Muhbir (film, 1935)
| Muhbir | |
|---|---|
| The Informer | |
 "Muhbir" (The Informer) filminin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | John Ford |
| Yapımcı | John Ford |
| Senarist |
Dudley Nichols Liam O'Flaherty (roman) |
| Oyuncular |
Victor McLaglen Heather Angel Preston Foster Margot Grahame |
| Müzik | Max Steiner |
| Görüntü yönetmeni | Joseph H. August |
| Kurgu | George Hively |
| Stüdyo | RKO Radio Pictures |
| Dağıtıcı |
RKO Radio Pictures Warner Home Video (DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Politik dram |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1935 |
| Çıkış tarih(ler)i |
1 Mayıs 1935, ABD Ağustos 1935, Venedik Film Festivali |
| Süre | 91 dakika |
| Ülke |
 ABD |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | $243,000 |
| Diğer adları |
Muhbir (Türkiye) Le Mouchard (Fransa) Il Traditore (İtalya) El Delator (İspanya) Der Verräter (Almanya, Avusturya) |
Muhbir 1935 ABD yapımı politik dramatik filmdir. Özgün adı The Informer dır.
Senaryosunu İrlandalı yazar Liam O'Flaherty'nin 1925'te yayımladığı aynı adlı ödüllü romanından Dudley Nichols'ın uyarlayıp yazdığı filmi yine İrlanda kökenli bir Amerikalı olan John Ford yönetmiş ve yapımcılığını da üstlenmiştir. Başlıca rollerinde Victor McLaglen, Heather Angel, Preston Foster ve Margot Grahame'ın oynadıkları filmin müziklerini Max Steiner yapmıştır. Film sadece 17 günde çekilmiştir.[1] John Ford ilk Oscar ödülünü bu filmle almıştı. Western'in babası olarak anılan yönetmen Ford, 1953 yılına kadar toplam 4 Oscar alacaktır ama Oscar aldığı bu filmlerden hiçbirisi Western türüne ait olmayacaktır.[2]
"The Informer", 1929 tarihli aynı adlı (The Informer) İngiliz filminin yeniden çevrimidir. Liam O'Flaherty'nin romanı 1968 yılında bu kez Up Tight! adıyla Jules Dassin tarafından bir kez daha sinemaya aktarılmıştır.[3] Jules Dassin konuyu Los Angeles'ta siyahların yaşadığı gettolara taşımıştı.
1920'lerin başında İrlanda'nın başkenti Dublin'de hüküm süren iç çatışmalar sırasında en yakın arkadaşını para karşılığında polise ihbar eden bir İrlandalının, bir yandan vicdan azabı çekerken bir yandan da kendisinden bu ihanetinin hesabını sormak üzere peşine düşen direniş örgütüyle olan ilişkilerinin anlatıldığı filmin, sisli sokaklarda gerçekleştirilen siyah beyaz gece çekimleri, hüzünlü konusuna uygun düşen kasvetli atmosferi başarıyla yaratmıştır. Max Steiner'in müziğinin de buna katkısı büyüktür. Filmde Alman Dışavurumculuğu'nun da etkileri hissedilir, çünkü John Ford çekimden önce seyrettiği F. W. Murnau'nun 1927 tarihli Sunrise filminden çok etkilenmişti.[1]
Çevrildiği dönemin üzerinde en çok konuşulan filmlerinden biri olan "Muhbir" vizyona çıkar çıkmaz gişede başarısızlığa uğradı ancak birçok ödülün sahibi olduktan sonra gişe başarısı geldi.[1][4] Muhbir 1936'da "en iyi yönetmen", "en iyi senaryo", "en iyi müzik" ve "en iyi oyuncu" (Victor McLaglen) dallarında tam 4 Oscar ödülü kazandı. "En iyi film" ve "en iyi kurgu" Oscarlarına da aday gösterildi. Ağustos 1935'te ABD dışındaki ilk gösteriminin yapıldığı Venedik Film Festivali'nde John Ford, Mussolini Kupası'na aday gösterilmişti.
Konusu
Filmin konusu 1922 yılında İrlanda'nın Dublin kentinde geçer. İrlanda özerkliğini kazanmıştır ama henüz İngiltere'den tam bağımsızlığını elde ederek bir Cumhuriyet olmamıştır. Adı henüz İrlanda Serbest Eyaleti' olan ülkede Ulusal Ordu ile tam bağımsızlık yanlısı IRA arasından bir iç savaş halen devam etmektedir. Fakir, kaba saba ama iyi kalpli bir adam olan Gypo Nolan (Victor McLaglen) bir zamanlar IRA'da görev yapmış ama verilen bir infaz görevini yufka yürekliliği nedeniyle yerine getirmeyince örgütten atılmıştır. Davaya yeterince gönül vermemiş olduğu düşünüldüğü için örgüt içinde kendisine pek güvenilmemektedir. Aynı şekilde karşı taraf da ona güvenmez.
