Mehmet Vehib Kaçı

Mehmed Vehib Paşa
Doğum 1877
Yanya, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 1940 (62-63 yaşlarında)
İstanbul, Türkiye
Bağlılığı Osmanlı İmparatorluğu
Hizmet yılları 1897-1920
Rütbesi Ferik
Komuta ettiği Mekteb-i Harbiye Komutanlığı, Yanya Müstahkem Mevki Komutanlığı, 22. Fırka, 15. Kolordu, 3. Ordu
Savaşları/Çatışmaları I. Balkan Savaşı
I. Dünya Savaşı
3. Ordu Kumandanı Mehmed Vehib Paşa, yanında doktor Salim Bey ve Erkân-ı Harb Miralay Hüsrev Bey

Mehmed Vehib Paşa veya Mehmet Vehib Kaçı (1877, Yanya - 1940, İstanbul), Türk asker, Osmanlı generali. Mehmet Esat Bülkat'ın küçük kardeşi ve Kâzım Taşkent'in amcasıdır.

Yaşamı

Taşkent'ten Yanya'ya göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Kendisi bir Arnavuttu.[1] Babası Yanya belediye başkanlarından Mehmet Emin Efendi'dir.

1897 yılında Mühendishane-i Berr-i Hümayun'nu (İstihkâm, Top.1313-c-1), 17 Ocak 1900 tarihinde kurmay yüzbaşı olarak Erkânı Harbiye Mektebi (52. sınıfı)'ni bitirdi ve Yemen'de bulunan 4. Ordu'ya verildi. Orada İmam Yahya'nın isyanına karşı mücadele etti.

10 Temmuz 1908 tarihinde İkinci Meşrutiyet, Manastır'da sonradan "Hürriyet" adı verilen meydanda Harp Okulu Komutanı Vehip Bey'in Ya Kanun-ı Esasi, ya ölüm! diye haykırdığı nutkuyla ilan edildi.[2]

31 Mart Vakası'ndan sonra İstanbul'da Harbiye Nezareti'ne atandı. 1909 yılında Mahmud Şevket Paşa Harbiye Nazırı olunca Mekteb-i Harbiye Komutanlığına getirildi; 1912 yılına kadar bu önemli göreve devam etti.[3]

Askerî yaşamı

Vehip Bey, Yanya Savunması sonrasında Yunan General Aleksandros Sutsos ile (1913)

Birinci Balkan Savaşı

1912 yılında Yanya Müstahkem Mevki Komutanlığı'na atandı. 20 Şubat 1913 tarihine kadar Yanya Kalesi'nin Yunan saldırılarına karşı savundu. Kalenin teslim protokolünü İoannis Metaksas ile görüşerek yaptı. Atina'ya götürülerek dokuz ay süre ile esir tutuldu.

Esaretten dönüşünde Hicaz'daki 22. Fırka komutanlığına atandı.

Birinci Dünya Savaşı

Çanakkale

5. Ordu'nun emrinde 15. Kolordu komutanlığı yaptı. 3. Fırka ile Kumkale ve Yeniköy'ü, 11. Fırka ile Beşige'yi savundu. 8. Fırka'yı ağabeyi Esad Paşa'nın emrine verdi.

Kafkasya

1916 yılı Şubat ayında Mahmud Kamil Paşa'nın yerine 3. Ordu komutanlığına getirildi. 24 Şubat'ta Trabzon,14 Mart'ta Hopa'yı(Rus karargahı olarak kullanılan Çapanlar Malikanesi olmak üzere), 26 Mart'ta Batum'u aldı.

Mondros Mütarekesinin imzalanması üzerine İstanbul'a döndü. Enver, Talat ve Cemal'in iltica etmelerinden sonra kurulan hükûmet vekiller heyeti kararıyla diğer 62 kişiyle birlikte Bekirağa Bölüğü'ne hapsedildi. Tahliye edildikten sonra yine arandığından dolayı İtalya'ya gitti. Almanya, Romanya, Yunanistan ve Mısır'da bulundu.

Vatandaşlıktan çıkarılması

Avrupa'da kalarak, Kurtuluş Savaşı'na katılmadı. Yurt dışındaki muhalefet gruplarıyla olan yakınlığı yüzünden vatandaşlıktan çıkarıldı. Ömrünün son 22 yılını Türkiye dışında geçirdi.[4]

İtalya-Habeşistan Savaşı

II. İtalya-Habeşistan Savaşında Habeş ordusunun askerî danışmanlığını yaptı. Savaşın kaybedilmesinden sonra yurda döndü. İstanbul'da hayatını kaybetti. Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.

Kaynakça

  1. ↑ Vehip Paşa «Ben bir buçuk yıldır Kafkas cephesi kumandanıyım. Kafkasyalıları tetkik ettim öğrendim. Siz Kafkasyalılar da, biz Arnavutlar gibi temizliği seviyorsunuz. Bu pis Türk neferlerini, hem de bu kılıkta Kafkasya'ya sokamam.» diyor., Naki Keykurun, Azerbaycan İstiklâl Mücadelesinin Hatıraları, Azerbaycan Gençlik Derneği, 1964, p. 64.
  2. ↑ Sadık Albayrak, Demokrasi Yolunda Siyasi Kavgalar: Ya Kanuni Esasi Ya Ölüm, Yenişafak Gazetesi,
  3. ↑ Kaçı Vehip Paşa, Kimkimdir.gen.tr sitesi, Erişim tarihi:16.05.012
  4. ↑ Abdullah İlgazi, Mustafa Bıyıklı, "Mehmet Vehip (Kaçi) Paşa'nın Çanakkale Muharebelerindeki Yeri ve Önemi", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi Cilt XXVIII / Mart 2012 / Sayı 82, s. 97.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Mehmet Vehib Kaçı ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

This article is issued from Vikipedi - version of the 5/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.