemlerinde alkol bağımlısı olmuştur, fakat 50'lerin başında bağımlılıktan kurtulmuştur.[1] Ölümüne kadar oldukça sigara içen biri olarak tanınmıştır.[4] 2008 Ocak ayında doğal nedenlerden 89 yaşındayken Anchorage'daki evinde ölmüştür.[1] Hayatı hakkında bir film çekilmiştir.

Film

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 Mary Pemberton, "Last full-blooded Eyak and fluent speaker of Native language dies", Associated Press (Anchorage Daily News), January 22, 2008.
  2. Elizabeth Kolbert, "Last Words", The New Yorker, June 6, 2005.
  3. "How Do You Learn a Dead Language?", Christine Cyr, Slate, Jan. 28, 2008
  4. "Last Alaska language speaker dies", BBC News, January 24, 2008.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/7/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.