Mehmet Seyit Bey

Mehmet Seyit Bey
Türkiye Adalet Bakanı
Görev süresi
30 Ekim 1923 - 6 Mart 1924
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Kendisi
Yerine gelen Mustafa Necati Uğural
TBMM Adliye Vekili
Görev süresi
14 Ağustos 1923 - 27 Ekim 1923
TBMM Reisi Mustafa Kemal Atatürk
Yerine geldiği Ahmet Rifat Çalık
Yerine gelen Kendisi
Türkiye Büyük Millet Meclisi
2. dönem milletvekili
Seçim Bölgesi 1923 – İzmir
Kişisel bilgiler
Doğum 1873
İzmir, Osmanlı Devleti
Ölüm 8 Mart 1925 (52 yaşında)
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1925)

Seyit Bey (1873, İzmir - 8 Mart 1925, İstanbul) Osmanlı Meclis-i Mebusanı 1., 2., 3. Dönem İzmir ve 22 Ekim 1916'da Ayan Azalığı, II. Dönem İzmir Milletvekili ile V. İcra Vekilleri Heyeti ve 1. TC Hükûmeti'nde Adalet Bakanlığı yapmış, Hilafet'in kaldırılmasında kilit bir rol oynamış din ve siyaset adamı ve yazardır.

1873'de İzmir'de doğmuştur. Medrese eğitimini takiben, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olmuş, aynı üniversitede fıkıh dersleri vermeye başlamıştır. Osmanlı Meclisi Mebusan'ına iki dönem İzmir mebusu seçilmiştir. Cumhuriyet'in ilanıyla eşzamanlı TBMM 2. Dönem'de de İzmir milletvekili olmuş, kurulan kabinede Adliye Vekili olarak yer almıştır.

3 Mart 1924'de, 1. İnönü Hükümeti'nin son günlerinde Meclis'te Hilafet'in kaldırılmasına dönük, "Hilafetin Mahiyet-i Şeriyyesi" konulu, günümüzde de tarihi addedilen bir uzunca konuşma yapmış ve karar alınmıştır. Milletvekili Kamil Miras'ın daha sonra İstiklal Mahkemesi'nde metnin hazırlanmasında payı bulunduğu ifadesi, konuşmasının muhtemelen bir ekip çalışmasının ürünü olduğuna işaret etmektedir. Meclis oturumunda İsmet İnönü'nün "Halife Türkiye'nin itibarıdır" yaklaşımıyla hilafetin kaldırılmasına karşı çıkmış olması da, günümüzden geriye bakıldığında, bir taktik hamlesi olabilir. Seyit Bey, bu konuşmada milli hakimiyet ilkesinden hareketle, hilafetin kaldırılmasının İslam dini açısından bir mahsur taşımayacağını savunmuş ve meclisteki muhalefeti de büyük ölçüde ikna etmiştir. Bu belirleyici konuşmanın neticesinde Meclis hilafeti ilga etmiştir.

1924 Anayasası'nın hazırlanmasında da önemli rol oynayan Seyit Bey, daha sonra dile getirdiği bazı teklifler nedeniyle gözden düşmüş, ve baskı altında bakanlık makamından ayrılmak zorunda kalmıştır. Bunun üzerine akademisyenliğe geri dönmüştür[1].

Ertesi yıl, 8 Mart 1925'de İstanbul'da vefat etti. II. Mahmut Türbesi'nde gömülüdür.

Eserleri

Notlar ve Kaynaklar

Siyasi görevi
Önce gelen:
Kendisi
Türkiye Adalet Bakanı
30 Ekim 1923 - 6 Mart 1924
Sonra gelen:
Mustafa Necati Uğural
Önce gelen:
Ahmet Rifat Çalık
TBMM Adliye Vekili
14 Ağustos 1923 - 27 Ekim 1923
Sonra gelen:
Kendisi
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/10/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.