Millet Caddesi
| Millet Caddesi | |
|---|---|
 | |
| Konum | İstanbul |
| Aralık | Aksaray-Topkapı |
| Uzunluk | 2.75 km |
| Trafik | Araç, tramvay ve yaya |
Millet Caddesi (resmî adıyla Turgut Özal Millet Caddesi), İstanbul, Fatih İlçesi'nde, Aksaray kavşağından başlayıp kuzeybatıya, İstanbul Surları'nın Topkapı noktasına kadar uzanan ana ulaşım arteri.
Güzergâh
Laleli yönünden gelen Ordu Caddesi, Aksaray'ın merkezinde alt ve üst geçitlerin bir trafik kavşağı meydana getirdiği yerde, Murad Paşa Camii'nin önünde ikiye ayrılır. Yukarıda, daha kuzeye doğru giden cadde Vatan Caddesi'dir. Onun altında, güneyinde kalan cadde ise Millet Caddesi olarak bilinen, ancak günümüzdeki resmî adı Turgut Özal Caddesi olan yoldur.
Millet Caddesi, batıya doğru, Haseki Hastanesi'nin bulunduğu yöreyi solunda bırakarak, Fındıkzade ve Çapa semtlerinden geçerek, Çapa Tıp Fakültesi binalarını sağına, Şehremini'yi soluna alarak dümdüz Topkapı'ya uzanır. Surların Top Kapısı'nın birkaç yüz metre altında (güneyinde) iki burç arasından D-100 Karayolu'na ulaşır. Millet Caddesi, şehrin suriçi kesimini Trakya ve Anadolu'ya bağlayan anayollardan biri ve önemli bir trafik akış arteridir.
Tarihçe
Günümüzde yaygın adıyla Millet Caddesi olarak bilinen bu yolun, İstanbul'un en eski güzergâhlarından biri olduğu, hatta bazı bölümlerinde Bizans'ın ünlü Mese'siyle çakıştığı sanılmaktadır. Top Kapısı, Bizans döneminde, ama özellikle Osmanlı döneminde şehrin ana giriş kapılarından biri olduğundan, bu yol her dönem önemini korumuştur.
Yola Millet Caddesi adı Cumhuriyet'in ilanı'ndan sonra verilmiştir. 1880'lere ait haritalarda Aksaray'dan başlayarak, bugünkü bitiş noktasının biraz kuzeyinde, Top Kapısı'nda sona eren bu yolun adı Topkapı Caddesi'dir. Topkapı Caddesi, surlara yaklaşırken Şehremini semti yakınlarında bir dirsek çizerek kuzeye doğru sapar ve Top Kapısı'ndan sur dışına ulaşırdı. O dönemlerin atlı tramvayları bu yolu izlerdi. Bu yüzden, 1918 tarihli Necip Bey haritasında, Topkapı Caddesi'nin Gureba Hastanesi'ni geçtikten sonra, Şehremini Caddesi adını almakta, daha sonra bir dirsekle yukarı kıvrıldığı ve sur kapısına ulaştığı bölüm ise Tramvay Caddesi olarak adlandırılmaktadır. Cumhuriyet'in ilanı'ndan sonra, yolun Şehremini kavşağından kuzeye doğru giden "Tramvay Caddesi" bölümü yine Topkapı Caddesi diye adlandırılırken, Aksaray'dan Şehremini kavşağına kadarki bölümü Millet Caddesi olmuştur.
Millet Caddesi, 1956-1959 Adnan Menderes'in İstanbul'da gerçekleştirdiği imar faaliyetleri döneminde Vatan Caddesi ile birlikte bütünüyle yeniden düzenlenmiş, çevresi istimlak edilip açılarak genişletilmiş ve asfaltlanmıştır. Bu dönemin imar anlayışına ve dümdüz geniş bulvarlar açma hevesine uygun olarak yolun güzergâhı Tramvay Caddesi (Topkapı Caddesi) kavşağından itibaren değiştirilmiş; eskiden burada dirsek yaparak yukarı, kuzeye doğru çıkıp Top Kapısı'na kavuşan yol düz bir çizgi olarak surlara doğru uzatılmış ve bu noktada sur kalıntıları yıkılarak eski surun iki burcu arasından Londra Asfaltı'na (D-100 Karayolu) bağlanmıştır. Böylece surların Top Kapısı, Millet Caddesi'nin suru deldiği noktanın birkaç yüz metre kuzeyinde kalmıştır.
1950'lerin ortalarında inşaatı başlayan yolun güzergâhı üzerinde İstanbul'un eski semtleri bulunduğundan, çevresini açma ve yolu genişletme çalışmaları sırasında birçok eski eser yok olmuş, yerinden taşınmış veya yıkılmıştır. Millet Caddesi 1959'da bitmiş ve çok kısa sürede iki yanı apartmanlarla dolmuş ve yoğun bir yapılaşmaya sahne olmuştur. Günümüzde, İstanbul'un suriçi kesiminin tarafiğin en yoğun olduğu anacaddelerinden biri olan Millet Caddesi'nin üzerinde pek çok turistik otel bulunmaktadır.
1992'den hizmete giren Zeytinburnu-Kabataş tramvay hattı (T1 Hattı) Millet Caddesi'nden geçer. Caddenin genişliği 50 metre, tam ortasındaki tramvay yolunun ise 8 m'dir.