Maurits (Oranje Prensi)
Maurits, tam adı Oranje Prensi, Nassau Kontu Maurits, Felemenkçe Maurits, Prins van Oranje, Graaf van Nassau (d. 13 Kasım 1567, Dillenburg, Nassau - ö. 23 Nisan 1625, Lahey), 1585-1625 arasında Felemenk Cumhuriyeti stadhouder'i (vali). Felemenk ordusunu yeniden düzenleyerek Avrupa'nın en modern ordusu haline gelmiştir.
Yaşamı
Felemenk Cumhuriyeti stadhouder'i I. Willem (Sessiz Willem) ile Saksonyalı Anne'ın oğluydu. Babasının öldürülmesi üzerine, Leiden Üniversitesi'nde sürdürdüğü öğrenimini yarıda bırakarak, stadhouder oldu. Bir süre önce Felemenk'te İspanyol yönetimine karşı bir ayaklanma başlamış ve İngiltere Felemenk'e yardım için Leicester kontu komutasındaki bir orduyu bölgeye göndermişti. Maurits göreve başladıktan hemen sonra Holland eyaleti hukuk danışmanı (landsadvocaat) Johan von Oldenbarnevelt ve Friesland valisi Willem Lodewijk'le işbirliği yaparak güçlü bir yönetim kurdu. Yeni yönetimde iç ve dış işlerin denetimi Oldenbarnevelt'e bırakıldı. Askeri konuların sorumluluğunu üstlenen Maurits ise, başkomutan unvanını alarak orduyu yeniden düzenlemek için çalışmalara girişti.
Maurits'in orduyu güçlendirme yolundaki çabaları ilk ürünlerini 1590'larda vermeye başladı. Bu tarihte kuzeydeki İspanyol kuvvetlerine karşı bir saldırı başlatan Maurits, Breda ve öteki düşman kalelerini birbiri ardına ele geçirdi. Ama aynı başarıyı güneyde sürdüremedi. Flandre'ı ele geçirmek için başlattığı saldırı, 1601'de Nieuwpoort'ta kazandığı zafere karşın, başarısızlıkla sonuçlandı. Nieuwpoort'tan sonra geri çekilmeye başlayan Maurits, İspanya ile önce bir ateşkes (1607), daha sonra da 12 yıllık bir barış antlaşması imzalamak zorunda kaldı. Böylece bağımsızlık mücadelesi kesintiye uğramış oldu ve Felemenk'in bölünmüşlüğü sürdü.
Maurits ve Oldenbarnevelt'in savaş sırasında bozulmaya başlayan ilişkileri, barış antlaşmasından sonra daha da gerginleşti. Maurits, Oldenbarnevelt'in İspanya ile barış yapma kaygısından dolayı Felemenk'in bağımsızlığını feda etmesinden, Oldenbarnevelt ise Maurits'in iktidarı tümüyle ele geçirmesinden korkuyordu. Oldenbarnevelt, katı Kalvencilerin tersine dinsel hoşgörüyü savunan ılımlı Protestanların savunuculuğunu üstlenirken, Maurits açıkça katı Kalvencileri desteklemeye başladı. İki lider arasındaki bu çatışma Oldenbarnevelt'in 1617'de paralı asker toplamaya başlamasıyla doruğuna ulaştı. Bu olay üzerine Maurits hemen Güney Hollanda'daki Brill'e giderek asker toplamayı yasakladı. Ardından, yerel yönetimlere yapılan atamaları onaylama yetkisini kullanarak muhaliflerinin oluşturdukları meclisleri dağıttı. 1618 yazında bütün paralı askerleri görevden uzaklaştırdıktan sonra, 29 Ağustos 1618'de Oldenbarnevelt'i tutuklattı. Oldenbarnevelt 13 Mayıs 1619'da idam edildi.
Maurits, bu zaferin ardından, katı Kalvencilerle olan ittifakını güçlendirerek, Oranje hanedanı yanlısı siyasal bir hareket oluşturdu. 1621'de, İspanya ile yaptığı 12 yıllık barış antlaşmasının sona erdiğini açıkladı. Ama, Habsburg tehdidi karşısında Katolik Fransa'yla ittifak kurmak zorunda kaldı. 1625'te, ölümünden kısa bir süre önce, İspanyollar Breda'yı geri aldılar.[1]