Mese (Konstantinopolis)

Sol üstte Mese'yi gösteren İstanbul'un törensel ve yönetimsel kalbinin haritası

'Mese' (Yunanca: ἡ Μέση [Ὀδός], lit. "Orta [Cadde]") Konstantinopolis (Bugün İstanbul, Türkiye) şehrinin ana yolu ve Bizans İmparatorluğu'nda kullanılan protokol yoludur. Eski yol, Osmanlı Devleti'nde ve günümüzde Divanyolu Caddesi olmuştur.

Tanım

Mese, Milyon taşı ile başlar, Aya Sofya'ya yanaşır, batı yönüne doğru dümdüz devam eder. Hipodrom, Lausus and Antiochos'un saraylarını geçer ve sonra yaklaşık 600 metre sonra şehrin iki senatosunun bulunduğu oval biçimli Forum Kostantin'e ulaşır. Caddenin bu uzantısı Regia (ἡ Ῥηγία, "İmparatorluk yolu") olarak da bilinir ve Büyük Saray ile "Augustaion" meydanından başlayıp şehrin kurucusunun forumuna devam eden törensel güzergâhtır.

O noktadan sonra cadde, Theodosius Forumu'na (Boğa Forumu (Forum tauri) olarak da bilinir) devam eder. Bu uzantının, yaklaşık olarak ortalarında, Makros Embolos isimli büyük bir alışveriş yolu, Mese yoluna birleşir. Bu iki yolun kavşağında Anemodoulion ("Rüzgârların Hizmetkârı") olarak bilinen bir tetrapylon bulunur.

Theodosius Forum'unu çok az geçtikten sonra, cadde, Capitolium'da iki kola ayrılır: bir kol kuzeybatıya, Havariyyun kilisesi'ni geçip İstanbul Surları'nın Polyandrion kapısına devam ederken, diğeri güneybatıya, Öküz Forumu (Forum bovis) ve Arcadius Forum'dan Egnatia Yolu'na bağlanan Altınkapı ya da Yaldızlıkapı'ya (Yunanca: Χρυσεία Πύλη, Chryseia Pylē; Latince: Porta Aurea; İngilizce: Golden Gate) uzanır.

Mese, 25 metre genişliğinde ve alt katları sütünlarla yürüme yolu ile genişletilmiş dükkânların olduğu evlerle çevreliydi. En azından Komnenos hanedanına kadar imparatorluk protokol yolu olarak kullanıldı. Bu yolun imparatorlarca kullanımının en öne çıkan şekli, zafer kazanmış imparatorun, arkasında ordusuyla, Altınkapı'dan şehre girip, Mese caddesi boyunca, yol kenarında birikmiş halkı selamlayarak ilerleyip Büyük Saray'a yani evine dönüşüdür.

Kaynaklar

• Mango, Cyril (2000). "The Triumphal Way of Constantinople and the Golden Gate". Dumbarton Oaks Papers 54: 173. DOI:10.2307/1291838. http://www.doaks.org/DOP54/DP54ch9.pdf. Erişim tarihi: 2008-07-16. 
• Necipoğlu, Nevra (Ed.) (2001). Byzantine Constantinople: Monuments, Topography and Everyday Life. İstanbul: BRILL. ISBN 9004116257.