Bu iri yarı safça adamın en büyük hayâli sevgilisi sokak kızı Katie Madden (Margot Grahame)'la Amerika'ya gidebilmektir, ancak adam başı 10 £ olan vapur bileti onun için çok büyük bir paradır. Gypo'nun en iyi arkadaşı olan Frankie McPhillip (Wallace Ford) ise adam öldürmekten aranan bir IRA üyesidir. Duvar afişlerinden Frankie McPhillip'in başına 20 £ ödül konmuş olduğunu öğrenen Gypo arkadaşını yetkililere ihbar eder ve ödülü alır. Frankie İngiliz askerlerince annesinin evinde kıstırılarak öldürülür.
Kısa bir süre vicdan azabı çeken Gypo ihanetinin sonuçlarını idrak edemeyecek kadar yarım akıllıdır. Hayatında ilk kez böylesine büyük bir paraya kavuşan Gypo parasını aptalca alkol ve eğlence için saçıp savurmaya başlar ve bu durum kaçınılmaz olarak IRA komutanı Gallegher (Preston Foster)'ın dikkatinden kaçmaz. Şüpheler onun üzerinde toplanınca Gallegher'in adamları tarafından Gypo'nun harcadığı her kuruşun hesabı tutulur. Üzerindeki şüpheler yoğunlaşınca Gypo son bir çabayla suçu başka birinin üzerine, Peter Mulligan (Donald Meek)'a atar. Sonunda bir mahzende toplanan IRA mahkemesinde muhbirlik suçuyla yargılanır ve suçunu itiraf eder, cezası ölümdür. Hem alkolik hem de ne yaptığını bilemeyecek kadar aptal olan bu adamı, ihbar ettiği Frankie McPhillip'in kızkardeşi bile affeder, ancak davanın selameti açısından öldürülmesi şarttır.
Kapatıldığı mahzende öldürülmeyi beklereken örgütün adamları infazı kimin gerçekleştireceğine dair kura çekerler, kısa çöpü çeken adam çok isteksizdir (Bu sahne Gypo'nun çok önceleri aynı şekilde kısa çöpü çekip başka bir infazı gerçekleştiremeyince örgütten atılmasını hatırlatır). Bir fırsatını bulan Gypo son bir gayretle mahzenden kaçar ve sevgilisi Katie'nin evine gider ve orada uyuyakalır. O uyurken sevgilisi af dilenmek için Gallegher'a gider. Gallegher'ın yanında öldürülen Frankie McPhillip'in kızkardeşi, aynı zamanda Gallegher'ın da sevgilisi olan Mary McPhillip (Heather Angel) vardır. Mary bir kez daha Gypo'nun affedilmesini ister ama kurallar işlemektedir. Gallegher'ın adamları Gypo'yu vururlar. Sürünerek kiliseye giden ağır yaralı Gypo orada dua etmekte olan ölen arkadaşının annesinden (Una O'Connor) de af diler ve yere düşer. Bayan McPhillip ona son nefesinde şöyle der: "Seni affediyorum Gypo, sen ne yaptığını bilmiyordun".
Oyuncu kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Victor McLaglen | Gypo Nolan |
| Heather Angel | Mary McPhillip |
| Preston Foster | Dan Gallagher |
| Margot Grahame | Katie Madden |
| Wallace Ford | Frankie McPhillip |
| Una O'Connor | Mrs. McPhillip |
| J.M. Kerrigan | Terry |
| Joe Sawyer | Bartly Mulholland |
| Neil Fitzgerald | Tommy Connor |
| Donald Meek | Peter Mulligan |
| D'Arcy Corrigan | Kör adam |
| Leo McCabe | Donahue |
| Steve Pendleton | Dennis Daly |
| Francis Ford | "Yargıç" Flynn |
| May Boley | Madame Betty |
Ödülleri
Oscar Ödülleri 1936
National Board of Review 1935
|
New York Film Eleştirmenleri Ödülü 1936
Venedik Film Festivali 1935
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
Romanın tüm sinema uyarlamaları
İrlandalı yazar Liam O'Flaherty'nin 1925'te yayımladığı aynı adlı adlı ödüllü roman ilki İngiltere'de ikisi de ABD'de olmak üzere tam üç kez sinemaya aktarılmıştır. Filmlerden ilk ikisi romanla aynı adı taşıyordu.[3]
- 1929 - The Informer - İngiltere, siyah-beyaz. Yönetmen: Arthur Robison. Oyuncular: Lars Hanson, Warwick Ward
- 1935 - The Informer (Muhbir) - ABD, siyah-beyaz. Yönetmen: John Ford. Oyuncular: Victor McLaglen, Preston Foster. Film 4 Oscar kazandı (Oyuncu, yönetmen, müzik, senaryo) (Bu maddenin konusu)
- 1968 - Up Tight! - ABD, renkli. Yönetmen: Jules Dassin. Oyuncular: Raymond St. Jacques, Ruby Dee. Yönetmen bu kez konuyu İrlanda'dan Los Angeles'ta siyahların yaşadığı gettolara taşımıştı.
Kaynakça
Dış bağlantılar
| ||||||