Mieczysław Moczar
Mieczysław Moczar, lakabı Mietek, asıl adı Mikolaj Demko (d. 25 Aralık 1913, Łódź - ö. 1 Kasım 1986, Varşova, Polonya), II. Dünya Savaşı sırasında Polonya'daki yeraltı direniş hareketinin önderleri arasında yer alan ve Alman gizli polisine karşı verdiği başarılı mücadeleyle tanınan Polonyalı komünist önder.
1937'de Polonya Komünist Partisi'ne üye oldu. Polonya'nın birçok bölgesinde parti görevlisi olarak örgütlenme çalışmalarında bulundu. 1939'da Polonya'yı işgal eden Almanlara karşı verilen Varşova Savaşı'na katıldı, Alman düşmanı hareketlerden birinin başına geçti ve Polonya İşçi Partisi'ne girdi.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra güvenlik hizmetlerinde önemli görevler aldı; 1944-48 arasında Sovyet işgali sırasında, antikomünist yeraltı hareketiyle mücadele eden gizli polisin etkinliklerine yön verdi. 1947 seçimleri öncesinde bağımsız Köylü Partisi üyelerine uygulanan baskılardan doğrudan Moczar'ın sorumlu olduğu ileri sürüldü. 1956'da Devlet tarım işletmeleri bakanlığına, 1956-64 arasında İçişleri bakan yardımcılığına, 1964-68 arasında İçişleri bakanlığına, 1956'da Polonya Birleşik İşçi Partisi Merkez Komite üyeliğine, 1966-71 arasında Polonya Birleşik İşçi Partisi Merkez Komite sekreterliğine getirildi.
İçişleri bakanlığı görevini yürüttüğü 1964-68 arasında gizli polisin ve ordunun iç güvenlikten sorumlu birimlerinin çalışmalarını yönlendirdi. Stalinciliğe bağlı ve Władysław Gomułka'ya muhalif milliyetçilerin lideri durumundaydı. 1968 bunalımından yararlanarak, Yahudiler'e ve liberallere karşı çetin bir kampanya açtı. 1970’te Gomulka’yı devirip Edward Gierek’i parti genel sekreterliğine getiren komplo içinde yer aldı.Devlet Konseyi (1969-76) ve Siyasi Büro üyesi (1970-71) olarak izlediği siyaset, Edward Gierek'i tedirgin etti ve görevlerinden uzaklaştırıldı; Aralık 1970'te yiyecek fiyatlarındaki artışları protesto etmek için başlatılan sokak gösterilerini ve grevleri bastırmada gösterdiği sertlik nedeniyle, Haziran 1971'de Polonya Birleşik İşçi Partisi'nden çıkarıldı.[1]
Siyasal rakibi Edward Gierek'in 1980'de iktidardan uzaklaştırılması ve bağımsız Dayanışma Sendikası'nın giderek güçlenmesiyle birlikte, Yüksek Denetleme Kurulu'nun başkanı ve milliyetçi bir kişi olarak tanınmasının verdiği saygınlıktan yararlanarak, eskisi kadar olmasa da yeniden güçlü bir konuma geldi. Ama ilerleyen yaşı nedeniyle 1983'te Yüksek Denetleme Kurulu'ndaki görevinden alındı.
Kasım 1980'de ZBoWiD (1960'tan başlayarak yeniden örgütlendiği Eski Muharipler Derneği) balkanlığına yeniden getirildi.
Kaynakça
Dış bağlantılar
-
Wikimedia Commons'ta Mieczysław Moczar ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.